Türk Ceza Hukukunda Suçta Tekerrür TCK Madde 58

5237 sayılı TCK’de tekerrür, mükerrir hakkında sonradan işlenen suç için belirlenen cezanın mükerrirlere özgü infaz rejimine göre infaz edilmesi ve mükerrir hakkında cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirinin uygulanması sebebi olarak düzenlenmiştir. Genel, süreli ve zorunlu tekerrür sistemleri benimsenmiştir. Yazımızda güncel olarak TCK Madde 58 ile ilgili detaylı bilgilendirmeyi bulabilirsiniz.

Tekerrür kavramı Arapça asıllı olup “bir daha meydana gelme, tekrarlanma” anlamı taşımaktadır. Ceza hukukunda ise “işlediği bir suç nedeniyle hakkında cezaya hükmedilen kişinin cezasının kesinleşmesinden sonra tekrardan suç işlemesi hali” anlamına gelmektedir. Suç işlemekte tekerrüre düşmüş olan kişi “mükerrir” (mükerrer) olarak adlandırılmaktadır. Halk arasında “mükerrer” kavramı kullanılsa da ceza hukuku terminolojisi açısından kavramın doğru kullanımı “mükerrir” şeklindedir. 

Mükerrer (Mükerrir) Ne Demek?

5237 sayılı TCK’de tekerrür kurumu, Kanun’un “Genel Hükümler” isimli birinci kitabının, “Yaptırımlar” isimli üçüncü kısmının, “Güvenlik Tedbirleri” isimli ikinci bölümünde “Suçta Tekerrür ve Özel Tehlikeli Suçlular” başlığı altında 58. maddede düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre 5237 sayılı TCK’de kurumun özellikleri şu şekilde sıralanabilir:

5237 sayılı TCK’nin tekerrür kurumuna ilişkin düzenlemesini içeren 58. madde:

“(1) Önceden işlenen suçtan dolayı verilen hüküm kesinleştikten sonra yeni bir suçun işlenmesi hâlinde, tekerrür hükümleri uygulanır. Bunun için cezanın infaz edilmiş olması gerekmez.

 (2) Tekerrür hükümleri, önceden işlenen suçtan dolayı; a) Beş yıldan fazla süreyle hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde, bu cezanın infaz edildiği tarihten itibaren beş yıl, b) Beş yıl veya daha az süreli hapis ya da adlî para cezasına mahkûmiyet hâlinde, bu cezanın infaz edildiği tarihten itibaren üç yıl, Geçtikten sonra işlenen suçlar dolayısıyla uygulanmaz.

(3) Tekerrür hâlinde, sonraki suça ilişkin kanun maddesinde seçimlik olarak hapis cezası ile adlî para cezası öngörülmüşse, hapis cezasına hükmolunur.

(4) Kasıtlı suçlarla taksirli suçlar ve sırf askerî suçlarla diğer suçlar arasında tekerrür hükümleri uygulanmaz. Kasten öldürme, kasten yaralama, yağma, dolandırıcılık, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti ile parada veya kıymetli damgada sahtecilik suçları hariç olmak üzere; yabancı ülke mahkemelerinden verilen hükümler tekerrüre esas olmaz.

(5) Fiili işlediği sırada onsekiz yaşını doldurmamış olan kişilerin işlediği suçlar dolayısıyla tekerrür hükümleri uygulanmaz.

(6) Tekerrür hâlinde hükmolunan ceza, mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirilir. Ayrıca, mükerrir hakkında cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbiri uygulanır.

(7) Mahkûmiyet kararında, hükümlü hakkında mükerrirlere özgü infaz rejiminin ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirinin uygulanacağı belirtilir.”

Mükerrerlik Şartları (TCK md. 58 Bağlamında Tekerrür Koşulları) Nelerdir?

5237 sayılı TCK’nin 58. maddesinde hüküm altına alınan tekerrür kurumunun koşulları; önceki suçtan dolayı kesinleşmiş bir ceza mahkûmiyetinin bulunması, tekerrür süreleri içerisinde yeni bir suçun işlenmiş olması ve sonraki suç sebebiyle failin hapis cezasına mahkûm edilmiş olması olarak sıralanabilir. Bu koşulların tamamının birlikte gerçekleşmiş olması gerekmekte olup, bu koşullardan herhangi birinin gerçekleşmemesi halinde fail hakkında tekerrür hükümleri uygulanamaz.

Tekerrür kurumunun uygulanabilmesi için gerekli şartlar;

Önceki Suç Sebebiyle Kesinleşmiş Bir Ceza Mahkûmiyetinin Bulunması

5237 sayılı TCK’ye göre tekerrür hükümlerinin uygulanabilmesi için birinci koşul, önceden işlenmiş bir suçtan verilmiş ve kesinleşmiş bir ceza mahkûmiyetinin varlığıdır. Bu koşul alt başlıklar halinde aşağıda detaylı olarak incelenmiştir

Önceden İşlenmiş Bir Suçun Bulunması

İlk olarak önceden işlenmiş bir suçun olması gerekmektedir. Buradan anlaşılması gereken, failin önceden işlediği fiilin karşılığı olarak kanunlarda düzenlenen bir suçun bulunması gerektiğidir.

Suç Sebebiyle Hükmedilmiş Ceza Mahkûmiyetinin Bulunması

5237 sayılı TCK’ye göre, tekerrür kurumunun varlık kazanabilmesi için, failin önceden işlediği suçtan mahkûm edilmiş olması ve ayrıca bu mahkûmiyetin kesinleşmiş olması gerekmektedir.

Hükmedilen Ceza Mahkûmiyetinin Kesinleşmiş Olması

Tekerrür hükümlerinin uygulanabilmesi için önceki cezanın infaz edilmiş olması gerekli değildir. Bununla birlikte, 5237 sayılı TCK’nin 58. maddesinin 2. fıkrasının a ve b bentlerinde, önceden işlenen suçtan dolayı belirlenen hapis veya adlî para cezalarının yerine getirilmesinin üzerinden 3 ve 5 yıllık sürelerin geçmesi halinde tekerrür hükümlerinin uygulanamayacağını hüküm altına alınmıştır. Buna göre cezanın infaz edilmiş olması, belirlenen ve infaz edilen cezanın ne kadar süreyle tekerrüre esas olma niteliğini koruyacağının tespiti yönünden önemlidir. Cezanın infazının sağlanamadığı durumlarda ise söz konusu süreler işlemeye başlamayacaktır.

Yeni Bir Suçun İşlenmiş Olması

Tekerrür hükümlerinin uygulama alanı bulabilmesi için, önceden işlemiş olduğu suç sebebiyle hakkında kesinleşmiş bir mahkûmiyet hükmü bulunan failin, cezanın kesinleşmesinden sonra, ancak bu cezanın infaz tarihinden itibaren 3 ve 5 yıllık tekerrür sürelerinin dolmasından önce yeni bir suç işlemesi gerekmektedir. Ancak yukarıda açıklandığı üzere, failin önceden işlediği fiilin karşılığı olarak kanunlarda düzenlenen bir suçun bulunması gerektiği gibi, sonraki fiilin de kanunlarda suç olarak belirlenmiş olması gerekmektedir.

Yeni Suç Sebebiyle Hapis Cezasına Hükmedilmiş Olması

5237 sayılı TCK sisteminde adlî para cezaları yönünden tekerrür kurumu uygulanamadığı gibi, fail hakkında tekerrür hükümleri uygulanabilecek sonraki suçtan kaynaklı mahkûmiyet hükmünde belirlenen hapis cezasının adlî para cezasına ya da diğer seçenek yaptırımlara çevrilmiş olması halinde de, 5237 sayılı TCK’nin 50. maddesinin 5. fıkrasına göre asıl mahkûmiyet çevrili adlî para cezası veya seçenek tedbir olacağından, fail hakkında tekerrür hükümleri uygulanamayacaktır.

Yeni Suçun Tekerrür Süreleri İçerisinde İşlenmiş Olması

5237 sayılı TCK’nin tekerrür hükümlerinin uygulanabilmesi için öngördüğü son koşul; Kanun’un 58. maddesinin 2. fıkrasının a ve b bentlerinde düzenlenen, önceden işlenen suçtan dolayı belirlenen hapis veya adlî para cezalarının yerine getirilmesinin üzerinden 3 ve 5 yıllık sürelerin geçmemiş olmasıdır. Kanun koyucu tekerrür kurumunun işlerlik kazanabilmesi için önceki mahkûmiyet hükmü ile belirlenen cezanın infaz edilmiş olması koşulunu getirmemiş, ancak tekerrür sürelerinin işlemeye başlaması için önceki mahkûmiyet ile belirlenen cezanın tamamen yerine getirilmiş olması koşulunu öngörmüştür298. Buna göre failin mükerrir olarak kabul edilebilmesi için, işlediği önceki suç için verilen mahkûmiyet hükmü ile belirlenen ceza yerine getirildikten sonra belirli bir süre içerisinde yeni suçun işlenmiş olması gerekmektedir.

İkinci Kez Mükerrir (4/4 Mükerrer) Ne Demektir?

İkinci kez mükerrirlik kurumu, failin tekrar suç işlemesi ile mükerrir hale gelmesinin ardından, kanuni koşulları dahilinde tekrar suç işlemesi halinde hakkında tekrar tekerrür hükümlerinin uygulanmasını ifade eder.

Bu kurum 5237 sayılı TCK’de değil 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’da düzenlenmiştir. İkinci kez mükerrirlik fail hakkında yerine getirilecek cezanın infaz rejimini birinci kez mükerrirlik durumuna göre değiştirmemekle birlikte, hükümlünün koşullu salıverilmesini engeller ve birinci kez mükerrire oranla daha uzun süre ceza infaz kurumunda kalmasına sebep olur.

5275 sayılı Kanun’un 108. maddesinin 3. fıkrasında ikinci kez tekerrür hükümlerinin uygulanması halinde hükümlünün koşullu salıverilmeden yararlanamayacağı hüküm altına alınmıştır. Böylece ikinci kez mükerrir suçlu koşullu salıverilmez, açık infaz kurumuna ayrılamaz ve denetimli serbestlikten yararlanamaz. 4/4 mükerrer ise “ikinci kez mükerrir” ile aynı anlama gelir. 4/4 mükerrir olan bir kimse, denetimli serbestlik ve koşullu salıverilmeden yararlanamaz.

“Mükerrer” Kavramı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

4/4 Mükerrer Ne Demek

4/4 mükerrer kavramı, temel olarak 2. Kez mükerrirlik kurumunu ifade eder. 4/4 mükerrer, daha önce bir kez mükerrer duruma düşmüş kişinin yeniden bir suç işleyerek ikinci kez mükerrer duruma düşmesini ifade eder. 4/4 mükerrer, alınan cezanın 4/4 oranında yani tamamının cezaevinde infaz edileceğini ifade eder.

Mükerrer Suç Ne Demek

Mükerrer suç, failin almış olduğu hapis cezasının kesinleşmesinden sonra yasal süreler içerisinde tekrar eden suça denir. Mükerrer suçun en önemli kıstası, daha önceden işlenen bir suçtan dolayı mahkumiyet ve kanundaki süreler içerisinde yeniden suç işlenmesidir.

4/4 Ceza Ne Demek

4/4 ceza, failin almış olduğu hapis cezasının 2. Kez mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirilmesine denir. Başka bir deyişle 4/4 ceza alan bir kişi almış olduğu hapis cezasının tamamını cezaevinde geçirir.

4/4 Mükerrer Ne Demek

4/4 mükerrer, failin almış olduğu hapis cezasının 2. Kez mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirilmesine denir. Başka bir deyişle 4/4 mükerrer olan  bir kişi almış olduğu hapis cezasının tamamını cezaevinde geçirir.