Malulen Emeklilik Maaşı Şartları ve Başvurusu
Güncel 2024 Malulen Emeklilik Şartları, Başvuru ve Maaşı
Malulen Emeklilik Maaşı Şartları ve Başvurusu (Güncel 2024) Genellikle insanlar çalışmaya başladıklarında, normal emeklilik koşullarını yerine getirip emekli olmayı hedeflerler. Ancak, iş kazaları, meslek hastalıkları veya ciddi sağlık sorunları nedeniyle bazı kişilerin çalışma hayatı beklenenden erken sona erebilir. Bu gibi durumlarda sosyal güvenlik sistemi, sigortalı bireylere destek olmak amacıyla sosyal koruma sağlar. Eğer bu tür sağlık sorunları çalışma engeli yaratırsa, kişiler malulen emeklilik hakkına sahip olurlar. Bu makalemizde, malulen emeklilik detaylarını ele alacağız.
Malulen Emeklilik Nedir?
Malulen emeklilik, çalışanların işe başlama tarihinden sonra çalışma kapasitelerinin en az %60 oranında azalması ve diğer belirlenen koşulları yerine getirmeleri durumunda erişebilecekleri bir emeklilik türüdür. Çalışanın sağlık sorunları, iş kazaları veya meslek hastalıkları nedeniyle iş gücünde ciddi düşüşler yaşanabilir. Bu tür bir iş gücü kaybı, çalışanın yeni bir iş bulmasını veya mevcut işinde devam etmesini zorlaştırabilir veya imkansız hale getirebilir. Malulen emeklilik, bu durumda çalışanın yaşadığı mağduriyeti telafi etmek için uygulanır ve malul sayılan çalışanlar emekli maaşı ve diğer sosyal haklardan yararlanabilirler. Malulen Emeklilik Maaşı Şartları ve Başvurusu
Malulen emeklilik ile engelli emekliliği arasında önemli bir fark vardır. Malulen emeklilikte, maluliyetin sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra meydana gelmesi gerekmektedir. Buna karşın engelli emekliliğinde, kişinin işe başlamadan önce engelli olması veya doğuştan engelli olması şarttır. Malulen emeklilik hakkında detaylar, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4. Bölümü ve 25. maddesinde belirtilmiştir. Kurum tarafından yetkilendirilen sağlık kurulları tarafından düzenlenen raporlar ve ilgili tıbbi belgelerin incelemesi sonucunda, çalışma gücündeki kaybı belirlenen sigortalılar malûlen emekli sayılır.
Malulen Emeklilik Şartları 2024
Malulen emeklilik, çalışma gücünün en az %60’ını kaybetmesi nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrılan veya ayrılamayan kişilerin yaş şartına bakılmaksızın emekli edilmesidir.
Malulen emekli olabilmek için iki temel şart vardır:
- Sigortalılık şartı: Sigortalı olarak en az 10 yıl ve 1800 gün prim ödenmiş olması gerekir.
- Sağlık şartı: Çalışma gücünün en az %60’ını kaybetmesi nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrılan veya ayrılamayan kişinin, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yetkilendirilen sağlık kurullarından alınan raporda çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiği tespit edilmelidir.
Malulen emeklilik için sağlık şartı, kişinin çalışma gücünün en az %60’ını kaybetmesi olarak tanımlanır. Bu kayıp, bedensel, zihinsel veya ruhsal engellerden kaynaklanabilir. Çalışma gücünün kaybı, kişinin mesleğini veya başka bir işi yapabilme yeteneğini etkileyecek düzeyde olmalıdır.
Malulen emeklilik için sağlık kurulu raporu, SGK tarafından yetkilendirilen sağlık kurumlarından alınabilir. Raporda, kişinin çalışma gücünün kaybı oranı ve bu kaybın nedeni belirtilir.
Malulen emeklilik için yaş şartı aranmaz. Ancak, engel oranı %40 ile %49 arasında olan kişiler için 18 yıllık sigortalılık süresi ve 4100 gün prim ödemesi, engel oranı %50 ile %59 arasında olan kişiler için 16 yıllık sigortalılık süresi ve 3700 gün prim ödemesi aranmaktadır.
Malulen emeklilik başvurusu, SGK’nın ilgili birimine yazılı olarak yapılır. Başvuruda, sigortalılık durumunu gösteren belgeler, sağlık kurulu raporu ve diğer gerekli belgeler sunulur.
SGK, başvuruyu değerlendirerek malulen emeklilik talebinin kabul veya reddine karar verir. Malulen emeklilik talebi kabul edilirse, sigortalıya malullük aylığı bağlanır.
Malulen emeklilik aylığı, sigortalının ödediği primler ve çalışma süresi gibi unsurlar dikkate alınarak hesaplanır.
Yeni Yasaya Göre Malulen Emeklilik Şartları
5754 sayılı Kanun’un 14. maddesinde yapılan değişiklik öncesinde, sürekli olarak başkasının bakımına ihtiyaç duyan kişiler için malulen emeklilik şartları, en az 5 yıl sigortalı olma ve 900 gün prim ödeme olarak belirlenmişti. Ancak, bu kanun maddesinde yapılan değişiklikle, malulen emeklilik için gerekli olan prim günü sayısı 1800 gün olarak yeniden düzenlenmiştir. Yani, sürekli bakıma muhtaç kişilerin malulen emekli olabilmeleri için artık 1800 gün prim ödemiş olmaları gerekmektedir.
Kadınlarda Malulen Emeklilik Şartları
Kadınlar için malulen emeklilik başvurusu yaparken dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
- Sigortalılık süresinin en az 10 yıl ve 1800 gün olması gerekir.
- Sağlık kurulu raporunda çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiğinizin tespit edilmesi gerekir.
- Başvurunuz için gerekli belgeleri eksiksiz ve doğru bir şekilde hazırlamanız gerekir.
Malulen emeklilik, kişinin çalışma gücünü kaybetmesi nedeniyle ekonomik olarak zor durumda kalmasını engelleyen önemli bir sosyal güvenlik hakkıdır. Bu hakkı kullanabilmek için gerekli şartları yerine getirmek ve başvurunuzu doğru bir şekilde yapmak önemlidir.
3600 Malulen Emeklilik Şartları
3600 malulen emeklilik, 3600 gün prim ödeme şartını yerine getiren sigortalıların, çalışma gücünü en az %60 oranında kaybetmesi durumunda emekli edilmesidir. Bu emeklilik türünde yaş şartı aranmaz.
3600 malulen emeklilik için gerekli şartlar şunlardır:
- Sigortalılık süresi: En az 10 yıl sigortalılık süresi olmalıdır.
- Prim ödeme gün sayısı: En az 3600 gün prim ödemesi olmalıdır.
- Sağlık şartı: Çalışma gücünün en az %60’ını kaybetmesi gerekir.
3600 malulen emeklilik başvurusu, SGK’nın ilgili birimine yazılı olarak yapılır. Başvuruda, sigortalılık durumunu gösteren belgeler, sağlık kurulu raporu ve diğer gerekli belgeler sunulur.
SGK, başvuruyu değerlendirerek malulen emeklilik talebinin kabul veya reddine karar verir. Malulen emeklilik talebi kabul edilirse, sigortalıya malullük aylığı bağlanır.
Malulen emeklilik aylığı, sigortalının ödediği primler ve çalışma süresi gibi unsurlar dikkate alınarak hesaplanır.
3600 malulen emeklilik, özellikle erken yaşta iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle çalışma gücünü kaybeden sigortalılar için önemli bir avantajdır. Bu emeklilik türünde yaş şartı aranmadığı için, sigortalılar 3600 gün prim ödeme şartını yerine getirmeleri halinde malulen emekli olabilirler.
3600 malulen emeklilik için başvuru yapacak sigortalıların dikkat etmesi gereken hususlar şunlardır:
- Sigortalılık süresinin en az 10 yıl olması gerekir.
- Prim ödeme gün sayısının en az 3600 olması gerekir.
- Sağlık kurulu raporunda çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiğinizin tespit edilmesi gerekir.
- Başvurunuz için gerekli belgeleri eksiksiz ve doğru bir şekilde hazırlamanız gerekir.
Malulen Emekli Olma Başvurusu Nereye ve Nasıl Yapılmaktadır?
Malulen emeklilik başvurusu, sigortalının bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine yapılır. Başvuru, yazılı olarak yapılır ve başvuruda aşağıdaki belgeler sunulur:
- Başvuru dilekçesi
- Sigortalılık durumunu gösteren belgeler
- Sağlık kurulu raporu
- Diğer gerekli belgeler
Başvuru dilekçesi, sigortalının kendisinin veya vekilinin imzasıyla düzenlenir. Başvuru dilekçesinde, sigortalının adı, soyadı, T.C. kimlik numarası, doğum tarihi, adresi, sigortalılığı ile ilgili bilgiler ve malulen emeklilik talebi yer alır.
Sigortalılık durumunu gösteren belgeler, sigortalının sigortalılık durumunu gösteren belge ve bilgileridir. Bu belgeler, sigortalılık başlangıç belgesi, hizmet belgesi, işveren tarafından onaylanmış hizmet cetveli, sigortalılığı gösteren banka dekontları gibi belgeler olabilir.
Sağlık kurulu raporu, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen sağlık kurumlarından alınan rapordur. Raporda, sigortalının çalışma gücünün kaybı oranı ve bu kaybın nedeni belirtilir.
Diğer gerekli belgeler, başvurunun değerlendirilmesi için gerekli olan diğer belgelerdir. Bu belgeler, iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle malulen emeklilik talebinde bulunan sigortalarlar için iş kazası veya meslek hastalığı raporu, kaza tespit tutanağı gibi belgeler olabilir.
Başvuru, sigortalının bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine bizzat yapılabilir veya posta yoluyla gönderilebilir. Başvuruyu bizzat yapan sigortalılar, başvuru dilekçesini ve diğer belgeleri ilgili birime teslim eder. Posta yoluyla yapılan başvurularda, başvuru dilekçesinin ve diğer belgelerin bir örneğinin aslına uygun olarak onaylı olması gerekir.
SGK, başvuruyu değerlendirerek malulen emeklilik talebinin kabul veya reddine karar verir. Malulen emeklilik talebi kabul edilirse, sigortalıya malullük aylığı bağlanır.
Malulen emeklilik aylığı, sigortalının ödediği primler ve çalışma süresi gibi unsurlar dikkate alınarak hesaplanır.
Malulen emeklilik başvurusu yaparken dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
- Başvuru dilekçesinin ve diğer belgelerin eksiksiz ve doğru bir şekilde hazırlanması gerekir.
- Sağlık kurulu raporunda çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiğinizin tespit edilmesi gerekir.
- Başvurunuzu takip ederek, sonucu öğrenmeniz gerekir.
Malulen Emekli Maaşı 2024 – Güncel 24.07.2024
Malulen emeklilik maaşı, kişisel faktörlere bağlı olarak farklılık gösterir. Bu maaşın hesaplanmasında, kişinin prim ödeme miktarı önemli bir rol oynar. Kişinin çalıştığı iş yerinde aldığı maaşın bu hesaplama için daha doğru bir temel oluşturacağı düşünülmektedir. Ayrıca, maluliyet oranı da aylık maaşın belirlenmesinde etkili bir faktördür; daha yüksek maluliyet oranına sahip kişilere daha yüksek maaş ödenmesi muhtemeldir.
Malulen emeklilik maaşları, genel emeklilik maaşlarına yapılan zam oranlarına bağlı olarak artış gösterir. 2024 yılı itibarıyla, emeklilere ödenen en düşük maaş 12.500,00 TL olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda, en düşük malulen emeklilik aylığının da 12.500,00 TL olduğunu söylemek mümkündür. Ancak, malulen emekli bir kişi çalışmaya başlarsa, kendisine yapılan ödemeler durdurulur.
1800 Gün Malulen Emekli Maaşı
Malulen emeklilik maaşı, 1800 gün prim ödeme süresi ile hesaplanır ve bu maaş ödenen prim miktarına göre değişiklik gösterir. Eğer çalışma hayatınız boyunca asgari ücretin üzerinde bir gelirden prim ödemişseniz, malulen emeklilik maaşınız daha yüksek olacaktır. En düşük malulen emekli maaşı ise 12.500 TL olarak belirlenmiştir.
Farklı sigorta türleri için en düşük ödenecek malulen emekli maaşı şu şekildedir:
- SSK: 12.500 TL
- Bağkur: 12.500 TL
- Emekli Sandığı: 12.500 TL – 15.000 TL
Malulen emeklilik başvurusu yapıldıktan ve SGK tarafından gerekli raporlar onaylandıktan sonra, emeklilik aylığı kısa sürede bağlanır ve bu sayede engelli bireyler geçimlerini sağlar. Malulen emekli maaşları her yıl yapılan zamlarla artabilir. Burada belirtilen maaş miktarları 2024 yılı için geçerlidir.
E-Devlet üzerinden veya internet bankacılığı kullanarak emekli maaşınızın miktarını öğrenebilirsiniz. E-Devlet üzerinden henüz emekli olmayan kişiler için de bir maaş hesaplaması yapılabilir. Ayrıca, malulen emekli maaşı başvurusu yapılıp daha sonra vazgeçilebilir; vazgeçilmesi halinde SGK üzerinden işlemler iptal edilebilir.
Malulen emeklilikte, hastalıktan ziyade meslekte kazanma gücündeki kayıp önemlidir. Kanser, şeker hastalığı, AIDS, kalp hastalıkları gibi çeşitli hastalıklar veya iş kazaları sonucu kişi malul duruma gelebilir.
Malulen emekli maaşı genellikle normal şartlarda alınacak emekli maaşından düşük olmakla birlikte, kişinin çalışma hayatını sürdüremeyecek durumda olması halinde emekli olmak faydalı olabilir. Eğer 1800 gün prim ödeme ile hesaplanan malulen emekli maaşı geçiminizi sağlamak için yeterliyse, emeklilik başvurusu yapabilirsiniz.
3600 Gün Malulen Emekli Maaşı
Malulen emeklilik için 3600 gün prim ödeme şartı, 1 Ekim 2008’den önce iş hayatına başlamış ve %80 veya daha fazla maluliyet oranına sahip bireyler için geçerlidir. Bu şartları yerine getirenler, 3600 günlük prim ödeme süresini tamamladıklarında malulen emekli olabilirler. Bu tür emeklilik, işe başlandıktan sonra meydana gelen çalışma gücü kayıpları sonucu uygulanır.
3600 gün şartını yerine getirerek malulen emekli olan bir kişi 2024 yılı itibariyle en düşük 12.500 TL emekli maaşı almaktadır.
3600 günlük emeklilik sürecinde, yukarıda belirtilen koşulların yanı sıra, diğer gerekli şartların da karşılanması gerekmektedir. Malulen emeklilik için gereken koşullar arasında sigorta durumu ve kanunda belirtilen sağlık koşullarındaki değişiklikler bulunur. Eğer bu şartlar sağlanmazsa, ilgili kişinin malulen emekli olması mümkün değildir.
Özellikle, işe başlamadan önce maluliyeti bulunanlar, iş hayatı boyunca çalışma gücünde kayıp yaşayanlar, maden ve yeraltı işlerinde çalışanlar ve erken yaşlanma tespit edilenlerin sigortalı olarak çalışmış olmaları ve belirtilen koşulları yerine getirmeleri gerekmektedir. Bu koşullar kanunla belirlenmiş olup, yerine getirilmeleri zorunludur.
Sigortalı çalışanın bu şartları karşılaması halinde, belirtilen haklardan yararlanması mümkündür. 3600 gün emeklilik kapsamında öne çıkan başka bir husus ise 15 yıl süreyle 3600 gün prim ödeme şartıdır. Bu konuda dikkatli bir inceleme yapılması önerilir. Ancak, 3600 gün emeklilikle ilgili konularda hukuki danışmanlık almanın, olası hatalı veya ihmalkar davranışlardan kaynaklanabilecek hak kayıplarını önlemek açısından önemli olduğunu belirtmek gerekir.
5000 Gün Malulen Emekli Maaşı
5000 gün malulen emeklilik maaşlarını etkileyen temel faktör emeklilik protokolüdür. Yani 4A, 4B, 4C gibi farklı sandıklarda maaş farklılıkları ortaya çıkmaktadır.
4A ve 4B’liler için 500 gün malulen emeklilik maaşı
4A ve 4B’liler için malulen emeklilik aylığı, sigortalının prime esas kazancının %70’i oranında hesaplanır. Ancak, bu oran en az asgari ücretin net tutarının 2 katı kadardır.
2024 yılında 4A ve 4B’liler için 5000 gün malulen emeklilik maaşı yaklaşık olarak 12.500 TL civarında gerçekleşiyor. Ancak prim gün sayısı fazla olduğu için 14.000 TL civarında maaş da alınabilir.
4C’liler için 500 gün malulen emeklilik maaşı
4C’liler için malulen emeklilik aylığı, sigortalının prime esas kazancının %70’i oranında hesaplanır. Ancak, bu oran en az asgari ücretin net tutarının 2 katı kadardır.
2024 yılında 4C’liler için 5000 gün malulen emeklilik maaşı yaklaşık olarak 12.500 TL – 15.000 TL civarında bir aylığa sahip oluyorlar.
%40 Malulen Emekli Maaşı
Yüzde 40 malulen emeklilik, çalışma gücünü en az %40 oranında kaybeden sigortalıların, yaş şartı aranmaksızın emekli edilmesidir. Bu emeklilik türünde, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı gibi şartlar değişkenlik gösterir.
Yüzde 40 malulen emeklilik için gerekli şartlar şunlardır:
Sigortalılık süresi:
- Engel oranı %40 ile %49 arasında ise en az 18 yıl sigortalılık süresi olmalıdır.
- Engel oranı %50 ile %59 arasında ise en az 16 yıl sigortalılık süresi olmalıdır.
Prim ödeme gün sayısı:
- Engel oranı %40 ile %49 arasında ise en az 4100 gün prim ödemesi olmalıdır.
- Engel oranı %50 ile %59 arasında ise en az 3700 gün prim ödemesi olmalıdır.
Sağlık şartı: Çalışma gücünün en az %40’ını kaybetmesi gerekir.
Yüzde 40 malulen emeklilik başvurusu, SGK’nın ilgili birimine yazılı olarak yapılır. Başvuruda, sigortalılık durumunu gösteren belgeler, sağlık kurulu raporu ve diğer gerekli belgeler sunulur.
SGK, başvuruyu değerlendirerek malulen emeklilik talebinin kabul veya reddine karar verir. Malulen emeklilik talebi kabul edilirse, sigortalıya malullük aylığı bağlanır.
Yüzde 40 malulen emeklilik maaşı, sigortalının ödediği primler ve çalışma süresi gibi unsurlar dikkate alınarak hesaplanır. 2024 yılı için yüzde 40 malulen emeklilik maaşı 10.000 TL ile 12.000 TL arasındadır.
Malulen Emeklilik Nelerden Faydalanır?
Malulen emekliler, diğer emekliler gibi aşağıdaki haklardan faydalanırlar:
- Malullük aylığı: Malulen emekliler, çalışma gücünü en az %60 oranında kaybetmeleri nedeniyle sosyal güvenlik kurumu tarafından kendilerine bağlanan aylıktır. Malullük aylığı, sigortalının ödediği primler ve çalışma süresi gibi unsurlar dikkate alınarak hesaplanır.
- Ek ödeme: Malulen emekliler, malullük aylıklarına ek olarak her ay 1.100 TL ek ödeme alırlar. Ek ödeme, her yıl Ocak ayında enflasyon oranında artırılır.
- Sağlık hizmetleri: Malulen emekliler, SGK tarafından sağlanan sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanırlar. Bu hizmetler, sağlık hizmetlerinin yanı sıra, sağlık sigortası, rehabilitasyon hizmetleri, engelli araçları, evde bakım hizmetleri gibi hizmetleri de kapsar.
- İşsizlik ödeneği: Malulen emekliler, emekli olduktan sonra işsiz kalırlarsa, işsizlik ödeneğinden yararlanabilirler. İşsizlik ödeneği, sigortalının son 3 yıldaki çalışma süreleri ve prim ödeme gün sayıları gibi unsurlar dikkate alınarak hesaplanır.
- Yardımlar: Malulen emekliler, ihtiyaç sahibi olmaları halinde, SGK tarafından sağlanan çeşitli yardımlardan faydalanabilirler. Bu yardımlar, yakacak yardımı, gıda yardımı, kira yardımı gibi yardımları kapsar. Malulen emekliler, bu hakların yanı sıra, aşağıdaki haklardan da faydalanabilirler:
- Vergi indirimi: Malulen emekliler, vergi indiriminden yararlanabilirler. Bu indirim, gelir vergisi matrahından düşülerek uygulanır.
- Özel indirimler: Bazı özel sektör işletmeleri, malulen emeklilere özel indirimler uygulayabilirler. Bu indirimler, ulaşım indirimi, alışveriş indirimi gibi indirimleri kapsar.
Malulen emeklilerin yararlanabilecekleri hakların detayları, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından belirlenir.
Maluliyet Tespit Raporu Nedir? Nasıl Alınır?
Sigortalılar için çalışma gücü kaybı, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan mesleki maluliyetin tespiti için başvuruda bulunurken dikkat edilmesi gereken önemli noktalar vardır.
Daha önce de belirttiğimiz gibi, sigortalının geçirdiği kaza veya hastalık sonucu çalışma gücünün %60’ını kaybetmesi ve 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olması durumunda, maluliyetinin resmi olarak tespiti için bir rapor alınması gerekmektedir.
Bu raporu alabilmek için sigortalının, ikamet ettiği yerdeki Sosyal Güvenlik İl veya Merkez Müdürlüklerine yazılı olarak başvurarak, yetkili sağlık kurumuna sevk edilmesi şarttır. Sağlık kurulundan alınacak maluliyet raporu, bu prosedür takip edilmediği takdirde geçersiz sayılır.
Eğer sigortalı gerekli prim gün sayısına ulaşmamışsa, hizmet borçlanması yaparak bu eksikliği giderebilir. Ancak, hizmet borçlanması bedellerini ödemeden yapılan sevkler durumunda, maluliyet tespitine ilişkin masrafların sigortalı tarafından karşılanması gerekmektedir.
Sigortalının maluliyet tespiti için çalışıyor olmasına gerek yoktur. Çalışmayan fakat malullük aylığını hak etmek için gerekli sigortalılık süresini ve prim gün sayısını tamamlamış olan bir kişi de, son çalıştığı yerin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik İl veya Merkez Müdürlüklerine başvurarak maluliyet tespiti talebinde bulunabilir.
Eğer sigortalı hizmet akdi devam ederken maluliyet tespiti yaptırıyorsa, malullük aylığının bağlanması için iş akdini sonlandırması gerekmektedir. Çünkü çalışmaya devam eden bir kişinin maluliyet aylığı talebinde bulunması mümkün değildir.
Malulen Emekli Olmaz İçin Aranan 10 Yılık Hizmet Süresinin İstisnası
Malulen emeklilikte 10 yıl sigortalı olma şartının istisnası vardır. Bu istisna, başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için geçerlidir. Bu durumdaki sigortalılar, en az 5 yıl prim ödeme şartını yerine getirmeleri halinde, 10 yıl sigortalılık süresi şartı aranmaksızın malulen emekli olabilirler.
Malulen emeklilikte 10 yıl sigortalılık süresi şartının istisnası, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 43. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre;
“(2) Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar, 5 yıldan az olmamak üzere, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı şartlarını yerine getirmiş olmak kaydıyla, malullük aylığına hak kazanır.”
Örneğin, 25 yaşında ve 5 yıl prim ödemesi olan bir sigortalı, geçirdiği bir kaza sonucu başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede malul olduğunu tespit ettirirse, malulen emekli olabilir.
Malulen emeklilikte 10 yıl sigortalılık süresi şartının istisnası, özellikle erken yaşta iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle çalışma gücünü kaybeden sigortalılar için önemli bir avantajdır. Bu istisna sayesinde, bu sigortalılar, daha az prim ödeme süresiyle malulen emekli olabilirler.
Maluliyet Raporu Bakımından Kanser Hastalarına Yapılan Ayrıcalıklar Ve Bu Kapsamda Uygulanan İstisnalar
Kanserle mücadele eden hastalar için maluliyet raporunda tanınan ayrıcalıklar şunlardır:
- 18 ay geçici maluliyet: Kanser tanısı alan hastalar, tanı konulduktan sonraki 18 ay süreyle geçici maluliyet aylığı alabilirler. Bu süre, 24 aylık kontrol muayene süresi içindeyse en az 24 ay (lösemi tanısı alan hastalarda kemik iliği veya kök hücre nakli olması durumunda nakil tarihinden itibaren en az 12 ay) süreyle malul kabul edilirler.
- 10 yıl sigortalılık süresi şartının istisnası: Kanser nedeniyle başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar, 5 yıldan az olmamak üzere, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı şartlarını yerine getirmiş olmak kaydıyla, malullük aylığına hak kazanır.
- Yüzde 40 malulen emeklilik için gerekli şartlarda esneklik: Kanser nedeniyle çalışma gücünü en az %40 oranında kaybeden sigortalılar, yaş şartı aranmaksızın malulen emekli olabilirler. Bu durumda, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı şartı, engel oranına göre değişkenlik gösterir.
Malullük Aylığı Başvurusu İçin Gerekli Belgeler
Malullük aylığı başvurusu için aşağıdaki belgeler gereklidir:
- Sigortalılık durumunu gösteren belgeler: SGK’dan alınan hizmet döküm belgesi, işveren tarafından verilen sigortalı hizmet belgesi, askerlik hizmet belgesi, yurtdışı sigortalılık belgesi gibi belgeler.
- Sağlık kurulu raporu: Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen sağlık kurullarından alınan sağlık kurulu raporu.
- Diğer belgeler: Başvuru sahibinin kimlik belgesi, ikametgah belgesi, banka hesap numarası gibi belgeler.
Malullük aylığı başvurusu, sigortalının bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya en yakın sosyal güvenlik merkezine yazılı olarak yapılır. Başvuruda, yukarıda belirtilen belgeler sunulur.
SGK, başvuruyu değerlendirerek malulen emeklilik talebinin kabul veya reddine karar verir. Malulen emeklilik talebi kabul edilirse, sigortalıya malullük aylığı bağlanır.
Malullük aylığı başvurusu sırasında, başvuru sahibinin sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı gibi şartları yerine getirmesi gerekir. Ayrıca, başvuru sahibinin çalışma gücünün en az %60 oranında kaybettiğinin sağlık kurulu raporu ile tespit edilmesi gerekir.
Malulen Emekli Olma Talebinin Reddi Halinde Açılabilecek Davalar
Malulen emekli olma talebinin reddi halinde, sigortalı, SGK’nın bu kararına itiraz edebilir. İtiraz, SGK’nın kararının tebliğinden itibaren 30 gün içinde, SGK’nın bulunduğu yerdeki sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya en yakın sosyal güvenlik merkezine yapılır.
İtiraz dilekçesinde, SGK’nın kararının gerekçeleri ve bu gerekçelerin yerinde olmadığına ilişkin açıklamalar yer alır. İtiraz dilekçesine, başvuru sahibinin sigortalılık durumunu, sağlık durumunu ve maluliyet talebini destekleyen belgelerin eklenmesi gerekir.
SGK, itirazı değerlendirerek malulen emeklilik talebinin kabul veya reddine karar verir. Malulen emeklilik talebi kabul edilirse, sigortalıya malullük aylığı bağlanır.
SGK’nın itirazın reddine karar vermesi halinde, sigortalı, bu karara karşı idari yargıda dava açabilir. Dava, SGK’nın bulunduğu yerdeki idare mahkemesinde açılır.
Malulen emekli olma talebinin reddi halinde, avukattan destek almak önemlidir. Avukat, sigortalının hak ve menfaatlerini koruyarak, başvurunun ve itirazın en iyi şekilde yapılmasını sağlar. Ayrıca, dava açılması halinde, avukat, davanın takibini ve sonuçlandırılmasını üstlenir. bkz. Malulen Emeklilik Maaşı Şartları ve Başvurusu
Avukattan destek alınmasının önemi şunlardır:
- Avukat, sigortalının hak ve menfaatlerini koruyarak, başvurunun ve itirazın en iyi şekilde yapılmasını sağlar.
- Avukat, SGK’nın hukuki gerekçelerini inceleyerek, buna karşı etkili bir savunma hazırlar.
- Avukat, dava açılması halinde, davanın takibini ve sonuçlandırılmasını üstlenir.
- Malulen emekli olma talebinin reddi halinde, sigortalının öncelikle itiraz hakkını kullanması gerekir. İtirazın reddi halinde ise, idari yargıda dava açması gerekir. Bu süreçte, avukattan destek alınması, sigortalının hak ve menfaatlerinin korunması açısından önemlidir.
Malulen Emeklilik Aylığı Hangi Durumlarda Kesilir?
Malulen emekli aylığı, sigortalının maluliyetinin ortadan kalkması halinde kesilir. Maluliyetin ortadan kalkması, sigortalının çalışma gücünün %60’ını kaybetmediğinin sağlık kurulu raporu ile tespit edilmesidir.
Malulen emekli aylığının kesilmesini gerektiren diğer durumlar şunlardır:
- Sigortalının ölümü: Sigortalının ölümü halinde, malullük aylığı kesilir.
- Sigortalının yurtdışına çıkması: Sigortalının yurtdışına çıkması halinde, malullük aylığı kesilir.
- Sigortalının yeniden çalışmaya başlaması: Sigortalının, malullük aylığı bağlandıktan sonra çalışmaya başlaması halinde, malullük aylığı kesilir. Ancak, sigortalının başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede malul olması halinde, yeniden çalışmaya başlasa dahi malullük aylığı kesilmez.
- Sigortalının malullük aylığının kesilmesi için SGK tarafından yapılan kontrol muayenesinde, maluliyetinin ortadan kalktığının tespit edilmesi: SGK, malulen emekli aylığı bağlanan sigortalıları, belirli aralıklarla kontrol muayenesine tabi tutar. Kontrol muayenesinde, sigortalının maluliyetinin ortadan kalktığının tespit edilmesi halinde, malullük aylığı kesilir.
- Gönderdiğiniz görselde yer alan düzenlemeye göre, malulen emekli aylığı, sigortalının başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede malul olması halinde, yeniden çalışmaya başlasa dahi kesilmez.
- Malulen emekli aylığının kesilmesini gerektiren durumların tespiti, SGK tarafından yapılır. Sigortalının maluliyetinin ortadan kalktığının tespit edilmesi halinde, SGK, malulen emekli aylığını keser.
Malulen Emekliliği Sağlayan Hastalıklar Nelerdir?
Malulen emekliliği sağlayan hastalıklar, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 43. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, malulen emeklilik için aşağıdaki şartların yerine getirilmesi gerekir:
- Sigortalının, çalışma gücünü en az %60 oranında kaybetmesi.
- Sigortalının, en az 10 yıl sigortalılık süresi ve 1800 gün prim ödeme gün sayısı olması.
Malulen emekliliği sağlayan hastalıklar, bu şartların yanında, sigortalının mesleğini yapamayacak derecede çalışma gücünü kaybetmesine neden olan hastalıklardır. Bu hastalıklar, aşağıdaki gruplara ayrılabilir:
- İş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalıklar: İş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalıklar, malulen emekliliği sağlayan en önemli hastalıklardır. Bu hastalıklar, sigortalının, işyerinde veya işverenin emir ve talimatı doğrultusunda yaptığı çalışmalar sırasında oluşan kazalar veya mesleki maruziyetler sonucunda ortaya çıkar.
- Doğum sonrası ortaya çıkan hastalıklar: Doğum sonrası ortaya çıkan hastalıklar, malulen emekliliği sağlayan diğer önemli hastalıklardır. Bu hastalıklar, doğum sırasında veya doğum sonrası dönemde oluşan komplikasyonlar sonucunda ortaya çıkar.
- Diğer hastalıklar: İş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşmayan ve doğum sonrası ortaya çıkmayan diğer hastalıklar da malulen emekliliği sağlayabilir. Bu hastalıklar, aşağıdaki gruplara ayrılabilir:
- Nörolojik hastalıklar: Beyin ve sinir sistemi ile ilgili hastalıklar, malulen emekliliği sağlayan en yaygın hastalıklardır. Bu hastalıklar arasında, felç, epilepsi, Parkinson hastalığı, Alzheimer hastalığı, multiple skleroz (MS) gibi hastalıklar yer alır.
- Psikiyatrik hastalıklar: Ruh sağlığı ile ilgili hastalıklar, malulen emekliliği sağlayan diğer önemli hastalıklardır. Bu hastalıklar arasında, şizofreni, bipolar bozukluk, depresyon, kişilik bozuklukları gibi hastalıklar yer alır.
- Endokrin hastalıklar: Hormonal sistem ile ilgili hastalıklar, malulen emekliliği sağlayan hastalıklardan bazılarıdır. Bu hastalıklar arasında, diyabet, hipotiroidi, hipertiroidi, Addison hastalığı gibi hastalıklar yer alır.
- Kronik solunum yolu hastalıkları: Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), astım, akciğer kanseri gibi hastalıklar, malulen emekliliği sağlayan hastalıklardan bazılarıdır.
- Kronik kalp ve damar hastalıkları: Kalp krizi, kalp yetmezliği, felç, ateroskleroz gibi hastalıklar, malulen emekliliği sağlayan hastalıklardan bazılarıdır.
- Kanser: Kanser, malulen emekliliği sağlayan en yaygın hastalıklardan biridir. Kanser, vücudun herhangi bir organında veya dokusundaki hücrelerin kontrolsüz büyümesi ve çoğalmasıdır.
- Diğer hastalıklar: Yukarıda belirtilen gruplara girmeyen diğer hastalıklar da malulen emekliliği sağlayabilir. Bu hastalıklar, sigortalının mesleğini yapamayacak derecede çalışma gücünü kaybetmesine neden olması şartıyla, malulen emekliliği sağlar.
Malulen emeklilik için başvuruda bulunan sigortalının, çalışma gücünün en az %60 oranında kaybettiğinin sağlık kurulu raporu ile tespit edilmesi gerekir. Sağlık kurulu raporu, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen sağlık kurulları tarafından düzenlenir.
Malullük Oranı %60’dan Düşükse Emekli Olunur Mu?
Malulen emeklilik için, sigortalının çalışma gücünü en az %60 oranında kaybetmesi gerekir. Bu şartın yerine getirilmesi halinde, sigortalı, en az 10 yıl sigortalılık süresi ve 1800 gün prim ödeme gün sayısı olması koşuluyla, malulen emekliliğe hak kazanır.
Ancak, sigortalının maluliyet oranı %60’tan düşük olsa bile, mesleğini yapamayacak derecede çalışma gücünü kaybetmesi halinde, malulen emekliliğe hak kazanabilir. Bu durumda, sigortalının, mesleğini yapamayacak derecede çalışma gücünü kaybettiğini sağlık kurulu raporu ile tespit ettirmesi gerekir.
Sağlık kurulu raporu, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen sağlık kurulları tarafından düzenlenir. Sağlık kurulu raporunda, sigortalının mesleğini yapamayacak derecede çalışma gücünü kaybettiği tespit edilirse, sigortalıya malulen emeklilik aylığı bağlanır.
Örneğin, bir sigortalının beyin felci geçirmesi sonucu, mesleği olan inşaat işçiliğini yapamayacak hale gelmesi halinde, sigortalının maluliyet oranı %60’dan düşük olsa bile, malulen emekliliğe hak kazanabilir.
Sonuç olarak, maluliyet oranı yüzde 60’dan düşükse, sigortalının mesleğini yapamayacak derecede çalışma gücünü kaybetmesi halinde, malulen emekliliğe hak kazanabilir. bkz. Malulen Emeklilik Maaşı Şartları ve Başvurusu
Sağlık Raporuna Nasıl İtiraz Edilir?
Malulen emeklilik için yapılan başvuruda, sigortalının sağlık kurulu raporunda, çalışma gücünün en az %60 oranında kaybettiği tespit edilmezse, sigortalı, bu karara itiraz edebilir.
İtiraz, SGK’nın kararının tebliğinden itibaren 30 gün içinde, SGK’nın bulunduğu yerdeki sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya en yakın sosyal güvenlik merkezine yapılır.
İtiraz dilekçesinde, SGK’nın kararının gerekçeleri ve bu gerekçelerin yerinde olmadığına ilişkin açıklamalar yer alır. İtiraz dilekçesine, başvuru sahibinin sigortalılık durumunu, sağlık durumunu ve maluliyet talebini destekleyen belgelerin eklenmesi gerekir.
SGK, itirazı değerlendirerek malulen emeklilik talebinin kabul veya reddine karar verir. Malulen emeklilik talebi kabul edilirse, sigortalıya malullük aylığı bağlanır.
İtirazın reddi halinde, sigortalı, bu karara karşı idari yargıda dava açabilir. Dava, SGK’nın bulunduğu yerdeki idare mahkemesinde açılır.
Malulen emeklilikteki sağlık raporuna itiraz ederken dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
- İtiraz dilekçesinin, SGK’nın kararının tebliğinden itibaren 30 gün içinde yapılması gerekir.
- İtiraz dilekçesinde, SGK’nın kararının gerekçeleri ve bu gerekçelerin yerinde olmadığına ilişkin açıklamalar yer almalıdır.
- İtiraz dilekçesine, başvuru sahibinin sigortalılık durumunu, sağlık durumunu ve maluliyet talebini destekleyen belgelerin eklenmesi gerekir.
- Malulen emeklilikteki sağlık raporuna itiraz, sigortalının hak ve menfaatlerini korumak açısından önemli bir haktır.
- İtiraz hakkının kullanılması, sigortalının malulen emekliliğe hak kazanıp kazanmadığının yeniden değerlendirilmesini sağlar.
Malulen Emeklilik Heyet Raporu Veren Hastaneler
Malulen emeklilik için heyet raporu veren hastaneler şunlardır:
- Devlet üniversite hastaneleri
- Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri
- Askeri Hastaneler
Bu hastaneler, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yetkilendirilmiş sağlık kurulları tarafından malulen emeklilik için heyet raporu düzenler.
Malulen emeklilik için heyet raporu almak isteyen sigortalılar, bağlı bulundukları SGK il veya ilçe müdürlüğüne başvuru yaparak, heyet raporu düzenlenmesi için sevk talebinde bulunabilirler. bkz. Malulen Emeklilik Maaşı Şartları ve Başvurusu
SGK, başvuru sahibinin sigortalılık durumunu ve sağlık durumunu değerlendirerek, heyet raporu düzenlenmesi için uygun hastaneyi belirler.
Sigortalı, SGK tarafından belirlenen hastaneye giderek, malulen emeklilik için heyet raporu alır.
Malulen emeklilik için heyet raporunda, sigortalının çalışma gücünün en az %60 oranında kaybettiği tespit edilirse, sigortalıya malulen emeklilik aylığı bağlanır.
Malulen emeklilik için heyet raporu veren hastaneler, SGK’nın internet sitesinden öğrenilebilir
Kontrol Muayenesi Nedir?
Malulen emeklilikte kontrol muayenesi, sigortalının maluliyet durumunun devam edip etmediğinin tespiti amacıyla yapılan muayenedir.
Malulen emeklilik aylığı bağlanan sigortalılar, aşağıdaki hallerde kontrol muayenesine tabi tutulabilir:
- Malulen emeklilik aylığının bağlanmasından itibaren en az 5 yıl sonra
- Malulen emeklilik aylığının bağlanmasından itibaren her 5 yılda bir
- Malulen emeklilik aylığının bağlanmasından sonra sigortalının çalışma durumunun tespit edilmesi halinde
- Malulen emeklilik aylığının bağlanmasından sonra sigortalının başkasının sürekli bakımına muhtaç hale gelmesi halinde
- Malulen emeklilik aylığının bağlanmasından sonra sigortalının malullük oranının artması veya azalması halinde
Kontrol muayenesi, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yetkilendirilmiş sağlık kurulları tarafından yapılır.
Kontrol muayenesine çağrılan sigortalı, çağrı tarihinden itibaren 15 gün içinde muayeneye gitmek zorundadır. Muayeneye gitmediği takdirde, malulen emeklilik aylığı kesilir.
Kontrol muayenesinde, sigortalının sağlık durumu yeniden değerlendirilir. Sağlık kurulu raporunda, sigortalının maluliyet durumunun devam ettiği tespit edilirse, malulen emeklilik aylığı devam eder.
Sağlık kurulu raporunda, sigortalının maluliyet durumunun ortadan kalktığı veya azaldığının tespit edilmesi halinde, malulen emeklilik aylığı kesilir.
Malulen emeklilikte kontrol muayenesi, sigortalının hak ve menfaatlerini korumak açısından önemli bir uygulamadır. Kontrol muayenesi sayesinde, sigortalının maluliyet durumunun devam edip etmediği düzenli olarak takip edilir.
Malulen Emeklilik Aylığı Bağlandıktan Sonra Çalışabilir Miyim?
Malullük aylığı alan kişilerin, bu Kanun kapsamında veya başka bir ülkenin mevzuatına göre işe başlamaları durumunda, çalışmaya başladıkları tarihi izleyen ödeme döneminin başında malullük aylıkları kesilir. Eğer bu kişiler işten ayrılıp tekrar malullük aylığına hak kazanmak için başvuruda bulunurlarsa, emekli olurlarsa veya 4/c kapsamında çalışıyorlarsa işten ayrıldıkları tarihten, diğer durumlarda ise başvuru tarihlerinden itibaren başlayacak şekilde, kontrol muayenesinden geçirilirler ve maluliyetlerinin devam ettiği tespit edilirse, yeniden malullük aylığı bağlanır. Bu düzenleme 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 27. maddesinin üçüncü fıkrasında yer alır.
4/a kapsamında malullük aylığı alan bir sigortalının 4/a statüsünde işe başlaması durumunda, aylıkları kesilir. Ancak, 4/b ve 4/c şartları altında malullük aylığı alan kişilerin çalışmaya başlamaları durumunda, malullük aylığı almaya devam edip etmeyecekleri, sigortalı oldukları ve malullük aylığı bağlandığı tarihlerin özel koşullarına bağlı olarak değişkenlik gösterir.
Malulen Emekli Olan Biri Sigortasız Çalışırsa Ne Olur?
Malulen emekli olan bir kişi, sigortasız işte çalışırsa, malulen emeklilik aylığı kesilir. Bunun nedeni, malulen emeklilik aylığının, sigortalının çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiği gerekçesiyle bağlanmasıdır. Sigortalının sigortasız işte çalışması, bu durumun ortadan kalktığını gösterir.
Malulen emeklilik aylığı kesilen kişi, sigortasız işte çalışmaya devam ederse, bu durum Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından tespit edilebilir. SGK, sigortalının sigortasız işte çalıştığını tespit etmesi halinde, malulen emeklilik aylığını keser.
Malulen emeklilik aylığı kesilen kişi, tekrar malulen emeklilik aylığı almak için, tekrar maluliyet tespiti yaptırmak zorundadır. Maluliyet tespiti sonucunda, sigortalının çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiği tespit edilirse, malulen emeklilik aylığı tekrar bağlanabilir.
Malulen emekli olan bir kişinin sigortasız işte çalışmaması, hem kendisinin hem de devletin yararınadır. Sigortasız işte çalışan malulen emekliler, sigortasız çalıştıkları için, herhangi bir iş kazası veya meslek hastalığı durumunda, iş kazası veya meslek hastalığı sigortası kapsamında korunmazlar. Ayrıca, sigortasız işte çalışan malulen emekliler, emeklilik sonrası yaşlılık döneminde, yaşlılık aylığı almakta güçlük çekebilirler. bkz: Malulen Emeklilik Maaşı Şartları ve Başvurusu
Malulen Emekli Olmak İçin Yaş Sınırı Var Mıdır?
Hayır, malulen emeklilikte yaş sınırı yoktur. Malulen emekli olabilmek için, sigortalının çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiği ve en az 10 yıl sigortalılık süresi ile en az 1800 gün prim ödeme gün sayısına sahip olması gerekir.
Ancak, başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan kişiler için, en az 5 yıl sigortalılık süresi ve en az 900 gün prim ödeme gün sayısına sahip olmak yeterlidir. Bu durumda, sigortalının yaşı dikkate alınmaz.
Malulen emeklilik aylığı, sigortalının çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiği gerekçesiyle bağlanır. Bu nedenle, sigortalının yaşı, malulen emeklilik aylığı bağlama koşullarını etkilemez.