Kanser İlaçları İçin Hukuki Yollar – Endikasyon Dışı İlaç Davaları

Kanser tedavisinde kullanılan birçok immünoterapi ve akıllı ilaç, genellikle Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından karşılanmamaktadır. Bu durum, hastaların tedavi sürecinde ciddi maddi yüklerle karşı karşıya kalmalarına neden olur. Ancak, hastalar bu ilaçların bedelini SGK’dan talep etmek amacıyla hukuki yollara başvurabilir. Kanser hastalarının yaşam hakkını koruma adına açılan bu Kanser İlacı Davası, ilaç bedellerinin karşılanmasına yönelik önemli bir yol sunar.

İlaç Bedelinin SGK Tarafından Karşılanması İçin Dava İmkanı

Kanser tedavisi için kullanılan bazı ilaçların maliyeti oldukça yüksek olabilmektedir. SGK, bu ilaçların bedelini sadece belirli endikasyonlar dahilinde karşılamaktadır. Bunun dışında kalan ilaç bedelleri ise hasta tarafından ödenmek zorundadır. Ancak SGK, hastanın tedavisi için gerekli olan ve muadili olmayan ilaçların bedelini karşılamadığı durumlarda, bu karara itiraz edilerek dava açılabilir.

Bu davalar genellikle “endikasyon dışı ilaç davaları” olarak bilinir ve kanser tedavisinde immünoterapi, gen tedavisi ve akıllı ilaçların bedelinin SGK tarafından karşılanması için başvurulur. Başarılı bir dava sonucu, hastalar ya da yakınları SGK’dan ilacın bedelini geri alabilir.

İlaç Davalarında Hukuki Süreç Nasıl İşler?

Bu tür davalarda hastanın ilk olarak Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’na başvurarak “endikasyon dışı ilaç kullanım onayı” alması gerekmektedir. Bu onay alındıktan sonra SGK’ya başvuru yapılabilir. SGK, başvuruyu reddettiğinde dava açılabilir. Dava sürecinde ihtiyati tedbir talep edilerek, mahkeme kararı sonuçlanana kadar SGK’nın ilacın bedelini karşılaması sağlanabilir.

Davanın aşamaları şunlardır:

1. Endikasyon dışı ilaç kullanım onayı için Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’na başvuru
2. SGK’ya başvuru ve reddedilmesi halinde dava açma
3. İhtiyati tedbir talebi ile ilaç bedelinin dava süresince karşılanması

Kanser İlacı Davası Nedir? Nasıl İlerler?

SGK’nın ödemediği kanser ilaçları ve devlet tarafından ödenmeyen kanser ilaçları için başvurulabilecek hukuki yolları sizlerle paylaşarak faydalı olma amacı gütmekteyiz.

Son dönemlerde çağımızda en sık rastlanan hastalıklarından biri olan kanser hastalığının tedavisi için yurtdışında her ne kadar çalışmalar yapılıyor olsa da ülkemizde tedavi için kullanılan en etkili yöntemler immünoterapi ve akıllı ilaç tedavileridir.

İmmünoterapi kanser hücreleri ile savaşan bağışıklık sistemine etki eden bir tedavi türüdür. Akıllı ilaç tedavisi ise kanser hücrelerini baskılamak amacıyla kullanılan bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu tedavi yöntemleri genelde klasik tedavi yöntemi olan kemoterapi, radyoterapi gibi sonuç alınamayan ileri derece hastaların bağışıklık sisteminin güçlenip yaşam sürelerinin uzaması için kullanılmaktadır.

Genelde immünoterapi ve akıllı ilaç tedavisinde kullanılan ilaçların bedelleri SGK tarafından karşılanmamaktadır. Bu ilaçların ne yazık ki bir kürünün maliyeti şu an itibariyle 30.000-100.000 arasında değişkenlik göstermekte olup ekonomik durumu bulunmayan hastalar veya yakınları bu bedelleri karşılayamadıkları için ciddi sorunlar ile karşılaşmaktadır.

Muadili olmayan ve hastanın hayatını idame ettirebilmesi için gerekli olan ilaçların temini ve bedellerinin SGK tarafından karşılanabilmesi için aşağıdaki adımların doğru izlenebilmesi ve akabinde de dava açılması hukuk sistemimizde mümkündür. Ancak bu konu oldukça teknik olduğu için deneyimli bir avukattan yardım alınmalıdır. Aksi takdirde geri dönüşü mümkün olmayan yollarla karşılaşılabilinir.

Özellikle ileri derece kanser hastalarının tedavisinde kullanılan immünoterapi ve akıllı ilaçların SGK tarafından karşılanmaması ve bu ilaçların muadilinin bulunmaması, hastanın tedavisi için zorunlu olan ilacın mutlaka temin edilmesi aksi takdirde hastanın geri dönüşü olmayan kayıplar yaşanacağı ve bu ilaçların doktorun da görüşüyle tedavi işin zorunlu olması sebebiyle ilacın SGK tarafından karşılanabilmesi için SGK’ya başvuru yapılarak dava açılması gerekmektedir. SGK tarafından ödenmeyen kanser ilaç bedellerinin karşılanması için açılan bu davalara kanser ilacı davası denilmektedir. Bu davalar neticesinde SGK tarafından karşılanmayan kanser ilaçlarına ilişkin bedellerin karşılanması veya dava açılıncaya kadar ödenmiş bulunan ilaç bedellerinin hastaya geri iadesinin sağlanması amaçlanır.

Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’na Endikasyon Dışı İlaç Kullanım Onayı Başvurusu

Endikasyon dışı ilaç kullanım onayı, kanser hastaları için tedavi sürecinde hayati önem taşır. Bu başvuru, uzman doktor tarafından yapılır ve hastanın tedavisinde kullanılacak ilacın onayı alınır. Bu onay genellikle SGK’ya karşı açılacak dava sürecinde de kullanılmaktadır.

Onayın alınması, ilaç bedelinin SGK tarafından karşılanma ihtimalini artırsa da, son zamanlarda kurum bu onayı vermekte zorluk çıkartmaktadır. Ancak onay verilmemiş olsa dahi, hastalar SGK’ya karşı dava açabilir.

Endikasyon Dışı İlaç Kullanım Onayının Verilmemesi

Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun onayı verilmediğinde, bu durum davanın başarısız olacağı anlamına gelmez. İstanbul Bölge İdare Mahkemesi, SGK’nın ilaç bedelini karşılamama kararına karşı açılan davalarda hastaların lehine kararlar verebilmektedir. Bilimsel olarak kanıtlanmış etkinliklere dayanan ilaçlar için davalar başarılı sonuçlanabilir.

İlaç Davaları Öncesi SGK’ya Başvuru Şartı

SGK’ya karşı dava açmadan önce, ilacın bedelinin karşılanması için kuruma başvuru yapılması zorunludur. Bu başvurunun reddedilmesinin ardından dava açılabilir. Eğer bu süreç tamamlanmadan dava açılırsa, dava reddedilir.

SGK’ya Karşı Dava Açılması

SGK’nın kanser ilacının bedelini karşılamayı reddetmesi durumunda, hastalar iş veya idare mahkemelerinde dava açabilir. Dava dilekçesinde, ilacın hastanın tedavisi için hayati önemde olduğu ve başka bir tedavi seçeneğinin bulunmadığı vurgulanmalıdır. İlaç bedelinin SGK tarafından karşılanması talebiyle birlikte ihtiyati tedbir talep edilmelidir.

İhtiyati Tedbir Talebi

Mahkemeye başvuru sırasında “ihtiyati tedbir” talebi yapılmalıdır. Bu talep, davanın sonuçlanmasını beklemeden ilacın SGK tarafından karşılanmasını sağlar. Böylece hastalar, dava süresince tedaviden mahrum kalmamış olur. Tedbirin kabul edilmesi halinde ilacın bedeli SGK tarafından kesintisiz olarak karşılanır.

Ödenmiş İlaç Bedellerinin İadesi

Hasta, tedavi süresinde kendi imkanlarıyla ilaç satın almak zorunda kaldıysa, bu bedelleri SGK’dan geri almak için dava açabilir. Dava sürecinde mahkemeye yapılmış olan harcamalar belgelerle sunulmalı ve iadeler talep edilmelidir.

İlaç Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme

İlaç masrafları için açılacak davalarda görevli mahkemeler, sigortalılık durumuna göre farklılık gösterir. SGK’ya karşı iş mahkemeleri, memurlar için idare mahkemeleri yetkilidir. Dava, SGK’nın ilacın bedelini reddeden şubesi neresiyse, o yer mahkemesinde açılmalıdır.

Yargılama Usulü

Dava açıldığında mahkeme, tedavi süreciyle ilgili tüm belgeleri ve uzman doktor raporlarını incelemek üzere bilirkişiye gönderir. Bilirkişiler, hastanın tedavi edilmesi gereken ilaçların hayati önem taşıyıp taşımadığı hakkında bir rapor hazırlar ve bu rapor doğrultusunda mahkeme karar verir.

SGK Kanser İlacı Davasında Bilirkişi İncelemesi

Mahkeme sürecinde bilirkişiler, ilacın hastanın tedavisi için zorunlu olup olmadığını değerlendirir. İlaç, kanserin tedavisinde etkili ve zorunlu ise mahkeme bu doğrultuda karar verir ve SGK ilacın bedelini karşılamak zorunda kalır.

İlaç Masrafının Karşılanması Davası Sürerken Hastanın Ölmesi

Dava süresince hasta hayatını kaybederse, dava mirasçılar tarafından sürdürülebilir. İlaç masrafları, mirasçılara ödenebilir ve dava sonuçlanana kadar yapılan harcamaların geri ödenmesi sağlanabilir.

SGK Kanser İlacının Ödemesini Nasıl Yapar?

Sosyal Güvenlik Kurumu yeni nesil kanser ilaçlarını, Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) kapsamında geri ödemesi yapmamaktadır. Kanser hastası için bu ilaçların kullanımının zaruri olduğu; kullanılmadığı durumlarda hastalığın daha da ağırlaşmasına yol açacağı aşikardır. Bu durumda hastalık ile mücadele eden hasta ve yakınları maddi ve manevi olarak sarsılmakta; bir yandan hastalık ile mücadele edip diğer yandan ise ilacı temin etmeye çalışmaktadır.

Bilineceği üzere, yaşam hakkı en kutsal haktır. Sağlık hizmetini sunmak devletin sosyal bir devlet reformu kazanadırabilmek adına en temel yükümlülüklerinden birisidir. İlacını kendi maddi koşullarının yetersizliği sebebiyle alamayan bir kişinin ilaçlarını ödemesi için hukuk sistemimiz SGK’ya başvuru zorunluluğu öngörmüştür. İşte başvuruya rağmen SGK’nın ödemekten kaçındığı yeni nesil akıllı kanser ilaçlarını doğrudan mahkeme kararı ile almak mümkündür. Üstelik ilacı kullandıktan sonra hem ilacın bedelini hem de dava sırasında alınacak bir ihtiyati tedbir kararı ile ilacın temini de mümkün olacaktır.

Genelde hasta yakınları ilacın ilk dozu için varının yoğunu veripte karşılayabilmekte ancak kalan dozlar için zorluk çekmektedir. Bu durumda yapılması gereken derhal mahkemeye başvurmak ve kullanılacak yeni doz ilaç bedellerinin tamamının SGK tarafından ödenmesi için ihtiyati tedbir kararı almak, bedeli ödenen ilaçların da iadesini talep etmek gerekmektedir. Ancak önemle belirtiyoruz ki sağlık hukukuna dair bu alanda uzman bir avukat ile çalışmak çok önemlidir. Zira hukuki bir hata sebebiyle geri dönülemez sonuçlar ortaya çıkabilmektedir.

Endikasyon Dışı İlaç Davası Nedir?

Endikasyon, bir ilacın hangi hastalıklara iyi geldiğini ve hangi biçimde uygulanmasının doğru olduğunu ifade eder. Özellikle kanser yani onkolojik vakalarda sıklıkla kullanılan PET tümörlü olan dokunun saptanması, hastalığının ana kaynağının belirlenmesi, kanserin yayılması hakkında hastaya ve yakınlarına doğru bilgiler sunacaktır.

Endikasyon dışı ilaç davası, bir hastanın tedavisinde kullanılan ve mevcut endikasyonların dışında kalan ilaçların geri ödemesini talep etme sürecini kapsar. Türkiye’de ruhsatlandırılmamış veya kullanım onayı alınmamış ilaçların belirli durumlarda hastanın tedavisinde kullanılmasına karar verildiğinde, bu ilaçlar Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından genellikle karşılanmaz. Uzman hekim tarafından hastanın tedavisinde hayati önem taşıyan ilaçların kullanılması gerektiği tespit edildiğinde, Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’ndan endikasyon dışı ilaç kullanım onayı alınmalıdır. Ancak, bu onay alınmadığında veya SGK bu ilacın bedelini karşılamadığında, hasta ya da hasta yakını mahkemeye başvurarak SGK’ya karşı dava açabilir.

Bu davalarda, ilacın hastanın sağlığı için zorunlu olduğu ve alternatif tedavi seçeneklerinin bulunmadığı genellikle öne sürülür. Mahkemeler, bu tür davalarda çoğunlukla ihtiyati tedbir kararı alarak tedavi süresince ilacın masrafının SGK tarafından karşılanmasına hükmedebilir. Dava sürecinde uzman bilirkişi raporları ve doktor raporları önemli delil olarak sunulurken, davanın sonuçlanması hastanın yaşam kalitesini doğrudan etkileyebilir.

Kemoterapide Kullanılan İlaçlar Nelerdir?

Kemoterapi, bir kanser tedavisi türüdür. Kemoterapi yaşam süresini uzatmak ya da kanser hastalığının belirtilerini kontrol altına almak için kullanılabilir. Normalde, insan vücudundaki hücreler kontrollü bir şekilde çoğalır, büyür ve ölür. Kanser hücreleri ise kontrolsüz bir şekilde çoğalıp büyümeye devam eder. Kemoterapi, kontrolsüz büyüyen ve çoğalan kanser hücrelerini öldürerek yayılmasını engeller ve büyümelerini yavaşlatır. Ancak sağlıklı vücut hücrelerine de zarar verdiğinden yan etkilere neden olmaktadır. Bu yan etkiler cilt, saç, bağırsak ve kemik iliği hücreleri gibi hızlı çoğalan bazı sağlıklı vücut hücrelerine de zarar verir. Tedavide görülen saç dökülmesi, bulantı, kusma gibi çeşitli yan etkilerin nedeni sağlıklı vücut hücrelerine verilen hasardan kaynaklanmaktadır.

Kemoterapide kullanılan ilaçlar;

• Mitoz İnhibitörleri: Kanser hücrelerinin bölünerek çoğalmasını engeller. Bu grup ilaçlar meme akciğer ve kemik iliği tedavisinde kullanılmaktadır. Bu ilaçlar docetaxel, estramustine, paclitaxel ve vinblastinedir.
• Topoizomeraz İnhibitörleri: Kanser hücrelerinin bölünmesine ve büyümesine yardımcı olan enzimlere saldırır. Bu grup ilaçlar lösemi türleri, akciğer, yumurtalık ve bağırsak kanseri tedavisinde kullanılır. Bu ilaçlar etoposit, irinotecan, teniposid ve topotecandır.
• Antrasiklinler: Kanser hücrelerinin DNA’sında bulunan enzimlere saldırır. Bu grup ilaçların fazla kullanılması kalbe ve akciğere oldukça zararlıdır. Bu ilaçlar aktinomisin-D, bleomisin, daunorubicin ve doksorubisindir.

SGK Tarafından Karşılanmayan Akıllı İlaçlar ve  Fiyatları 2024

Genel olarak SUT Eki Güncel Ek/4-A, Ek/4-B ve Ek/4-H uyarınca karşılanmayan akıllı ilaçlar aşağıdaki gibidir:

• HERCEPTIN : Transtuzumab etken içerikli-2023 yılı fiyatı: 4,887.09 TL’dir.
• ALTUZAN : Bevacizumab etken içerikli-2023 yılı fiyatı: 2,896.49 TL’dir.
• MABTHERA : Rituximab etken içerikli-2023 yılı fiyatı: 11,038.52 TL’dir.
• ERBITUX : Cetuximab etken içerikli-2023 yılı fiyatı: 16,305.88 TL’dir.
• TECENTRIQ : Atezolizumab etken içerikli-2023 yılı fiyatı: 41,087.56 TL’dir.
• KEYTRUDA : Pembrolizumab etken içerikli-2023 yılı fiyatı:68,502.23 TL’dir.
• OPDIVO : Nivolumab etken içerikli-2023 yılı fiyatı: 7,381 TL’dir.
• TRODELVY : Sakit.-govitekan etken içerikli- 2023 yılı fiyatı: 31.677,75TL’dir
• ZEJULA : Niraparib etken içerikli – 2023 yılı fiyatı: 74.511.48 TL’dir.
• HERCEPTIN : Trastuzumab etken içerikli- 2023 yılı fiyatı: 4,887.09 TL’dir.
• KADCYLA : Trastuzumab etken içerikli- 2023 yılı fiyatı: 17.873,94 TL’dir.
• MABTHERA : Rituksimab etken içerikli- 2023 yılı fiyatı: 11,038.52 TL’dir

Yukarıda da izah edildiği gibi bizlerin bahsetmiş olduğu 12 ilacın SGK tarafından geri ödemesi ülkemizde yapılmamaktadır. Ancak bu akıllı ilaçların geri ödemeleri ve ilaç bedellerinin tedbir kararıyla birlikte ücretsiz temini mahkeme aracılığıyla gerçekleşmektedir.

Ülkemizde bu endikasyonların birçoğu SGK tarafından karşılanmamaktadır. Ancak sadece 3 farklı kanser türü için SGK tarafından geri ödeme yapılmaktadır. Bunlar; Malign Melanom olan Deri Kanseri , renal hücreli karsinom yani Böbrek Kanseri ve klasik hodgkin lenfoma yani Lenf Kanseridir.

Tecentriq İlacı SGK Tarafından Karşılanıyor mu?

Tecentriq, kanser tedavisinde kullanılan etkili bir immünoterapi ilacıdır. Ancak, ülkemizde SGK tarafından hiçbir endikasyonda ödenmemektedir. Tecentriq ilacının geri ödemesini SGK yapmadığı için, bu ilacı tedavisinde kullanmak zorunda olan kanser hastaları ciddi mağduriyetler yaşamaktadır. Hastalar, ilacın SGK tarafından geri ödenmesi talebiyle yargı yoluna başvurabilirler. Bu tür hukuki süreçlerde, hastaların taleplerini doğru bir şekilde dile getirmesi ve gerekli belgeleri sunması önemlidir.

Keytruda İlacı SGK Tarafından Karşılanıyor mu?

Keytruda, kanser tedavisinde kullanılan önemli ilaçlardan biridir ve özellikle Malign Melanom (deri kanseri) ve küçük hücreli dışı akciğer kanseri tedavisinde SGK tarafından karşılanmaktadır. Ancak, bu ilacın etkinliği 15 farklı endikasyonda kanıtlanmış olmasına rağmen, SGK yalnızca iki endikasyon için geri ödeme yapmaktadır. Diğer kanser türleri için bu ilacı kullanmak isteyen hastalar, SGK’nın geri ödeme yapmaması nedeniyle mağduriyet yaşamaktadır. Hukuki yollara başvurarak, SGK’nın geri ödeme politikasına itiraz edilebilir.

Opdivo İlacı SGK Tarafından Karşılanıyor mu?

Opdivo, kanser tedavisinde oldukça etkili bir ilaçtır ve SGK tarafından sadece 3 farklı kanser türü için geri ödeme yapılmaktadır: Malign Melanom, renal hücreli karsinom ve klasik hodgkin lenfoma. Ancak, bu ilacın 9 farklı endikasyonda etkili olduğu kanıtlanmıştır ve geri ödemesi yapılmayan diğer kanser türleri için hastalar mağdur olmaktadır. Bu mağduriyetlerin giderilmesi için hukuki süreçler başlatılabilir ve SGK’nın geri ödeme kapsamı genişletilebilir.

En Pahalı Kanser İlacı Hangisidir? (2024 Türkiye)

2024 yılı itibarıyla, en pahalı kanser ilaçları arasında CAR-T hücre tedavileri ve immünoterapiler öne çıkmaktadır. “En Pahalı Kanser İlacı (Türkiye 2024) Kymriah (tisagenlecleucel) ve Yescarta (axicabtagene ciloleucel) gibi CAR-T tedavileri, lenfoma ve lösemi tedavisinde kullanılmakta olup, maliyetleri Türkiye’de 1 milyon TL’yi aşmaktadır.” Bu tedaviler, hastaya özgü hücrelerin genetik olarak değiştirilerek kanserle savaşmasını sağladığı için son derece pahalıdır. Ayrıca, bu ilaçların uygulanması ileri teknolojiler ve özel merkezler gerektirdiğinden, tedavi maliyetleri de yüksektir.

Herceptin İlacı SGK Tarafından Karşılanıyor mu?

Herceptin, meme kanseri tedavisinde kullanılan ve etkinliği dünya çapında kanıtlanmış bir ilaçtır. Ancak SGK, bu ilacın geri ödemesini yapmamaktadır. Meme kanseri hastaları, SGK’nın bu politikası nedeniyle büyük mağduriyetler yaşamaktadır. İlacın geri ödenmesinin yapılmaması nedeniyle hastalar, yargı yoluna başvurarak haklarını arayabilirler. Bu tür davalarda, hastaların güçlü bir hukuki temele sahip olması ve yeterli delilleri sunması önemlidir.

Trodelvy İlacı SGK Tarafından Karşılanıyor mu?

Sacituzumab govitecan-hziy etken maddeli Trodelvy, meme kanseri ve ürotelyal kanser tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Ancak, bu ilaç SGK tarafından geri ödeme listesinde yer almamaktadır. Trodelvy ilacının bedeli SGK tarafından karşılanmadığı için, hastalar bu ilacı temin edebilmek adına hukuki yollara başvurmak zorunda kalmaktadır. Hukuki süreçler, bu tür durumlarda hastaların mağduriyetlerini gidermek için etkili bir yol olabilir.

Zejula İlacı SGK Tarafından Karşılanıyor mu?

Niraparib etken maddeli Zejula, yumurtalık kanseri, fallop tüpü kanseri ve birincil periton kanseri tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Ancak SGK, bu ilacın geri ödemesini yapmamaktadır. Zejula ilacının bedelini SGK’dan talep edebilmek için hastalar hukuki yollara başvurabilirler. Bu süreçte, hastaların doğru bilgilere sahip olması ve uzman bir hukukçu ile çalışması, davanın seyrini olumlu yönde etkileyebilir.

Mabthera İlacı SGK Tarafından Karşılanıyor mu?

Mabthera, hodgkin-dışı lenfoma, kronik lenfositik lösemi ve romatoid artrit gibi hastalıkların tedavisinde kullanılan etkili bir ilaçtır. Ancak SGK, Mabthera ilacının bedelini karşılamamaktadır. Bu durum, hastaların tedavi sürecinde finansal zorluklar yaşamasına neden olmaktadır. Hastalar, bu ilacın SGK tarafından karşılanmasını sağlamak için hukuki yollara başvurabilirler. Hukuki destek almak, bu süreçte başarı şansını artırır.

Altuzan İlacı SGK Tarafından Karşılanıyor mu?

Altuzan, yayılmış kalın bağırsak kanserinin tedavisinde kullanılan ve bevacizumab etken maddesi içeren bir ilaçtır. Ancak SGK, bu ilacın bedelini karşılamamaktadır. Altuzan ilacının bedelini SGK’dan talep edebilmek için dava açılması gerekebilir. Hastalar, hukuki yollara başvurarak haklarını savunabilirler ve tedavi masraflarını SGK’dan talep edebilirler.

İmmünoterapi İlaçları SGK Tarafından Karşılanıyor mu?

İmmünoterapi ilaçları, kanser tedavisinde kullanılan ve bağışıklık sistemini güçlendirerek kanser hücreleriyle savaşan ilaçlardır. Ancak bu ilaçların bazıları SGK tarafından karşılanmamakta veya sınırlı endikasyonlarda geri ödeme yapılmaktadır. Hastalar, SGK’nın geri ödeme yapmadığı immünoterapi ilaçlarını temin edebilmek için hukuki yollara başvurabilirler. Bu süreçte, hukuki destek almak büyük önem taşır.

Enhertu İlacı SGK Tarafından Karşılanıyor mu?

Enhertu, meme ve mide kanserinin tedavisinde kullanılan ve dünya genelinde etkinliği kanıtlanmış bir ilaçtır. Ancak SGK, bu ilacın geri ödemesini yapmamaktadır. Hastalar, bu ilacın bedelini temin edebilmek için yargı yoluna başvurmak zorunda kalmaktadır. Enhertu ilacının geri ödemesinin yapılmaması, hastalar üzerinde ciddi bir mali yük oluşturmaktadır.

Güncel Kanser İlacı Fiyatları 2024 Eylül

Keytruda Fiyat 2024

Keytruda, 2024 yılında da kanser tedavisinde kullanılan pahalı ilaçlar arasında yer almaktadır. Güncel fiyatı, 53,505.72 TL civarındadır. Keytruda, özellikle ilerlemiş deri kanseri tedavisinde etkili olan bir ilaçtır. Ancak yüksek maliyeti, hastalar için ciddi bir yük oluşturmaktadır. Bu nedenle, bu ilacın temini için hukuki yollara başvurulması gerekebilir.

Lonsurf Fiyat 2024

Lonsurf, metastatik kolorektal kanser ve mide kanseri tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. 2024 yılında, 60 tablet 15 mg/6.14 mg Lonsurf’ün fiyatı 102,159.80 TL olarak belirlenmiştir. Bu ilaç, kemoterapi ve hedefe yönelik tedavilere yanıt vermeyen hastalar için kullanılmaktadır. Ancak, yüksek fiyatı nedeniyle hastalar bu ilaca erişimde zorluklar yaşamaktadır.

ALTUZAN Fiyat 2024

Altuzan, yayılmış kalın bağırsak kanserinin tedavisinde kullanılan bir ilaçtır ve 2024 yılında fiyatı 16,341.57 TL olmuştur. Bu yüksek maliyet, hastaların tedaviye erişimini zorlaştırmaktadır. Altuzan ilacının geri ödemesi SGK tarafından yapılmadığı için, hastalar hukuki yollara başvurmak zorunda kalabilirler.

Opdivo Fiyat 2024

Opdivo, kanser tedavisinde kullanılan bir diğer pahalı ilaçtır ve 2024 yılında fiyatı 62,123.00 TL olarak belirlenmiştir. Bu ilaç, SGK tarafından yalnızca sınırlı endikasyonlarda geri ödenmektedir. Bu nedenle, diğer endikasyonlar için Opdivo ilacını temin etmek isteyen hastalar, yüksek maliyetlerle karşı karşıya kalmaktadır.

Tecentriq Fiyat 2024

Tecentriq, immünoterapi ilaçları arasında yer almakta ve 2024 yılında fiyatı 41,087.56 TL olarak belirlenmiştir. Bu ilaç, kanser tedavisinde önemli bir yere sahip olmasına rağmen, SGK tarafından hiçbir endikasyonda geri ödenmemektedir.

Devletin Ödemediği Kanser İlaçları Hangileridir? (Güncel 2024)

Türkiye’de kanser tedavisinde kullanılan ilaçların bir kısmı Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından karşılanmaktadır. SGK’nın karşıladığı ilaçlar, Sağlık Uygulama Tebliği’nde (SUT) yer alan ilaçlardır. Ancak SUT dışında kalan ve SGK tarafından ödenmeyen kanser ilaçları, genellikle yeni geliştirilen ve maliyetleri oldukça yüksek olan tedavilerdir.

Bu ilaçlar arasında immünoterapi ve akıllı ilaç olarak bilinen yöntemler öne çıkar. İmmünoterapi, vücudun bağışıklık sistemini güçlendirerek kanser hücrelerine karşı savaşmasını amaçlayan bir tedavi yöntemidir. Akıllı ilaçlar ise kanser hücrelerini hedef alarak onların büyümesini ve yayılmasını durdurur.

SGK tarafından ödenmeyen başlıca kanser ilaçları şunlardır:

• Keytruda (pembrolizumab)
• Opdivo (nivolumab)
• Tecentriq (atezolizumab)
• Altuzan (bevacizumab)
• Herceptin (trastuzumab)
• MabThera (rituximab)
• Erbitux (cetuximab)

Bu ilaçlar genellikle ileri evre kanser vakalarında veya standart tedavilere yanıt vermeyen hastalar için kullanılmaktadır. Etkileri kanıtlanmış olmasına rağmen, yüksek maliyetleri nedeniyle SGK bu ilaçları karşılamamaktadır.

2024 yılı itibarıyla Türkiye’de SGK tarafından ödenmeyen kanser ilaçları arasında Keytruda, Opdivo, Tecentriq gibi immünoterapi ve akıllı ilaçlar yer almakta olup, bu ilaçlar hastalar için önemli bir maddi yük oluşturmaktadır.

Önemli Not: SGK’nın Karşılamadığı İlaçlar Nasıl Temin Edilir?

SGK’nın ödemediği bu ilaçlar, hastalar için ciddi bir maddi yük oluşturmaktadır. Bu ilaçları temin edebilmek için; Bireysel dava açarak ilacın SGK tarafından karşılanması talep edilebilir.

Bu ilaçların SGK tarafından karşılanması için, hastaların bilimsel çalışmalar ve hekim raporları sunarak ilacın tedavi için zorunlu olduğunu kanıtlaması gerekmektedir.

Kanser İlacı Davaları Mahkeme Kararları

Yargıtay 10.H.D 2023/ 139 E. 2023 / 368 K. 16.01.2023 T.

“Davacıya ait tedavi evrakların celp edilerek, akciğer kanseri olan davacının hangi tür akciğer kanseri olduğu tespit edilerek, davalı SGK Başkanlığından davaya konu edilen ilacın talep konusu fatura döneminde sut (ödeme kapsamında) olup olmadığının sorularak, cevabı yazının celp edilip eklenmesine,”

Yargıtay 10.H.D 2022/ 14424 E. 2022 / 17122 K. 30.12.2022 T.

“ davalı Kurumdan davacının hangi kapsamda (4/1-a,b,c ve GSS vs) sağlık güvencesinden yararlandığı, yararlanıyorsa kendi sigortalığından mı yada başka birinin (eş, çocuk vs) yararlandığı sorularak, davalı SGK Başkanlığı nezdinde bulunan davacı veya sağlık güvencesinden yararlandığı kişiye ait şahsi sicil dosyasının (özellikle 4/a,b,c hizmetlerinin gösterir hizmet döküm föyünün vs.) eksiksiz okunaklı bir suretinin celp edilip, eklendikten sonra dosyanın incelenmek üzere gönderilmesi için ilk derece mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE,”

Yargıtay 10.H.D 2022/ 13649 E. 2022 / 17105 K. 30.12.2022T.

“Somut olayda, öncelikle davacıya ait tüm tedavi evrakları celp edilerek ve yukarıda açıklanan mevzuat kapsamında irdeleme yapılmak suretiyle; davaya konu ilacın söz konusu kanser hastalığının tedavisinde hayati öneme haiz ve kullanılmasının zorunlu olup olmadığının, dolayısıyla kullanılmasının tıbben ve fennen sigortalının iyileşmesine katkıda bulunup bulunmayacağının, ilacın hangi tür kanser hastalarında hangi evrede ve hangi dozda kullanılacağının ve bu hususların nasıl belirleneceğinin, davaya konu ilaçla yapılacak tedavinin bilinen mevcut tedavi yöntemlerine göre daha etkin ve daha yararlı olup olmadığının üniversitelerin tıbbi onkoloji bilim dalından alınacak sağlık kurulu raporu ile saptanmalı, bu saptama yapılırken dosya içinde mevcut görüş, karar ve raporlarda irdelenip varsa çelişkiler giderilmeli, ayrıca bu belirleme yapılırken iyileştirme kavramından anlaşılması gerekenin sigortalı hastanın sağlığına kavuşması ve hastalığın iyileşmesi hususu olduğu göz önünde tutulmalıdır.

Bu kapsamda yapılacak araştırmalar sonucunda; davaya konu ilacın anılan hastalığın iyileşmesi için tedavisinde kullanılmasının hayati öneme haiz ve zorunlu olduğu sonucuna varıldığı taktirde ise ilaç bedelinin uygunluğu yönünden ve katkı payını da irdeleyecek biçimde denetime elverişli hesap raporu alınarak sonucuna göre karar verilmelidir.”

Yargıtay 10.H.D 2012/ 15285E. 2012 / 21976K. 15.11.2012 T.

“2008 yılında öğretmenlikten emekli olduğu, 1992 yılında kendisine meme kanseri teşhisi konulduğu, hastalığın tedavisinde Altuzan 400 mg adlı ilacın kullanıldığı, söz konusu tedaviden olumlu sonuç aldığı, davacının doktorunun Şubat 2010 tarihinde ilaç ve eczacılık genel müdürlüğüne ilacın kullanımı için talepte bulunduğu ancak genel müdürlüğün standart tedavi seçenekleri tüketilmediğinden söz konusu ilacın kullanımını uygun görülmediği ancak Mayıs 2010 tarihinde söz konusu ilacın kullanımına onay verdiği, söz konusu ilacın kullanımından olumlu sonuç alması hususunda gözönüne alınarak, dosyamızda mevcut 10/01/2012 tarihli onkoloji uzmanı Dr. D. U.nun raporu ile 11/10/2011 tarihli hesap raporu mahkememizce uygun görülerek davacının davasının kabulü cihetine gidilmiştir.”

Dava Öncesi Ödenen İlaç Bedelleri Nasıl Geri Alınır?

Dava öncesi ödenen ilaç bedelleri mahkeme kararıyla birlikte geri alınabilir. Dava açmadan önce ise ilk olarak endikasyon dışı ilaç başvurusunun yapılması gerekmektedir. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’na endiksiyon dışı ilaç başvurusunda bulunulur. Ancak bu talep genelde reddedilir. Bu adımın yapılmasının sebebi ola ki bir dava açılırsa o davada ilaçların kesintisiz olarak dava süresince SGK tarafından karşılanabilmesi için ihtiyati tedbir kararı talep edebilmektir.

İkinci adım ise SGK’ya yazılı bir biçimde başvuru yapılması gerekmektedir. Onkoloji doktoru tarafından tavsiye edilen ve kullanılmasında hasta açısından büyük bir yarar bulunan ilacın eczaneden ücretsiz bir şekilde temin edilemezse dava şartı olarak ilk başta SGK’ya bu zamana kadar ödenen ve bundan sonra ödenecek olan ilaçların bedelleri için başvurunun yapılmış olması gerekmektedir.

Yapılacak başvuruda; ilaçların reçetesi, kullanılan ilacın etkisi, hastalığı teşhis eden belge ve raporlar, e nabızdan alınan ilaç kullanım raporunun nüshası ancak bu nüsha onaylı olmalıdır, doktor mütalaası, bilimsel yazı ve makaleler başvuru evrağının içerisine eklenebilir. Genel olarak SGK bu başvuruları reddettiğinden bundan sonraki süreçte dava yoluna gidilmesi gerekmektedir.

SGK’ya ilaç bedelinin karşılanması talebini reddettikten sonra ilgili red işleminin iptali, daha öncesinde ödenen ialç bedelinin iadesi ve dava süreci ile daha sonrasındaki ilaç bedellerinin karşılanması hususunda İş Mahkemeleri’nde veya İdare Mahkemelerinde SGK’ya karşı ihtiyati tedbir talepli dava açılması gerekmektedir.

Dava dilekçesinde “dava süresince ilaçların kesintisiz olarak SGK tarafından karşılanması” için ihtiyati tedbir istenir. Bu talep dahilinde “yerel mahkemece nihai bir karar verilinceye kadar ve bu hususa ilişkin bir değerlendirilme yapılıp bu konuda ara karar oluşturuluncaya kadar” şeklinde dava dilekçesinde belirtilir.

Dava kısmi dava olarak açılacaktır. Zira zarar devam ettiği için zamanaşımı son zarardan itibaren işleyecektir.
Ancak dava sırasında mahkemeden ihtiyati tedbir kararı alabilmek için mutlaka birinci adımdaki endikasyon dışı ilaçların denenmesi ve bu ilaçların tedaviye yanıt vermemesi gerekir. Mahkeme ihtiyati tedbir kararı verebilmek için bilirkişi raporuyla hastanın genetiğine uygun kişiselleştirilmiş ilaç kullanım ölçümünü yapmasını talep edecektir. Rapor sonucunda endiksiyonlu muadil ilaç kanser tedavisi için yetersiz olduğu tespit edildiği halde mahkemece ihtiyati tedbir kararı verilecektir.

Dördüncü adım ise tedbir kararından sonra SGK Sağlık Güvenliği Merkezi’nin ilgili dairesine başvurulmalıdır. İlacın doğrudan SGK’ya faturalandırılması” hususunda görüşülmesi gerekmektedir. İlgili daire bu hususta olumlu görüş bildirirse hastaneye “ilacın doğrudan SGK’ya faturalandırılması” talebine ilişkin bir dilekçe yazılır.

Mahkemece nihai kararın lehe olması halinde SGK’ya yazılacak dilekçeye mahkemenin kararı da eklenerek bu kararın uygulatılması gerekmektedir. Mahkeme tarafından talebin reddi halinde ise önce iç hukuk yolları tüketilmeli sonrasında yaşam hakkı kapsamında bireysel başvuru yoluna başvurulmalıdır.

Kanser İlaçları Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme

SGK kanser ilacı davası görevli mahkeme, hastanın SGK güvencesi kapsamında değişiklik gösterir. Bu sebeple SGK’ya karşı açılacak kanser ilaçları davasında görevli mahkeme SGK güvencesine göre iş mahkemesi veya idare mahkemesidir.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun’u Madde 101 uyarıca bu kanunun uygulanmasında ortaya çıkan uyuşmazlıklarda İş Mahkemesi görevlidir.

5510 Sayılı Kanun’dan (01.08.2018) önce memurlar, kamu görevlileri, 5734 Emekli Sandığı Kanunu’na göre emekli olan kamu görevlileri SGK Kanser İlacı Davası’nı İdare Mahkemelerinde açmalıdır.

Uyuşmazlık Mah. 2015/744 E. 2015/742 K. 26.10.2015 T

“5510 sayılı Kanun’dan önce memur ve diğer kamu görevlisi olarak çalışmakta olanlar, 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olanlar ile 5510 sayılı Kanunun 4/c maddesi uyarınca sigortalı olanlar için ihtilafların idari yargı yerinde çözümleneceği”denilmek suretiyle karara bağlanmıştır.

Anayasa Mah. 2010/65 E. 2011/169 K. 22.12.2011 T.

“5754 sayılı Kanun’dan önce çalışmakta olan memurlar ve diğer kamu görevlileri ile , 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olanların açacakları davada idari yargı yeri görevli olmaya devam edecektir. Ancak 5510 sayılı Kanunun yürürlüğünden sonra ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümünde iş mahkemelerinin görevlendirilmesinde Anayasaya aykırılık görülmemiştir… Ancak, yukarıda açıklandığı üzere 5754 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden önce statüde bulunan memurlar ve diğer kamu görevlileriyle ilgili sosyal güvenlik mevzuatının uygulanmasından doğan idari işlem ve eylem niteliğindeki uyuşmazlıklarda idari yargının görevinin devam edeceği açıktır.”

Sıkça Sorulan Sorular

Akıllı İlaç Nedir?

Akıllı ilaçlar, genellikle tıpta “biyolojik ajanlar” olarak adlandırılan, hedefe yönelik tedavi sunan modern farmasötik ilaçlardır. Geleneksel tedavi yöntemlerinden farklı olarak, akıllı ilaçlar hastalıklı hücreleri spesifik olarak hedef alır ve böylece sağlıklı hücrelere zarar vermeden etki göstermeyi amaçlarlar. Bu ilaçlar, genellikle kanser, otoimmün hastalıklar ve bazı genetik bozukluklar gibi karmaşık ve kronik hastalıkların tedavisinde kullanılır.

Akıllı ilaçlar, belirli moleküler hedeflere odaklanarak çalışır. Örneğin, kanser tedavisinde kullanılan akıllı ilaçlar, kanser hücrelerinin büyümesi ve çoğalması için gerekli olan belirli proteinleri veya genleri hedef alabilir. Bu ilaçlar, kanser hücrelerinin hayatta kalmasını ve yayılmasını engelleyerek daha etkili bir tedavi sunar.

Akıllı İlaç Davaları Hangi Mahkemede Açılır?

Akıllı ilaç davalarının hangi mahkemede açılacağı konusunda net bir cevap vermek için hastanın sosyal güvencesine bakmak önem arz eder. Zira akıllı ilaç kullanması uyun görülen hasta, memur veya memur emeklisiyse dava idare mahkemesinde; akıllı ilaç kullanacak hastanın sosyal güvencesi SSK veya Bağ-Kur ise dava iş mahkemesinde açılmalıdır.

Akıllı İlaç Parası Nasıl Geri Alınır?

Akıllı ilaç kullanımı esnasında ilaç ödemesi ilk etapta hasta tarafından yapılmaktadır. Ancak açılan davanın niteliğine göre; idari yargıda yürütmenin durdurulması, adli yargıda ise ihtiyati tedbir kararı alınarak mahkeme süreci devam ederken ilaç için para ödenmeyebilir. Şayet akıllı ilaç kullanan hasta ilaç parası ödemişse SGK’ya başvuru yaparak ödediği paranın iadesini talep edebilir. Para iadesi yapılmadıysa adli veya idari yargıda dava açmak suretiyle akıllı ilaç parasını geri alır.

Akıllı İlaç İçin Nereye Başvurulur?

Akıllı ilaç bedeli için nereye başvurulacağı konusunda herhangi bir tereddüt bulunmamaktadır. Akıllı ilaç kullanması gereken hastanın sosyal güvencesinin ne olduğuna bakılmaksızın Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)’ya başvurarak akıllı ilaç bedeli talebinde bulunulmalıdır.