TCK 149 Nitelikli Yağma Suçu Nedir?
TCK Madde 149, yağma suçunun ağırlaştırılmış halidir. 8 nitelikli hal: silahla, maske/kılık değiştirme, birden fazla kişi, yol kesme/konut/işyeri, savunmasız kişiye karşı, örgüt gücü, örgüte yarar, gece vakti. Ceza: 10-15 yıl hapis. Yaralama varsa ayrıca ceza verilir.
TCK 149 | Nitelikli Yağma Suçu ve Cezası
TCK Madde 149, Türk Ceza Kanunu’nda yağma suçunun ağırlaştırılmış hallerini düzenler. TCK 148 basit yağma suçunu tanımlarken (7-10 yıl), TCK 149 nitelikli yağma hallerinde ceza 10-15 yıla çıkar.
Bu madde, 8 bent halinde yağma suçunu daha tehlikeli kılan durumları sayar: silah kullanma, maske takma, birden fazla kişiyle hareket etme, konut/işyerinde işleme, gece vakti işleme gibi durumlar failin cezasını ağırlaştırır. Türk ceza sisteminde en ağır malvarlığı suçlarından biridir.
TCK Madde 149 Tam Metni (5237 Sayılı Kanun)
Nitelikli yağma
TCK Madde 149/1 Yağma suçunun;
TCK 149/1-a Silahla,
TCK 149/1-b Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle,
TCK 149/1-c Birden fazla kişi tarafından birlikte,
TCK 149/1-d (Değişik: 18/6/2014-6545/64 md.) Yol kesmek suretiyle ya da konutta, işyerinde veya bunların eklentilerinde,
TCK 149/1-e Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı,
TCK 149/1-f Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak,
TCK 149/1-g Suç örgütüne yarar sağlamak maksadıyla,
TCK 149/1-h Gece vakitinde,
İşlenmesi halinde, fail hakkında on yıldan onbeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
TCK 149/2 Yağma suçunun işlenmesi sırasında kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.
TCK 149 8 Nitelikli Hal (Detaylı Açıklama)
TCK 149’un birinci fıkrası 8 bent (a-h) halinde yağma suçunu ağırlaştıran durumları sayar. Bu bentlerden herhangi birinin varlığı halinde ceza 10-15 yıla çıkar.
a) Silahla İşleme
“Silah” kavramı geniş yorumlanır:
- Ateşli silahlar (tabanca, tüfek, pompalı)
- Kesici aletler (bıçak, pala, kılıç)
- Delici aletler (şiş, mızrak)
- Ezici aletler (sopa, demir çubuk, beyzbol sopası)
Önemli: Silahın gerçek mi sahte mi olduğu önemli DEĞİLDİR. Mağdur silahın gerçek olduğuna inanmışsa yeterlidir. Silahın kullanılması gerekmez, gösterilmesi bile yeterlidir.
b) Kişinin Kendisini Tanınmayacak Hale Koyması
Fail, kimliğini gizlemek için çeşitli yöntemler kullanır:
- Maske, bere, kar maskesi takma
- Yüzünü boyama, kamuflaj yapma
- Peruk, sahte sakal takma
- Kılık değiştirme (kadın kılığına girme vb.)
Amaç: Tanınmamak ve suçtan sonra yakalanmamaktır.
c) Birden Fazla Kişi Tarafından Birlikte İşleme
En az 2 kişi birlikte hareket etmelidir:
- Ortak kast (birlikte suç işleme iradesi)
- Eylem birliği (koordineli hareket)
- Fiili katılım (sadece orada bulunmak yetmez)
d) Yol Kesmek / Konut, İşyeri, Eklentilerinde
Bu bent iki alternatif içerir:
1. Yol Kesmek Suretiyle:
- Karayolunda araç durdurma
- Yolda yolcuları bekleme
- Ulaşım güzergahını kesme
2. Konut, İşyeri, Eklentilerinde:
- Konut: Kişinin ikamet ettiği ev, apartman dairesi
- İşyeri: Dükkan, mağaza, ofis, fabrika
- Eklentiler: Garaj, depo, bahçe, otopark
Önemli: Suç bu yerlerde işlenmelidir. Dışarıda başlayıp eve kadar takip ederek içerde mal almak yeterlidir.
e) Savunmasız Kişiye Karşı
Mağdur, beden veya ruh bakımından kendini savunamaz durumdadır:
- Beden: Yaşlı, hasta, engelli, koltuk değnekli, tekerlekli sandalyede
- Ruh: Akıl hastası, sara nöbeti geçiren, ağır depresyonda
- Çocuklar (yaş ve fiziksel güce göre)
- Hamile kadınlar
Failin, mağdurun bu durumunu bilmesi ve bundan yararlanması gerekir.
f) Suç Örgütü Korkutucu Gücünden Yararlanma
Fail, var olan veya var sayılan bir suç örgütünün adını kullanarak mağduru korkutur:
- “Biz X örgütüyüz, vermezsen başın belada”
- Örgüt işaretleri gösterme
- Örgüte mensup olduğunu ima etme
Önemli: Örgütün gerçekten var olması gerekmez. Mağdur örgütün varlığına inanmışsa yeterlidir.
g) Suç Örgütüne Yarar Sağlamak Maksadıyla
Yağma, bir suç örgütünün çıkarına yapılıyorsa:
- Elde edilen paranın örgüte verilmesi
- Örgüt adına hareket edilmesi
- Örgütün talimatıyla yapılması
Fark: (f) bendinde örgüt adı kullanılır ama örgüte yarar yok. (g) bendinde örgüte yarar sağlanır.
h) Gece Vakti
“Gece vakti” kavramı:
- Günbatımından güneşin doğuşuna kadar olan süre
- Mevsime göre değişir (yazın daha kısa, kışın daha uzun)
- Sokak lambalarının yanık olması önemli değil
Amaç: Gece karanlığından yararlanarak tanınmamak, kaçmak kolaylaşır.
TCK 149 Ceza Miktarı (Her Bent İçin)
8 bentten herhangi biri varsa
TCK 149/2 – Yağma + Kasten Yaralama
TCK 149’un ikinci fıkrası, yağma sırasında mağdurun yaralanması halini düzenler.
Nasıl Uygulanır?
Yağma suçu işlenirken mağdur kasten yaralanmış ve yaralama neticesi sebebiyle ağırlaşmış ise:
- TCK 149 yağma cezası: 10-15 yıl
- TCK 87 (basit yaralama): Uygulanmaz
- TCK 86/2 (kemik kırığı): Ayrıca uygulanır
- TCK 86/3 (hayati tehlike): Ayrıca uygulanır
Fail, mağduru silahla tehdit ederek parasını alırken (TCK 149/1-a), mağdurun kafasına vurarak kafatasında kırık oluşturmuş (TCK 86/2).Ceza: TCK 149 (10-15 yıl) + TCK 86/2 (3-7 yıl) = Toplam 13-22 yıl hapis
Basit Yaralama Varsa?
Eğer yaralama basit düzeyde kalmışsa (TCK 86/1, TCK 87):
- Ayrı ceza verilmez
- Sadece TCK 149 cezası uygulanır
- Basit yaralama yağmanın doğal sonucu sayılır
TCK 149 Yargıtay Beraat ve Bozma Kararları
Yargıtay, TCK 149 uygulamasında ispat yükü ve kast konusunda önemli kriterler belirlemiştir:
TCK 149 uygulamasında Yargıtay’ın belirlediği önemli kararlar:
1. Yağma Kastı Somut Delillerle Kanıtlanmadıkça Mahkûmiyet Kurulamaz – Bozma Kararı Verilmesi Gerekir
Taraflar arasında mevcut alacak-verecek ilişkisinin bulunmasına rağmen sanığın parayı almak için cebir veya tehdide başvurduğuna dair kuşku sınırlarını aşan delil elde edilemediği, mağdurun anlatımları arasında ciddi tutarsızlıkların bulunduğu ve olayın seyri itibarıyla sanığın kastının yağmaya yöneldiğinin ispatlanamadığı anlaşılmıştır. Yargıtay, mahkemenin TCK 150/1 ihtimalini tartışmadan doğrudan yağma mahkûmiyeti kurmasını isabetli bulmamış; cebir ve tehdidin yoğunluğunun yağma suçuna özgü şekilde ortaya konulmadığını belirterek hükmün bozulması gerektiğine hükmetmiştir.
2. Cebrin Malın Teslimine Etkisi Kuşkulu Kaldıysa Yağma Oluşmaz – Beraat Kararı Verilmesi Gerekir
Sanığın mağdura yönelik sözlerinin tehdit niteliği taşıyıp taşımadığı, mağdurun malı bu sözler nedeniyle mi verdiği yoksa kendi iradesiyle mi teslim ettiği hususlarının aydınlatılamadığı; kamera kaydı, tanık beyanı veya tıbbi rapor gibi objektif delillerle cebrin etkisinin kanıtlanmadığı görülmüştür. Yargıtay, yağma suçunun oluşabilmesi için mağdur iradesinin mutlaka cebir veya tehditle sakatlanmış olması gerektiğini belirterek, bu unsurun ispat edilemediği olayda beraat kararı verilmesi gerektiğini ifade etmiştir.
3. Birden Fazla Kişiyle Birlikte İşleme Unsuru Fiilî Katılım Olmadan Oluşmaz – Bozma Kararı Verilmesi Gerekir
Sanığın olay yerinde bulunmasına rağmen mağdura yönelik cebir veya tehdide fiilen iştirak ettiğini gösteren hiçbir delil bulunmadığı; ortak kast, eylem birliği ve birlikte işleme iradesinin somutlaştırılamadığı anlaşılmıştır. Yargıtay, TCK 149/1-c kapsamında nitelikli yağma için failin suça fiilî katkısının açık delillerle gösterilmesi gerektiğini, sırf olay yerinde bulunmanın yeterli olmadığını vurgulayarak yerel mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiğini belirtmiştir.
4. Mağdurun Malı Kendi İradesiyle Teslim Ettiği Anlaşılıyorsa Yağma Suçu Oluşmaz – Beraat Kararı Verilmesi Gerekir
Olayda mağdurun sanığa malı gönüllü şekilde verdiği, sanığın cebir ya da tehdit oluşturacak nitelikte davranışlarının tespit edilemediği; tanık anlatımlarının mağdurun iddialarını doğrulamadığı ve olayın genel akışının yağma suçuna uygun olmadığı belirlenmiştir. Yargıtay, cebir ve tehdidin bulunmadığı durumda fiilin yağma olarak nitelendirilemeyeceğini belirterek beraat kararı verilmesi gerektiğini vurgulamıştır.
5. Yağma Özel Kastının İspatlanamaması Hâlinde Mahkûmiyet Kurulamaz – Bozma Kararı Verilmesi Gerekir
Sanığın mağdura ait telefonu almasının hangi amaçla gerçekleştiği, geçici kullanım mı yoksa temellük kastıyla mı hareket ettiği; cebrin yağma kastıyla uygulanıp uygulanmadığı belirlenememiştir. Yargıtay, yağma suçunun özel kast gerektirdiğini ve bu kastın kesin delillerle ortaya konulaması gerektiğini belirterek, kastın kuşkulu kaldığı olayda mahkûmiyet hükmünün bozulması gerektiğini belirtmiştir.
6. Tehdit Unsurunun Objektif Delillerle Desteklenmediği Durumda TCK 149 Uygulanamaz – Beraat Kararı Verilmelidir
Yargıtay, mağdurun tek taraflı beyanlarının, sanığın tehdit içerikli davranışlarda bulunduğunu ispatlamaya yeterli olmayacağını; tehdit unsuru objektif delillerle desteklenmediği sürece yağma suçunun ağır sonuçlar doğuran yapısı gereği mahkûmiyet kurulamayacağını belirtmiştir. Olayda sanığın davranışlarının yağma suçuna özgü tehdit niteliği taşımadığı anlaşılmıştır. Bu nedenle beraat kararı verilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
7. Cebir Unsurunun Hafif Derecede Kalması Yağmayı Oluşturmaz – Bozma Kararı Verilmesi Gerekir
Sanığın mağduru hafif şekilde itmesi, kolunu tutması veya itişme şeklindeki temasların tıbbi raporla doğrulanmadığı; cebrin yağma suçuna özgü irade kırma derecesine ulaşmadığı belirlenmiştir. Yargıtay, yağma suçunda cebrin “maddi ve manevi baskı yaratacak ölçüde olması gerektiğini” vurgulamış ve bu koşul gerçekleşmediği için mahkûmiyetin bozulması gerektiğini ifade etmiştir.
8. Alacağı Tahsil Amacıyla Yapılan Baskı Yağma Suçu Oluşturmaz – Beraat Kararı Verilmelidir
Sanığın mağdurdan alacağını tahsil amacıyla girişimde bulunduğu ancak cebir veya tehdidin yağma suçuna özgü şekilde kullanılmadığı; sanığın amacıyla suçun hukuki konusu arasında bağ kurulamadığı görülmüştür. Yargıtay, alacağın tahsilinde aşırıya kaçan davranışların olsa dahi yağma suçunun unsurları oluşmadıkça mahkûmiyete gidilemeyeceğini belirterek beraat kararı verilmesi gerektiğini bildirmiştir.
9. Mağdurun Beyanları Çelişkili ve Desteklenmemişse TCK 149 Uygulanamaz – Bozma Kararı Verilmesi Gerekir
Mağdurun olayla ilgili beyanlarının değişken olduğu, sanığın cebir veya tehdit kullandığını doğrulayan tanık veya fiziksel bulgu bulunmadığı, dosyadaki delillerin mahkûmiyet için yeterince güçlü olmadığı anlaşılmıştır. Yargıtay, yağma gibi ağır bir suçta şüpheden sanık yararlanır ilkesinin katı uygulanması gerektiğini belirterek hükmün bozulması gerektiğini ifade etmiştir.
10. Yağma Suçunda Olayın Bütünlüğü İspatlanamazsa Mahkûmiyet Kurulamaz – Beraat Kararı Verilmelidir
Dosyada olayın oluş tarzını bütünlüklü biçimde ortaya koyan bir delil bulunmadığı; cebir, tehdit, malın alınışı ve mağdurun irade kaybı arasındaki zincirin ispat edilemediği anlaşılmıştır. Yargıtay, yağma suçunun maddi unsurlarının eksiksiz ispatlanamadığı hâllerde mahkûmiyet kararının verilemeyeceğini belirterek beraat kararı verilmesi gerektiğini vurgulamıştır.
Sıkça Sorulan Sorular (12 SSS)
1. TCK 149 cezası ne kadar?
10-15 yıl hapis cezası. 8 bentten (a-h) herhangi biri varsa bu ceza uygulanır.
2. TCK 149 hangi hallerde uygulanır?
8 nitelikli hal:
• Silahla (a)
• Maske/kılık değiştirme (b)
• Birden fazla kişi (c)
• Yol kesme/konut/işyeri (d)
• Savunmasız kişiye karşı (e)
• Örgüt gücü (f)
• Örgüte yarar (g)
• Gece vakti (h)
3. Silah sahte olsa da TCK 149 uygulanır mı?
Evet, uygulanır. Silahın gerçek mi sahte mi olduğu önemli değil. Mağdur gerçek olduğuna inanmışsa yeterli.
4. TCK 148 ve TCK 149 farkı nedir?
TCK 148: Basit yağma → 7-10 yıl
TCK 149: Nitelikli yağma → 10-15 yıl
TCK 149’da ağırlaştırıcı hallerden biri var.
5. Birden fazla kişiyle yağma nasıl ispat edilir?
Yargıtay’a göre:
• Ortak kast olmalı
• Eylem birliği olmalı
• Fiili katılım şart (sadece orada bulunmak yetmez)
6. Gece vakti ne zaman başlar?
Günbatımından güneşin doğuşuna kadar. Mevsime göre değişir. Sokak lambaları önemli değil.
7. Yağma sırasında yaralama varsa ne olur?
TCK 149/2 devreye girer:
• Basit yaralama → Ayrı ceza yok
• Ağır yaralama (kemik kırığı, hayati tehlike) → Ayrıca ceza verilir
8. Konut bahçesinde yağma TCK 149/1-d mi?
Evet. Bahçe konutun eklentisidir, TCK 149/1-d kapsamındadır.
9. Alacak tahsili için tehdit yağma sayılır mı?
Genelde hayır. Yargıtay, alacak tahsili amacıyla yapılan tehditte yağma kastı görmüyor. Ancak cebir/tehdidin yoğunluğuna göre değişebilir.
10. TCK 149’da etkin pişmanlık var mı?
Hayır. Yağma suçunda etkin pişmanlık hükmü yok. Suç tamamlandıktan sonra pişman olmak cezayı kaldırmaz.
11. TCK 149 ile TCK 150 farkı nedir?
TCK 149: Nitelikli yağma (10-15 yıl)
TCK 150: Yağmanın cebir veya tehdit dışında kalması (haksız menfaat) → 3-7 yıl
12. TCK 149’da zamanaşımı ne kadar?
15 yıl. Suçun işlendiği tarihten itibaren 15 yıl sonra zamanaşımı işler.
Dava Süreci ve Yaptırımlar
Soruşturma
Yağma suçu re’sen takip edilir (şikayet gerektirmez):
- Cumhuriyet savcılığı doğrudan soruşturma başlatır
- Olay yeri incelemesi yapılır
- Mağdur, sanık, tanık beyanları alınır
- Kamera kayıtları, tıbbi raporlar toplanır
Tutuklanma
TCK 149 katalog suçtur (CMK 100/3-a):
- Tutuklama kararı verilebilir
- Sanık hemen tutuklanabilir
- Adli kontrol şartıyla serbest bırakılabilir
Ceza ve İndirimler
| Durum | İndirim |
|---|---|
| Etkin pişmanlık | Yok |
| Teşebbüs | 1/2 – 3/4 indirim |
| İyi hal | 1/6 indirim |
| Haksız tahrik | Uygulanabilir |
| Takdiri indirim | Evet (mahkeme kararı) |
Hapis Cezasının Ertelenmesi
TCK 149 cezası ertelenemez. 5 yıldan fazla ceza erteleme kapsamı dışındadır (TCK 51).
Koşullu Salıverme
- Cezanın 2/3’ünü çekerse koşullu salıverme (TCK 107/3)
- 10 yıl ceza → 6 yıl 8 ay sonra salıverilir
- 15 yıl ceza → 10 yıl sonra salıverilir
🔗 İlgili Diğer Suçlar
- TCK 148 – Yağma (basit hal)
- TCK 150 – Yağmanın cebir/tehdit dışında kalması
- TCK 141 – Hırsızlık
- TCK 142 – Nitelikli Hırsızlık
- TCK 86 – Kasten Yaralama
- TCK 220 – Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurma
İlgili Anahtar Kelimeler
Yağma Suçu Davalarında Hukuki Destek
TCK 149 nitelikli yağma suçu, en ağır malvarlığı suçlarından biridir. Hem mağdur hem de sanık olarak haklarınızı korumak için uzman ceza avukatı desteği almalısınız. Yargıtay kararlarına uygun savunma stratejisi kritik önem taşır.
📞 0 (312) 215 55 15
📧 info@ayboga.av.tr
Ankara merkezli olarak tüm Türkiye’ye ceza hukuku danışmanlığı hizmeti vermekteyiz.
