Şirket Hisselerinin Edinilmiş Mal Sayılan Gelirleri

Mal Paylaşımında Şirket Hisselerinin Durumu; Bir eşin kişisel malı olan şirket hisselerinden dolayı, evlenme veya Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi’ne geçiş tarihi ile boşanma davasının açıldığı tarih arasındaki aşağıdaki edinim ve kazanımları TMK m.2019/2 b.l ve b.4 ge­reğince eşin “çalışmasının karşılığı edinimler” veya “kişisel mallarının gelirleri” kapsamında edinilmiş mal sayılacaktır:

• Dağıtılan kar paylan, Bedelli sermaye artırımlarında eşin bedelini ödeyerek aldığı yeni paylar, 
• Bedelsiz sermaye artırımlarında eşe verilen bedelsiz (yeniden ödemesiz) paylar 
• Şirket bünyesinde tutulan geçmiş yıl karlan ve yedek akçeler, 
• Daha sonra yapılsa dahi, Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi’nin geçerli olduğu döneminde oluşan iç kaynaklardan (maliyet artış fonu, YDF, geçmiş yıl karı, yedek akçe) karşı­lanarak yapılan sermaye artırımlarında eşe verilen bedelsiz paylar, 
• Eşin evlenmeden önce sahip olduğu kişisel mal niteliğindeki şirket hisselerinin bu tarihteki değeri ile tasfiye zamanındaki sürüm değeri arasındaki endüstriyel artıştan kaynaklanan değer farkı, (şirke­tin işleyen teşebbüs değeri (going concern value) yöntemiyle yapılacak şirket değerlemesi ve konjonk­türel değer artışı indirilerek tespit edilecektir)

Şirket Hisseleri Yönünden Kişisel Ve Edinilmiş Mallar

TMK m. 218 vd. hükümleri ile TTK’nın ano­nim şirkette kar, kazanç ve tasfiye paylarına ilişkin m. 507 vd. hükümleri çerçevesinde, aşağıdaki şekilde yapılacak ayırma, hesaplama ve değerlemelerin şir­ket hisselerinin niteliğine ve edinilmiş mallara ka­tılma rejiminin temel ilkelerine, amacına ve ruhuna uygun olacağı değerlendirilmektedir:

Eşlerin Şirket Hisseleri ile İlgili Kişisel Malları 

• Eşlerin evlenmeden (veya Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi’ne geçiş­ten) önce sahip oldukları şirket hisseleri kişisel mal­dır (TMK m.220.2). Önceki evliliklerde, 2002 yılın­dan önceki yasal mal rejiminin mal ayrılığı olması gözetilerek, eşlerin bu tarihten önce edindikleri mal­lar ve bu kapsamda şirket hisseleri de kişisel mal sayılacaktır. 
• b. Eşin kişisel malı olan şirket hisseleri satılarak, bunların bedelleriyle alınan mallar da o eşin kişisel malıdır (TMK m.220/4).
• c. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi döneminde iç kaynaklardan sermaye artırımı yapılmış olması halinde, eşe düşen bedelsiz paylardan sermaye artırımında kullanılan iç kaynakların Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi’den önceki döneme tekabül eden kısmı TMK m.220.4 gereğince, kişisel malın yerine geçen değer olarak kişisel mal sayılır.
•  Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi döneminde bir eşin hissedar olduğu şirketlerde bölünme varsa, bölünme yoluyla oluşan yeni şirketlerdeki aynı eşin payları, kural olarak TMK m.220/4’e göre kişisel malın yerine geçen de­ğer olarak kişisel mal kabul edilecektir.

Eşlerin Şirket Hisseleri ile İlgili Edinilmiş Malları 

• Eşlerin şirket hisselerinin aşağıda sayılan gelir ve kazanımları TMK m. 219/2, b.1-4-5 hükümleri gereğince, çalışma karşılığı edinim, kişisel malların geliri ve edinilmiş malların yerine geçen değerler kapsamında edinilmiş mal sayılacaktır: 

• Kar Payları: Eşin ortak olduğu şirketlerin Edinilmiş Mallara Katılma REJİMİ dönemindeki dağıtılmış karlarından eşin hissesine düşen kısımlar edinilmiş maldır. Kişisel mal nitelikli şirket hisselerine Edinilmiş Mallara Katılma Rejimİ döneminde dağıtılan kar paylarının, kişisel malın geliri olarak edinilmiş mal olduğu konusunda gerek doktrinde gerek Yargıtay içtihatlarında tereddüt yoktur (Kar dağıtımı nakit olarak yapılmış ise pay sahibi eşe ödenen nakitlerin tasfiye tarihine taşınacak endekslenmiş değeri, hisse olarak yapılmış ise bu hisselerin tasfiye tarihindeki rayiç/sürüm değeri esas alınmalıdır).
• Yedek Akçeler ve Dağıtılmamış Karlar: Eşin ortak olduğu şirketlerin Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi dönemindeki dağıtılmamış karlarından, yedek akçe ve geçmiş yıl karı olarak şirket bünyesinde tutulan kalemlerden eşin hissesine düşen kısımlar edinilmiş maldır.
• Bunlar genel kurulun dağıtım karan olmadıkça, pay sahipleri yönünden istenebilir değildir, fakat mal rejimi tasfiyesinde dikkate alınması gerekir (Şayet bunlar, seçilen şirket değerleme yöntemine göre şirket değerlemesinde zaten hesaba katılmış ise mükerrer hesaplama yapılmamalıdır). Doktrinde ve Yargıtay kararlarında şirketlerde yedek akçelerin ve da­ğıtılmayan kar paylarının da TMK m.219/2 b.4 hükmü gereğince edinilmiş mal olarak tasfiye hesabına dahil edileceği kabul edilmektedir.
• Bedelsiz Paylar: Eşlere ait şirketlerde Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi döneminde oluşan iç kaynaklardan ( değer artış fonu, yeniden değerleme fonu, kar, yedek akçe) sermaye artırımı yapılmış ise, bunlardan eşe düşen bedelsiz paylar edinilmiş maldır. Bu payların değeri, şirket için karar tarihine en yakın tarihli bilirkişi raporuyla ve Yargıtay’ın şirket değerlemesinde esas alınacak kriterlere göre tespit edilecek olan şirketin sürüm değeri üzerinden belirlenecek ve doğrudan edinilmiş mal olarak hesaba katılacaktır. Eşler arasında Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi’nin geçerli olduğu dönemdeki şirket karlarından karşılanarak, eşe bedelsiz olarak verilen paylar TMK m.219/4 gereğince kişisel malın geliri niteliğinde edinilmiş maldır (Bunların dağıtılmamış kar olarak TMK m.219/5’e göre edinilmiş malın yerine geçen değerler sayılması da mümkündür ve aynı sonucu doğurur).
• Bedelli Paylar: Eşlerin ortak olduğu şirketlerde Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi döneminde yapılan bedelli sermaye ar­tırımlarından diğer eşin bedelini ödeyerek aldığı paylar (Bunların bedeli evlilik döneminde ödendiği için TMK m.219/4 göre kişisel malın geliri olarak değil, m.2019/1 ‘e göre çalışma karşılığı edinim ola­rak edinilmiş maldır). Bu payların değeri, şirket için karar tarihine en yakın tarihli bilirkişi raporuyla ve Yargıtay’ın şirket değerlemesinde esas alınacak kri­terlere göre tespit edilecek olan şirketin sürüm değeri üzerinden belirlenecek ve doğrudan edinilmiş mal olarak hesaba katılacaktır. konu: mal paylaşımında şirket hisselerinin durumu

Şirket Hisselerinde Edinilmiş Mal Hesaplama Örneği

• Eşlerin 01.01.2011 tarihinde evlendiğini ve aralarında yasal mal rejimi olarak Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi’nin geçerli olduğunu kabul edelim. Kadının 01.07.2018 tarihin­de açtığı boşanma davasında verilen boşanma karan 2019 yılında sonuçlanıp kesinleşmiş olsun. Mal rejiminin tasfiyesi davasında kadının davacı, kocanın davalı olduğunu kabul edelim. Koca 2011 yılından önce 30 milyon sermayeli X Nakliyat AŞ’de %80 pay sahibi ve tek kişilik YK üyesidir. Şirket 2010 yılı sonu itibariyle 50 tır ile uluslararası taşıma işleri yapmakta iken, boşanma davasının açıldığı 01.07.2018 tarihine kadar araç filosuna 200 ilave araç eklemiştir. Yine 2011-2018 döneminde OSB’de fabrika binaları yaptırmış ve başkaca taşınmazlar satın almıştır. Şirket 2014 ve 2016 yıllarında toplam 800.000 TL kar dağıtmıştır. Şirket 2015 yılında 30 milyon TL olan sermayesini, 60 milyon TL’si önceki yıl karlarından ve serbest yedek akçelerden karşılanarak, kalan 60 milyon TL’si bedelli olarak artırılmak suretiyle 150 milyon TL’ye çıkarmıştır. Şirketin 31.12.2010 tarihindeki sürüm değeri 80 milyon TL, 01.07.2019 tarihi itibariyle sürüm değeri 480 milyon TL olarak hesaplanmıştır. konu:mal paylaşımında şirket hisselerinin durumu
• Davalı eşin evlenmeden önce sahip olduğu X Nakliyat AŞ’nin %80 (24.000.000 TL) hissesi tereddütsüz kişisel maldır. Şirketin (davalı hisselerinin) önce 31.12.2010 tarihi itibariyle aktiflerin rayiç de­ğerleri üzerinden sürüm değeri hesaplanacaktır. Şir­ketin bu tarihteki sürüm değerinin 80 milyon olarak hesaplandığı kabulüyle davacının kişisel mal nitelikli şirket hisselerinin Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi dönemi başındaki değe­rinin de 64 milyon TL olduğu kabul edilecektir.
• Şirketin 01.07.2018 itibariyle sahip olduğu aktif ve pasif malvarlığı esas alınarak, ancak karar tarihi­ne en yakın tarihli sürüm değeriyle yeniden şirket değerlemesi yapıldığını ve şirketin toplam değerinin 480 milyon TL olduğunu kabul edelim.
• Şirketin 2011-2018 dönemindeki konjonktüre! değer artışı şirketin, sektörün, müşteri çevresinin, al­dığı işlerin, potansiyelinin, rekabet ve piyasa koşullarının durumuna göre % 100 artarak 80 milyondan 160 milyona ulaştığı kabul edilirse, davalı eşin edinilmiş mallarının hesabı şöyle olacaktır.

Endüstriyel Artış: 480.000.000-160.000.000 = 320.000.000

Davacının payı: 320.000.000 X %80 = 256.000.000

Dağıtılan Karın %80’i  = 640.000

Bedelsiz payların %80’i = 48.000

Bedelli payların %80’i Toplam = 48.000

Toplam = 256.736.000