Yabancı Çalışma İzni, Şartları ve Başvuru

Yabancı çalışma izni, şartları ve başvuru konuları; yabancıların ülkemizdeki çalışma faaliyetlerinin açıklanması konusunda önem taşır. Türkiye’de çalışmak isteyen yabancıların yasal olarak çalışabilmesi için çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti alması zorunludur. Bu izinler, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (AÇSB) tarafından düzenlenir. Çalışma izni olmadan yapılan istihdamlar yasalara aykırıdır ve hem işverenler hem de çalışanlar için cezai yaptırımlara yol açar.

Ancak bu zorunluluğun bazı istisnaları bulunmaktadır:

• Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalar kapsamında çalışma izni almadan çalışabilecek yabancılar.
• Mavi Kart sahipleri, çalışma izni olmadan istihdam edilebilir.

Bu düzenlemeler, yabancı iş gücünün ülkemizde yasal çerçevede çalışmasını sağlamakla birlikte işverenlerin sorumluluklarını da net bir şekilde tanımlar.

Yabancı Çalışma İzni Başvuruları Nasıl Yapılır?

Çalışma izni başvuruları iki ana yolla yapılabilir:

1. Yurt İçi Başvuruları: Türkiye’de yasal olarak ikamet eden yabancılar, doğrudan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na başvuruda bulunabilir.
2. Yurt Dışı Başvuruları: Türkiye’nin dış temsilcilikleri aracılığıyla yapılır.

Başvurunun değerlendirilmesi için tüm belgelerin eksiksiz olması gereklidir. Onaylanan çalışma izinleri, yabancının en geç 6 ay içinde Türkiye’ye giriş yapmasını zorunlu kılar. Bu süre içinde ülkeye giriş yapılmazsa izin iptal edilir. Ayrıca, reddedilen başvurular için yasal itiraz hakkı bulunmaktadır.

Yabancı Çalışma İzni Başvurularında Ön İzin Şartı Nedir?

Bazı meslek gruplarında çalışma izni başvurusu yapmadan önce ilgili kamu otoritelerinden ön izin alınması gereklidir. Bu düzenleme, ilgili mesleklerdeki standartların korunmasını amaçlar. Örnek olarak:

• Sağlık alanında çalışanlar için Sağlık Bakanlığı,
• Eğitim sektöründekiler için Milli Eğitim Bakanlığı,
• Üniversite düzeyinde çalışanlar için YÖK,
• AR-GE projelerinde görev alacaklar için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yetkilidir.

Ön izin alınmadan yapılan başvurular değerlendirilmeye alınmaz.

Yabancı Çalışma İzni Türleri Nelerdir?

Türkiye’de yabancılara verilen çalışma izinleri şunlardır:

1. Süreli Çalışma İzni: Belirli bir işverene bağlı olarak verilen, ilk başvuruda en fazla 1 yıl geçerli olan izindir.
2. Süresiz Çalışma İzni: Türkiye’de en az 8 yıl yasal olarak çalışan veya uzun dönem ikamet iznine sahip yabancılara tanınır.
3. Bağımsız Çalışma İzni: Kendi adına ve hesabına çalışmak isteyen yabancılar için düzenlenir.
4. Turkuaz Kart: Türkiye’ye bilimsel, ekonomik veya akademik katkı sağlayabilecek nitelikli iş gücüne verilen özel bir çalışma iznidir.
5. İstisnai Çalışma İzni: Türk soylular, uluslararası koruma altındaki bireyler ve belirli özelliklere sahip yabancılar için tanınır.

Her izin türü, yabancının Türkiye’deki çalışma durumuna ve süresine göre farklı avantajlar sağlar.

Turkuaz Kart Nedir?

Turkuaz Kart, Türkiye’nin nitelikli iş gücü ve yatırımcıları çekme politikasının önemli bir aracıdır. Bu kart, bilimsel, akademik veya ekonomik katkılar sağlayan yabancılara hem çalışma hem de süresiz ikamet hakkı sunar. İlk üç yılı geçiş süreci olarak düzenlenmiş olan bu kart, sürenin tamamlanmasının ardından süresiz hakka dönüşür. Ayrıca, kart sahibi yabancıların eşleri ve çocukları da ek haklardan yararlanabilir.

Yabancı Çalışma İzni Başvurularının Değerlendirme Kriterleri

Yabancı çalışma izni başvuruları, Uluslararası İş Gücü Kanunu’na uygunluk açısından şu kriterlere göre değerlendirilir:

• Uluslararası iş gücü politikalarına uyum.
• Yabancının iş için gerekli nitelik ve uzmanlığı taşıması.
• Kamu düzenine ve güvenliğine uygunluk.

Başvurular, sahte belgelerle yapıldığında veya Türk vatandaşlarına özel meslekler için düzenlendiğinde reddedilir. Bu nedenle, başvuru sürecine başlamadan önce gerekli hazırlıkların eksiksiz yapılması önemlidir.

İzin Süresinin Uzatılması

Çalışma izni süresinin dolmadan önce uzatma başvurusunun yapılması gereklidir. Uzatma başvuruları, izin süresinin dolmasına en erken 60 gün kala yapılabilir. Süresi dolduktan sonra yapılan başvurular ise reddedilir. Bu durum, yabancının Türkiye’deki çalışma sürecinin kesintiye uğramasına yol açabilir.

Yabancı Çalışma İzni Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Türkiye’de yabancı uyrukluların çalışma izni alabilmesi için belirli prosedürlerin izlenmesi gerekmektedir. Bu süreç, başvuru türüne ve yabancının mevcut durumuna göre değişiklik gösterebilir.e

Yabancı Uyrukluların Çalışma İzni Nasıl Alınır?

Yabancıların çalışma izni başvuruları, işveren tarafından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın e-izin sistemi üzerinden yapılır. Başvuru süreci, yabancının Türkiye’de bulunup bulunmamasına ve mevcut ikamet iznine göre iki şekilde gerçekleştirilir:

1. Yurt İçi Başvuru:
   • Yabancı, Türkiye’de en az 6 ay süreli ve geçerli bir ikamet iznine sahip olmalıdır.
   • İşveren, e-izin sistemi üzerinden yabancının 99 ile başlayan yabancı kimlik numarası ile başvuru yapar.
2. Yurt Dışı Başvuru:
   • Yabancı, kendi ülkesindeki veya yasal ikametinin bulunduğu ülkedeki Türk konsolosluğuna çalışma vizesi başvurusu yapar.
   • Başvuru sonucunda yabancıya verilen referans numarası ile işveren, e-izin sistemi üzerinden başvuruyu tamamlar.

Başvuruların değerlendirilmesi yaklaşık 30 gün sürmektedir. Başvurunun olumlu sonuçlanması halinde, yabancı çalışma izni belgesi aynı zamanda ikamet izni yerine de geçmektedir.

Yabancı Çalışma İzni Ücreti 2024 Ne Kadar?

2024 yılı için belirlenen yabancı çalışma izni harç ve değerli kâğıt bedelleri aşağıdaki gibidir:

• Süreli Çalışma İzni Belgesi:
  • 1 yıla kadar (1 yıl dahil): 7.345,01 TL
  • 1 yıldan fazla ve 2 yıla kadar: 14.690,02 TL
  • 2 yıldan fazla ve 3 yıla kadar: 22.035,30 TL
• Süresiz Çalışma İzni:
  • 73.480,67 TL
• Geçici Koruma Çalışma İzni (1 Yıl):
  • 2.732,50 TL
• Değerli Kâğıt Bedeli:
  • 565,00 TL

Yabancı İşçi Çalıştırma Şartları: 5 Türk Vatandaşı Zorunluluğu Kalktı mı?

Yabancı işçi çalıştırma şartlarında 5 Türk vatandaşı zorunluluğu şartı devam etmektedir. Mevcut düzenlemelere göre, bir işyerinde çalıştırılacak her bir yabancı için en az 5 Türk vatandaşı istihdam edilmesi gerekmektedir. Bu kural, istihdam kotası olarak adlandırılır ve hâlâ yürürlüktedir. Ancak bazı istisnai durumlar ve sektörler için farklı uygulamalar söz konusu olabilir.

Çalışma İzni Almak İçin Ne Kadar Para Lazım?

Çalışma izni almak için ödenecek tutar, izin süresine ve türüne göre değişiklik göstermektedir. Örneğin, 1 yıllık süreli çalışma izni için 7.345,01 TL harç ve 565,00 TL değerli kâğıt bedeli ödenmesi gerekmektedir. Toplamda, 1 yıllık çalışma izni için yaklaşık 7.910,01 TL ödeme yapılmalıdır. Daha uzun süreli veya süresiz çalışma izinleri için bu tutar artmaktadır.

Bu bilgiler genel bir çerçeve sunmakla birlikte, başvuru sürecinde güncel mevzuat ve uygulamaların kontrol edilmesi önemlidir.

Avukat Desteği

Türkiye’de yabancı uyruklu bireylerin çalışma izni alması, hem yasal yükümlülükleri yerine getirmek hem de sınır dışı edilme (deport) gibi olumsuz durumların önüne geçmek açısından büyük önem taşır. Çalışma izni süreçleri, doğru belgelerin hazırlanması ve başvurunun zamanında yapılması gibi detaylı prosedürleri içerir. Bu noktada, alanında uzman bir avukattan destek almak, sürecin hızlı ve sorunsuz bir şekilde tamamlanmasını sağlar.