TCK 135 Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu Nedir?
TCK Madde 135, kişisel verilerin hukuka aykırı kaydedilmesini suç sayar. TCK 135/1: Normal veri kaydetme (1-3 yıl). TCK 135/2: Özel nitelikli veri (sağlık, din, cinsel yaşam, siyasi görüş) kaydetme (1.5-4.5 yıl). Şikayete tabidir, uzlaşma yoktur. TCK 136 ise verileri yayma suçudur.
TCK 135 | Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu ve Cezası
TCK Madde 135, Türk Ceza Kanunu’nda kişisel verilerin hukuka aykırı olarak kaydedilmesini cezalandıran maddedir. Dijital çağda veri güvenliği ve mahremiyetin korunması amacıyla 2004 yılında kanuna eklenmiş olan bu madde, kişilerin özel bilgilerinin izinsiz toplanmasını ve depolanmasını suç olarak tanımlar.
TCK 135, iki fıkradan oluşur: TCK 135/1 genel kişisel verileri, TCK 135/2 ise özel nitelikli verileri (sağlık, din, cinsel yaşam, siyasi görüş gibi) korur. Bu suç, TCK 136 (verileri yayma) ile birlikte KVKK (Kişisel Verilerin Korunması Kanunu) ile uyumlu olarak çalışır.
TCK Madde 135 Tam Metni (5237 Sayılı Kanun)
Kişisel verilerin kaydedilmesi
TCK Madde 135 – (1) Hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydeden kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir.
TCK Madde 135 – (2) Kişisel verinin, kişilerin siyasi, felsefi veya dini görüşlerine, ırki kökenlerine; hukuka aykırı olarak ahlaki eğilimlerine, cinsel yaşamlarına, sağlık durumlarına veya sendikal bağlantılarına ilişkin olması durumunda birinci fıkra uyarınca verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Kişisel Veri Nedir?
TCK 135’i anlamak için önce “kişisel veri” kavramını bilmek gerekir. KVKK Madde 3’e göre:
Kişisel Veri Örnekleri
- Ad, soyad, doğum tarihi, doğum yeri
- TC Kimlik numarası, pasaport numarası
- Telefon numarası, e-posta adresi, ev adresi
- Banka hesap numarası, kredi kartı bilgileri
- Plaka numarası, araç bilgileri
- Fotoğraf, ses kaydı, video kaydı (tanımlanabilir ise)
- IP adresi, çerez bilgileri
- Parmak izi, iris, yüz tanıma gibi biyometrik veriler
Özel Nitelikli Kişisel Veri (TCK 135/2)
Bazı veriler daha hassas kabul edilir ve ek koruma altındadır:
| Özel Nitelikli Veri Kategorileri | Örnekler |
|---|---|
| 🎭 Siyasi, Felsefi, Dini Görüş | Parti üyeliği, din, mezhep, inanç sistemi |
| 🌍 Irki Köken | Etnik köken, ırk bilgisi |
| 💑 Cinsel Yaşam | Cinsel tercih, cinsel yönelim, cinsel sağlık |
| 🏥 Sağlık Durumu | Hastalık, tedavi, ilaç, muayene kaydı |
| ⚖️ Ahlaki Eğilimler (hukuka aykırı) | Suç geçmişi, sabıka kaydı |
| 🪧 Sendikal Bağlantı | Sendika üyeliği, işçi sendikaları |
TCK 135/1 – Kişisel Verilerin Kaydedilmesi
TCK 135’in birinci fıkrası, normal kişisel verilerin hukuka aykırı kaydedilmesini suç sayar.
Suçun Unsurları
- Konu: Kişisel veriler (tanımlanabilir kişiye ait bilgiler)
- Fail: Herkes (özel sıfat şartı yok)
- Mağdur: Verisi kaydedilen kişi
- Fiil: Kaydetme (toplama, depolama, saklama)
- Hukuka Aykırılık: Rıza, kanun veya yasal gerekçe olmadan yapılmalı
- Kast: Genel kast (bilerek ve isteyerek kaydetme)
“Kaydetme” Ne Demektir?
Kaydetme, verilerin sistematik bir şekilde toplanması ve depolanmasıdır. Örnekler:
- Müşteri bilgilerini Excel dosyasına kaydetmek
- Kişilerin telefon numaralarını deftere yazmak
- Fotoğrafları bilgisayarda klasörlemek
- E-posta listesi oluşturmak
- Veritabanına kişisel bilgi girmek
Hukuka Aykırılık Ne Zaman Vardır?
Kaydetme, aşağıdaki hallerde hukuka aykırıdır:
- Kişinin açık rızası olmadan
- Kanuni dayanak olmadan
- Meşru menfaat olmadan
- Hukuki yükümlülük olmadan
- KVKK’nın belirlediği veri işleme şartları dışında
Hukuka Uygun Kaydetme (Suç Değil)
- Kişinin açık rızası varsa
- Kanunda açıkça öngörülmüşse (örn: hastanede tedavi kaydı)
- Sözleşmenin ifası için gerekli ise (örn: kargo için adres)
- Hukuki yükümlülük varsa (örn: vergi kaydı)
- Kişinin kendisi verilerini açıkça aleni kılmışsa
TCK 135/1 Ceza Miktarı
Adli para cezasına çevrilebilir
TCK 135/2 – Özel Nitelikli Verilerin Kaydedilmesi
TCK 135’in ikinci fıkrası, özel nitelikli kişisel verilerin kaydedilmesinde cezayı artırır.
Ceza Artırımı
TCK 135/1’deki ceza (1-3 yıl) yarı oranında artırılır:
1 yıl × 1.5 = 1.5 yıl (alt sınır)
3 yıl × 1.5 = 4.5 yıl (üst sınır)Sonuç: 1.5-4.5 yıl hapis
Hangi Veriler TCK 135/2 Kapsamında?
| Kategori | Detaylı Açıklama |
|---|---|
| Siyasi Görüş | Hangi partiye oy verdiği, siyasi görüşü, ideolojisi, parti üyeliği |
| Felsefi Görüş | Hayat felsefesi, dünya görüşü, felsefi inançları |
| Dini Görüş | Din, mezhep, inanç sistemi, dini ritüeller |
| Irki Köken | Etnik köken, ırk, soy bilgisi |
| Cinsel Yaşam | Cinsel yönelim, cinsel tercihler, cinsel sağlık |
| Sağlık Durumu | Hastalık, tedavi, ameliyat, ilaç kullanımı, psikolojik durum |
| Ahlaki Eğilimler (hukuka aykırı) | Suç geçmişi, sabıka kaydı (yasal olanlar hariç) |
| Sendikal Bağlantı | Sendika üyeliği, işçi örgütlenmesi |
TCK 135/2 Ceza Miktarı
Özel nitelikli veri için yarı oranında artırım
TCK 135 ve TCK 136 Farkı (Çok Önemli!)
TCK 135 ve TCK 136 sıklıkla karıştırılır. İşte temel farklar:
| Kriter | TCK 135 (Kaydetme) | TCK 136 (Yayma/Ele Geçirme) |
|---|---|---|
| Fiil | Kaydetme (toplama, depolama) | Yayma, ele geçirme, başkasına verme, yok etme |
| Aşama | İLK aşama (veri toplama) | İKİNCİ aşama (verinin kullanımı) |
| Ceza | 1-3 yıl (normal) 1.5-4.5 yıl (özel nitelikli) |
2-4 yıl (yayma) 1.5-4 yıl (ele geçirme/yok etme) |
| Örnek | Müşteri bilgilerini Excel’e kaydetmek | O Excel’i rakip firmaya satmak |
| Şikayet | Şikayete tabi | Şikayete tabi |
| İçtima | Aynı verilerle 135 ve 136 işlenirse zincirleme suç (en ağır ceza) | Aynı |
1. Ahmet, komşularının adres ve telefon bilgilerini not etti → TCK 135
2. Bu bilgileri arkadaşına WhatsApp’tan gönderdi → TCK 136
3. İkisini birden yaptı → Zincirleme suç, en ağır ceza (TCK 136) uygulanır
KVKK ile İlişkisi
TCK 135, ceza hukuku; KVKK ise idari hukuk alanındadır. Her ikisi de kişisel verileri korur ancak farklı yaptırımları vardır.
TCK 135 vs KVKK Karşılaştırması
| Kriter | TCK 135 | KVKK |
|---|---|---|
| Hukuk Dalı | Ceza Hukuku | İdari Hukuk |
| Yaptırım | Hapis cezası (1-4.5 yıl) | İdari para cezası (₺50.000-₺3.000.000) |
| Takip | Savcılık, mahkeme | Kişisel Verileri Koruma Kurulu (KVKK) |
| Şikayet | Şikayete tabi (6 ay) | Re’sen takip (şikayet gerekmez) |
| Kapsam | Hukuka aykırı kaydetme | Veri işlemenin tüm aşamaları |
| Fail | Herkes | Veri sorumlusu (şirket, kurum) |
TCK 135 Yargıtay Kararları – Emsal Beraat Kararları
Yargıtay, TCK 135 kapsamında suç oluşmayan halleri çeşitli kararlarıyla belirlemiştir:
1. Basit İletişim Bilgileri Kişisel Veri Değildir
Olay: Sanık, işyerine gelen müşterilerin isim ve telefon numaralarını not etmiştir.
Yargıtay Değerlendirmesi:
- Tutulan bilgiler kişinin özel yaşam alanına ilişkin değil
- Mahremiyet boyutu bulunmuyor
- Ticari faaliyet kapsamında rutin kayıt
- Fişleme veya hukuka aykırı veri toplama kastı yok
Karar: Sadece ad-soyad ve telefon bilgisi, korunmaya değer kişisel veri kategorisi değildir. Tipiklik yoktur. BERAAT.
2. İşin Gereği Müşteri Listesi Suç Değildir
Olay: İşletmede yapılan denetimde müşteri kayıt defteri bulunmuş, içinde isimler, ürün bilgileri, telefon numaraları var.
Yargıtay Değerlendirmesi:
- Müşteri bilgileri hizmet sunumu için tutulmuş
- Sistematik, hukuka aykırı veri toplama amacı yok
- Defter işin yürütülmesi için zorunlu
- Verilerin üçüncü kişilere verildiğine dair kanıt yok
Karar: Suçun hem maddi hem manevi unsurları yönünden oluşmamıştır. BERAAT.
3. Sistemsiz Şahsi Notlar Suç Oluşturmaz
Olay: Sanığın telefonunda bazı kişilere ilişkin rastgele yazılmış notlar bulunmuş.
Yargıtay Değerlendirmesi:
- Veri kaydetme suçu sistematik, bilinçli ve hukuka aykırı amaçla yapılan kayıtlarda oluşur
- Notlar kronolojik değil, sınıflandırılmamış
- Bütünlük arz etmeyen kişisel izlenimler
- Veri kayıt sistemi içinde tutulmamış
- Kullanma, paylaşma, çıkar elde etme amacı kanıtlanmamış
Karar: Suçun seçimlik hareketleri gerçekleşmemiştir. BERAAT.
4. Sağlık Verisi Evde Bulunması – Kast Araştırılmalı
Olay: Sanık, çalıştığı tıp merkezine ait hasta dosyalarını evine götürmüş.
Yargıtay Değerlendirmesi:
- Sağlık verileri özel nitelikli veridir (TCK 135/2)
- Ancak sanığın verileri “hukuka aykırı kaydettiği” kanıtlanmamış
- Dosyaları evrak yoğunluğu nedeniyle üzerinde çalışmak için götürmüş (savunma)
- Çoğaltma, paylaşım veya dijital kayıt izi yok
- Kastın ispatlanması gerekir
Karar: Suçun manevi unsuru yeterince ortaya konulmamış. BOZMA (yeniden inceleme).
5. Rızalı Bilgi Verme Sonrası Kayıt Suç Değildir
Olay: Sanık, mağdurun adres ve iletişim bilgilerini mağdurun kendi isteğiyle verdiği sırada not etmiş.
Yargıtay Değerlendirmesi:
- Mağdur bilgileri kendi iradesiyle açıklamış
- Sanığın üçüncü kişilere aktaracağına dair kanıt yok
- Kayıt iletişim kolaylığı için yapılmış
- TCK 135 rızaya açıkça verilen bilgilerin kaydını suç saymaz
- Hukuka aykırılık unsuru ortadan kalkmıştır
Karar: Rıza hukuka uygunluk nedenidir. BERAAT.
Sıkça Sorulan Sorular (12 SSS)
1. TCK 135 şikayete tabi mi?
Evet, şikayete tabidir. Mağdur, fiili ve faili öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içinde şikayette bulunmalıdır.
2. TCK 135 uzlaşmaya tabi mi?
Hayır, uzlaşma yoktur. CMK’daki uzlaşma kapsamında değildir. Ancak mağdur şikayetten vazgeçebilir.
3. Kişisel verileri ihlal suçu şikayete tabi mi?
Evet. Hem TCK 135 (kaydetme) hem TCK 136 (yayma) şikayete tabidir. 6 ay şikayet süresi vardır.
4. TCK 135 ve 136 farkı nedir?
TCK 135: Verileri kaydetme (toplama)
TCK 136: Verileri yayma, ele geçirme, yok etme
135 veri toplama aşaması, 136 veriyi kullanma aşamasıdır.
5. Müşteri listesi tutmak TCK 135 suçu mudur?
Hayır, işin gereği ise suç değildir. Yargıtay’a göre ticari faaliyet kapsamında rutin müşteri kaydı hukuka uygundur. Ancak bu verileri satmak veya paylaşmak suçtur (TCK 136).
6. WhatsApp kişi listesini kaydetmek suç mu?
Hayır. Telefon rehberinize eklediğiniz kişiler zaten size numaralarını vermişlerdir (rıza). Ancak bu numaraları toplu SMS, reklam için kullanırsanız KVKK ihlali olabilir.
7. Instagram takipçi listesini Excel’e kaydetmek suç mu?
Durum şartlara göre değişir:
- Herkese açık profil → Suç olmayabilir
- Sistematik, ticari amaçla toplama → KVKK ihlali
- Kişilere spam, reklam gönderme → TCK 136 + KVKK
8. Çalışan özlük dosyası tutmak TCK 135 mi?
Hayır, yasal yükümlülük. İş Kanunu gereği işveren özlük dosyası tutmak zorundadır. Bu hukuka uygundur.
9. Fotoğraf çekip kaydetmek TCK 135 mi?
Durum şartlara göre değişir:
- Kişinin rızası varsa → Suç değil
- Kamusal alanda (sokak, park) → TCK 134 (özel hayat ihlali) değerlendirilir
- Fotoğraftan kişi tanımlanabiliyorsa → Kişisel veridir
10. Sabıka kaydı tutmak TCK 135/2 mi?
Hayır, yasal kayıt suç değildir. Adli Sicil sisteminde tutulan sabıka kayıtları yasal dayanağı olan kayıtlardır. TCK 135/2’deki “hukuka aykırı” şartı yoktur.
11. Sağlık verileri için özel şart var mı?
Evet, açık rıza şarttır. Sağlık verileri özel nitelikli veridir (TCK 135/2). Kanunda açıkça öngörülmedikçe açık rıza olmadan kayıt yapılamaz.
12. TCK 135’te zamanaşımı ne kadar?
TCK 135/1: 8 yıl (üst sınır 3 yıl)
TCK 135/2: 8 yıl (üst sınır 4.5 yıl)
Dava Süreci ve Yaptırımlar
Şikayet
TCK 135, şikayete tabi bir suçtur. Mağdur şikayet etmezse soruşturma başlatılamaz.
- Şikayet süresi: Fiili ve faili öğrenme tarihinden itibaren 6 ay
- Şikayet makamı: Cumhuriyet Savcılığı
- Vazgeçme: Mağdur şikayetten vazgeçerse dava düşer
Soruşturma ve Kovuşturma
- Savcılık soruşturma başlatır
- Bilirkişi incelemesi istenebilir (veri niteliği tespiti)
- Deliller: Yazışmalar, kayıtlar, tanık beyanı
- İddianame düzenlenir
- Mahkeme yargılama yapar
Ceza ve İndirimler
| Durum | İndirim |
|---|---|
| Etkin pişmanlık | Yok |
| Teşebbüs | 1/2 – 3/4 indirim |
| İyi hal | 1/6 indirim |
| Haksız tahrik | Uygulanabilir |
| Takdiri indirim | Evet (mahkeme kararı) |
Hapis Cezasının Ertelenmesi
TCK 135/1 (1-3 yıl) ve TCK 135/2 (1.5-4.5 yıl) cezaları ertelenebilir:
- Daha önce hapis cezası almamış olmalı
- Mahkeme suçun bir daha işlenmeyeceğine kanaat getirmeli
- Erteleme süresi: 5 yıl
Adli Para Cezasına Çevirme
Mahkeme, hapis cezasını adli para cezasına çevirebilir (TCK 50):
- 1 gün hapis = 20-100 TL (2024 tarifesi)
- Ödeme kolaylığı sağlar
- Ödenirse ceza infaz edilmiş sayılır
Hukuka Uygunluk Nedenleri
Bazı durumlarda kişisel veri kaydetmek hukuka uygundur ve suç oluşturmaz:
1. Kişinin Açık Rızası
- Bilinçli, özgür irade ile verilmiş rıza
- Rıza geri alınabilir
- Özel nitelikli verilerde açık rıza şarttır
2. Kanunda Açıkça Öngörülme
- İş Kanunu – özlük dosyası
- Vergi Kanunu – mükellefiyet kaydı
- Adli Sicil – sabıka kaydı
3. Fiili İmkansızlık
- Rıza alınamayan acil durumlarda (örn: bayılan hastanın muayenesi)
4. Sözleşmenin İfası
- Kargo için adres bilgisi
- Bankacılık için kimlik bilgisi
5. Hukuki Yükümlülük
- Kanunların zorunlu kıldığı kayıtlar
6. Kişinin Verilerini Açıkça Aleni Kılması
- Herkese açık sosyal medya profili
- Gazetede ilan verme
İlgili Diğer Suçlar
- TCK 134 – Özel Hayatın Gizliliğini İhlal
- TCK 136 – Verileri Hukuka Aykırı Yayma ve Ele Geçirme
- TCK 137 – Nitelikli Halleri
- TCK 138 – Verileri Yok Etmeme
- KVKK – Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (idari yaptırım)
İlgili Anahtar Kelimeler
Kişisel Veri İhlali Davalarında Hukuki Destek
TCK 135 kişisel verilerin kaydedilmesi suçu, dijital çağda giderek önem kazanan bir suç türüdür. Hem mağdur hem de sanık olarak haklarınızı korumak için uzman ceza avukatı desteği almalısınız. KVKK ile birlikte değerlendirme yapılması gerekir.
📞 0 (312) 215 55 15
📧 info@ayboga.av.tr
Ankara merkezli olarak tüm Türkiye’ye kişisel veri hukuku danışmanlığı hizmeti vermekteyiz.
