Beraat kararı, ceza hukukunda sanığın lehine verilebilecek en önemli karardır. Bir kişinin üzerine atılı suçu işlemediğinin veya suçun işlendiğine dair yeterli delilin bulunmadığının mahkeme tarafından resmen kabul edilmesi anlamına gelir. Bu kapsamlı rehberde, ceza davalarında beraat nasıl alınır sorusunun cevabını, yasal dayanakları, pratik stratejileri ve tüm detaylarıyla bulacaksınız.
Beraat Kararı Nedir? (Mahkemede Beraat Ne Demek?)
Beraat kararı, ceza yargılamasında mahkemenin sanık hakkında ceza vermemesi ve sanığın aklanması sonucunu doğuran bir hükümdür. Kelime anlamıyla “aklanmak”, “temize çıkmak” anlamına gelen beraat, sanığın suçsuzluğunun mahkeme tarafından resmen tanınmasıdır.
Hukuki Tanım:
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) Madde 223/2 uyarınca beraat kararı, sanık hakkında cezaya hükmolunmaması ve failin aklanması neticesini doğuran bir hükümdür.
Beraat Kararının Önemi
- Adli Sicil Temizliği: Beraat kararı kesinleştiğinde sabıka kaydı oluşmaz
- İtibar Korunması: Kişinin toplum içindeki itibarı ve saygınlığı zarar görmez
- Masumiyet İspatı: Suçsuzluğun resmi olarak tescil edilmesi
- Hukuki Güvence: Aynı fiilden tekrar yargılanamama (non bis in idem ilkesi)
- Psikolojik Rahatlama: Yargılama sürecinin olumlu sonuçlanması
Beraat Kararının Yasal Dayanağı: CMK 223
Beraat kararının temel yasal düzenlemesi 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 223. maddesinde yer almaktadır. Bu madde, hangi hallerde beraat kararı verileceğini detaylıca düzenler.
Anayasal ve Uluslararası Dayanaklar
Temel Hukuki İlkeler:
- Masumiyet Karinesi (Anayasa m.38): “Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar kimse suçlu sayılamaz.”
- AİHS Madde 6: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin adil yargılanma hakkı
- Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi: Her türlü şüphe sanık lehine yorumlanır
- İspat Yükü İlkesi: Suçluluğu ispat yükü iddia makamına (savcılığa) aittir
CMK 223/2 – Beraat Nedenleri
Kanunda belirlenen beş temel beraat nedeni bulunmaktadır. Mahkeme, beraat kararı verirken mutlaka bu beş nedenden birine dayanmalıdır:
Beraat Kararı Türleri: 5 Temel Neden
CMK 223/2 maddesine göre sanık hakkında aşağıdaki hallerde beraat kararı verilir:
1- Fiilin Kanunda Suç Olmaması (CMK 223/2-a)
223/2-a beraat Ne demek? Sanığa yüklenen fiilin Türk Ceza Kanunu’nda veya özel kanunlarda suç olarak tanımlanmamış olması halinde beraat kararı verilir.
💡 Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi: TCK m.2/1’e göre, “Kanunun açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilemez.”
Örnek:
- Sarhoşluk kanunda suç olarak tanımlanmamıştır (idari para cezası vardır)
- Ahlaka aykırı ancak suç teşkil etmeyen davranışlar
- Yasa değişikliği ile suç olmaktan çıkarılan fiiller
2- Suçun Sanık Tarafından İşlenmediğinin Sabit Olması (CMK 223/2-b)
Suçun sanık tarafından işlenmediğinin hiçbir şüpheye yer bırakmayacak şekilde ispatlanması halinde beraat kararı verilir.
Örnek:
- DNA testi: Olay yerindeki kan lekesinin başkasına ait olduğu ortaya çıkması
- Alibi: Sanığın olay sırasında başka yerde olduğunun kesin delillerle ispatı
- Kamera kayıtları: Suçu başkasının işlediğinin görüntü ile belirlenmesi
- Tanık beyanları: Güvenilir tanıkların sanığın orada olmadığını beyan etmesi
3- Kast veya Taksir Bulunmaması (CMK 223/2-c)
Sanığın işlediği fiilde kast (bile bile ve isteyerek) veya taksir (dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık) yoksa beraat kararı verilir.
Kast (TCK m.21): Suçun unsurlarının bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesi
Taksir (TCK m.22): Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık nedeniyle suçun oluşması
Yargıtay Örneği:
Askerlik yaptığı halde oy kullanan kişinin, evde seçmen kağıdı bulduğunu ve oy kullanmazsa ceza alacağını düşünerek oy kullandığını ifade etmesi üzerine kastının bulunmaması nedeniyle beraat kararı verilmiştir (Yargıtay 19. CD – K.2016/20055).
4- Hukuka Uygunluk Nedeni Bulunması (CMK 223/2-d)
Suç teşkil eden fiil olmasına rağmen, hukuka uygunluk nedeni bulunması halinde beraat kararı verilir.
Hukuka Uygunluk Nedenleri:
- Kanunun Hükmünü Yerine Getirme (TCK 24): Kanunun emrettiği görevi yapma
- Meşru Savunma (TCK 25): Haksız saldırıyı orantılı biçimde defetme
- Hakkın Kullanılması (TCK 26/1): Yasal bir hakkın kullanılması
- İlgilinin Rızası (TCK 26/2): Mağdurun rızası ile gerçekleşen fiiller
5- Suçun İşlendiğinin Sabit Olmaması (CMK 223/2-e) – Delil Yetersizliği
Bu, en sık görülen beraat nedenidir. Suçun sanık tarafından işlendiğine dair yeterli ve kesin delil bulunmaması halinde “şüpheden sanık yararlanır” ilkesi gereği beraat kararı verilir.
İki Hal Mümkündür:
- Delil Yetersizliği: Sanık hakkında bazı deliller var ancak suçluluğu ispata yetmeyecek kesinlikte delil yok
- Hiç Delil Olmaması: Sanık aleyhine hiçbir delil (belge, beyan, belirti) yok
Derhal Beraat Kararı Nedir? (CMK 223/9) 2026
Derhal beraat kararı, yargılamanın bulunduğu aşama itibariyle, ek delil toplanmasına veya araştırma yapılmasına gerek kalmadan sanığa isnat edilen fiilden dolayı beraat kararı verilmesidir.
Derhal Beraat vs Normal Beraat Farkı
| Özellik | Normal Beraat | Derhal Beraat |
|---|---|---|
| Zamanlama | Yargılamanın sonunda | İlk duruşmada veya herhangi bir aşamada |
| Delil İncelemesi | Tüm deliller toplanıp tartışıldıktan sonra | Ek delil toplanmasına gerek yok |
| Sorgu | Sanık sorgusu şart | Sorgusu yapılmamış olsa bile verilebilir (CMK 193/2) |
| Amaç | Tam soruşturma sonrası aklanma | Gereksiz yargılama sürecini hızla sonlandırma |
Derhal Beraat Kararı Verilme Şartları
✅ Şartlar:
- İlk Bakışta Açık Olma: Fiilin suç olmadığı veya sanığın suçsuz olduğu açıkça belli olmalı
- Ek Araştırma Gereksizliği: Daha fazla delil toplanmasına gerek olmamalı
- Mevcut Delillerle Yeterlilik: Eldeki deliller beraat için yeterli olmalı
- 5 Nedenin Birinin Varlığı: CMK 223/2’deki 5 nedenden biri açıkça mevcut olmalı
Derhal Beraat Kararının Avantajları
- Hızlı Sonuç: Uzun yargılama sürecine gerek kalmaz
- Psikolojik Rahatlama: Sanık gereksiz yere yargı önünde yıpranmaz
- Lekelenmeme Hakkı: Masumiyet karinesi daha hızlı tescil edilir
- Maliyet Tasarrufu: Uzun yargılama masrafları önlenir
- Toplumsal Adalet: Açıkça suçsuz olan kimse hızla aklanır
⚖️ Yargıtay Kararı Örneği:
Elektrik sayacına müdahale edildiği iddiasıyla yargılanan sanık hakkında, suç tespit tutanağında “elektriğin sayaçtan geçtiği” yazılı olması ve sayaca müdahale tespit edilememesi nedeniyle, ek araştırmaya gerek olmadan derhal beraat kararı verilmiştir (Yargıtay 13. CD – K.2014/20539).
Derhal Beraat ve Zamanaşımı
Önemli bir husus: Dava zamanaşımı gerçekleşmiş olsa bile, derhal beraat şartları varsa öncelikle derhal beraat kararı verilmeli, zamanaşımı nedeniyle düşme kararı verilmemelidir (Yargıtay CGK – K.2010/136-229).
Ceza Davalarında Beraat Nasıl Alınır? (En Önemli 6 Adım) 2026
Beraat kararı almak için sistematik ve stratejik bir yaklaşım gereklidir. İşte adım adım beraat alma stratejisi:
ADIM 1: Derhal Avukat Tutun
Neden Önemli: Ceza hukuku teknik bir alandır. İlk aşamadan itibaren profesyonel hukuki destek almak, beraat şansını önemli ölçüde artırır.
- İfade aşamasından itibaren avukatınızla hareket edin
- Ceza hukuku konusunda uzman bir avukat seçin
- Avukatınıza olayı detaylı ve dürüst anlatın
- Gizli bilgi paylaşmaktan çekinmeyin (avukat sırrı korunur)
ADIM 2: Olay Analizi ve Strateji Belirleme
Avukatınızla birlikte olayın detaylı analizini yapın ve savunma stratejisi belirleyin.
- Olay Kronolojisi: Olayın ne zaman, nerede, nasıl gerçekleştiğini detaylandırın
- Hukuki Değerlendirme: Hangi beraat nedenine dayanılabileceğini tespit edin
- Delil Envanteri: Lehinizdeki ve aleyhinizd eki tüm delilleri listeleyin
- Tanık Tespiti: Lehinizdeki tanıkları belirleyin
ADIM 3: Lehte Delil Toplama
Masumiyetinizi ispat edecek tüm delilleri toplayın ve mahkemeye sunun.
Toplanabilecek Deliller:
- Belge Delilleri: Faturalar, sözleşmeler, resmi evraklar, kamera kayıtları
- Tanık Beyanları: Güvenilir tanıkların ifadelerini alın
- Bilirkişi Raporları: Teknik konularda uzman görüşü alın
- Elektronik Deliller: E-postalar, mesajlar, arama kayıtları, GPS verileri
- Fiziksel Deliller: Olay yeriyle ilgili fotoğraflar, eşyalar
ADIM 4: Hukuka Aykırı Delillerin Tespiti
Aleyhinize kullanılan delillerin hukuka uygun olup olmadığını inceleyin.
Hukuka Aykırı Deliller:
- Yasadışı dinleme kayıtları
- Usulsüz arama-elkoyma ile elde edilen deliller
- İşkence veya baskı altında alınan ifadeler
- Avukatsız alınan ifadeler (bazı hallerde)
- İzinsiz elde edilen özel hayat delilleri
ADIM 5: Etkili Savunma Yapın
Duruşmalarda güçlü ve tutarlı savunma yapın.
- Tutarlı İfade: Baştan sona tutarlı bir savunma hattı izleyin
- Tanık Sorguları: Karşı taraf tanıklarının çelişkilerini ortaya koyun
- Ara Kararlar: Bilirkişi, keşif, tanık dinleme taleplerinde bulunun
- Yazılı Savunma: Detaylı esas hakkında mütalaa (savunma dilekçesi) verin
- Son Savunma: Son söz hakkınızı etkili kullanın
ADIM 6: Beraat Talebinde Bulunun
Esas hakkında mütalaanızda ve son savunmanızda açıkça beraat kararı verin.
- Hangi beraat nedenine dayanıldığını belirtin (CMK 223/2)
- Delillerin yetersizliğini vurgulayın
- “Şüpheden sanık yararlanır” ilkesini hatırlatın
- İspat yükünün savcıda olduğunu belirtin
- Masumiyet karinesine dayanın
✅ Beraat İçin Başarı Faktörleri:
- Deneyimli Avukat: Ceza hukuku uzmanı avukat ile çalışın
- Erken Müdahale: İlk aşamadan itibaren aktif olun
- Güçlü Deliller: Lehinizdeki tüm delilleri toplayın
- Tutarlılık: Baştan sona tutarlı savunma
- Proaktif Yaklaşım: Beklemeden, aktif savunma yapın
- Teknik Bilgi: Hukuki prosedürlere hakim olun
Hakim Neye Göre Beraat Verir? 2026
Hakimin beraat kararı vermesi için uyguladığı temel kriterler ve değerlendirme süreci:
Hakimin Değerlendirme Kriterleri:
1. Delillerin Serbestçe Değerlendirilmesi (CMK 217)
Hakim, kanunda gösterilen istisnalar dışında, delilleri serbestçe değerlendirir. Ancak:
- Hukuka aykırı elde edilen delilleri değerlendiremez
- Deliller arasındaki çelişkileri gidermek zorundadır
- Her delili ayrı ayrı ve birlikte değerlendirmelidir
2. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi
Eğer sanığın suçluluğu konusunda en küçük bir şüphe bile varsa, hakim beraat kararı vermek zorundadır.
3. İspat Yükü
Suçluluğu ispat yükü Cumhuriyet Savcılığındadır. Sanık masumiyetini ispat etmek zorunda değildir. Savcılık, sanığın suçlu olduğunu her türlü şüpheden uzak biçimde ispatlayamazsa beraat kararı verilir.
4. Masumiyet Karinesi
Anayasa m.38 ve AİHS m.6 uyarınca, suçluluğu sabit oluncaya kadar herkes masumdur. Hakim, bu karine gereği şüphe halinde beraat verir.
5. Delil Yetersizliği
Toplanan deliller, sanığın suçluluğunu kesin olarak göstermiyorsa beraat kararı verilir. Delil Yetersizliğinden Beraat Yargıtay kararlarında da sıkça vurgulanan bir husustur.
Hakimin Beraat Kararı Verirken Dikkat Ettiği Hususlar
| Değerlendirme Alanı | Hakim Neye Bakar? |
|---|---|
| Tanık Beyanları | Tutarlılık, güvenilirlik, çelişkiler, yalan tanıklık ihtimali |
| Bilirkişi Raporları | Bilimsel temele dayanma, objektiflik, uzmanlık alanı |
| Belge Delilleri | Orijinallik, güvenilirlik, sahtecilik ihtimali |
| Sanık İfadesi | Tutarlılık, mantıklılık, diğer delillerle uyum |
| Kast/Taksir | Sanığın niyeti, öngörülebilirlik, dikkat ve özen |
Savcı Beraat İsterse Ne Olur? 2026
Cumhuriyet Savcısı, esas hakkındaki mütalaasında (görüşünde) beraat kararı verilmesini talep edebilir. Peki bu durumda mahkeme ne yapar?
📋 Savcının Beraat Mütalası
Savcı Neden Beraat İster?
- Toplanan deliller suçluluğu ispata yeterli değilse
- Yeni deliller sanığın masumiyetini gösteriyorsa
- Hukuki değerlendirme sonucu suç unsurunun oluşmadığı anlaşılırsa
- Hukuka aykırı delillerin elenmesi sonucu yeterli delil kalmazsa
Mahkeme Savcının Mütalasına Uymak Zorunda mı?
HAYIR! Mahkeme, savcının mütalasına bağlı değildir. Ancak:
- Savcının beraat mütalası, mahkeme için güçlü bir göstergedir
- İddia makamı bile suçluluğu ispatlayamadığını kabul ediyorsa, beraat kararı verilme ihtimali yüksektir
- Mahkeme, savcının mütalasına rağmen mahkumiyet kararı da verebilir (ancak gerekçelendirmesi gerekir)
- Uygulamada savcının beraat mütalası sonrası genellikle beraat kararı verilir
Savcı Beraat İstediğinde Yapılması Gerekenler
- Mütalayı Destekleyin: Savunmanızda savcının mütalasını destekleyin
- Ek Deliller Sunun: Varsa lehinizdeki ek delilleri mahkemeye sunun
- Son Sözü İyi Kullanın: Savcının da masumiyetinizi kabul ettiğini vurgulayın
- Temkinli Olun: Mahkeme savcıya uymayabilir, gevşemeyin
Ceza Davalarında Beraat Vekalet Ücretini Kim Öder? 2026
Beraat kararı verildikten sonra, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin kimin tarafından ödeneceği önemli bir hukuki konudur.
💵 Vekalet Ücreti Kuralları
1. Genel Kural (CMK 323)
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 323. maddesi uyarınca:
- Beraat kararı verildiğinde
- Ceza verilmesine yer olmadığı kararı verildiğinde
- Düşme kararı verildiğinde
Yargılama giderleri Devlet Hazinesi tarafından ödenir.
2. Vekalet Ücreti
Beraat kararında vekalet ücreti iki şekilde belirlenebilir:
A) Hazine Aleyhine Vekalet Ücreti (Maktu Ücret):
- Mahkeme, beraat kararında Hazine aleyhine vekalet ücreti takdir eder
- Bu ücret, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre belirlenir
- Ücret, Devlet Hazinesi tarafından doğrudan sanığın avukatına ödenir
- Genellikle asgari tarife üzerinden hesaplanır
B) Şikayetçi/Katılan Aleyhine Vekalet Ücreti:
- Özel koşullarda, şikayetçi veya katılan aleyhine de vekalet ücreti takdir edilebilir
- Özellikle iftira veya kötü niyetli şikayet durumlarında
- Bu takdirde ücret şikayetçiden tahsil edilir
3. Sözleşmeden Doğan Vekalet Ücreti
Hazine tarafından ödenen maktu ücret dışında:
- Sanık ile avukat arasında yapılan vekalet sözleşmesi geçerlidir
- Sözleşmede belirlenen ücret, sanık tarafından avukata ödenir
- Mahkemeden alınan maktu ücret, sözleşme ücretinden mahsup edilir
Pratik Örnek
Senaryo: Sanık, avukatıyla 50.000 TL vekalet ücreti anlaşması yapar. Mahkeme beraat kararı verir ve Hazine aleyhine 15.000 TL vekalet ücreti takdir eder.
Sonuç:
- Devlet, avukata 15.000 TL öder
- Sanık, avukata kalan 35.000 TL’yi (50.000 – 15.000) öder
- Toplam: Avukat 50.000 TL almış olur
Beraat Kararına İtiraz Edilebilir mi? 2026
Beraat kararına karşı hangi kanun yollarına başvurulabileceği ve süreçler:
Beraat Kararına Karşı Kanun Yolları
1. İtiraz Yolu (CMK 267-271)
Beraat kararlarına karşı itiraz kanun yoluna GİDİLEMEZ.
İtiraz, sadece ara kararlar ve bazı nihai kararlar için öngörülmüştür. Beraat nihai bir karar olduğundan itiraz konusu yapılamaz.
2. İstinaf Yolu (CMK 272-283)
Beraat kararlarına karşı istinaf kanun yoluna başvurulabilir.
- İstinaf Nedir? İlk derece mahkemesi kararının, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından hem maddi hem hukuki yönden yeniden incelenmesi
- Kim Başvurabilir? Cumhuriyet Savcısı, şikayetçi, katılan, sanık (lehine olan yönleri için)
- Süre: Karar tebliğinden itibaren 7 gün
- İstisna: Üst sınırı 500 günü geçmeyen adli para cezasını gerektiren suçlardan beraat hükümleri kesindir, istinaf yoluna başvurulamaz (CMK 272/3-b)
3. Temyiz Yolu (CMK 284-307)
Beraat kararlarına karşı temyiz kanun yoluna başvurulabilir.
- Temyiz Nedir? İstinaf mahkemesi kararının, Yargıtay tarafından sadece hukuki yönden incelenmesi
- Kim Başvurabilir? Cumhuriyet Savcısı, şikayetçi, katılan
- Süre: İstinaf kararı tebliğinden itibaren 7 gün
- İstisna: 10 yıl veya daha az hapis/adli para cezasını gerektiren suçlardan ilk derece mahkemesince verilen beraat kararları ile ilgili İstinaf reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararları aleyhine temyiz yoluna gidilemez (CMK 286/2-f)
Savcı Beraat Kararına İtiraz Ederse Ne Olur?
Cumhuriyet Savcısı, beraat kararına karşı:
- İstinaf başvurusu yapabilir (7 gün içinde)
- Bölge Adliye Mahkemesi dosyayı inceler
- İnceleme sonunda:
- Onar: Beraat kararı kesinleşir
- Bozar: Dosya yerel mahkemeye geri gönderilir, yeniden karar verilir
Beraat Kararı Kesinleşmesi
Beraat kararı ne zaman kesinleşir?
- İstinaf başvurusu yapılmazsa → 7 gün sonra
- İstinaf başvurusu yapılıp onama kararı verilirse → Onama kararından sonra
- Temyiz yolu kapalıysa → İstinaf kararından 7 gün sonra
- Temyiz başvurusu yapılıp onama kararı verilirse → Yargıtay onama kararından sonra
Delil Yetersizliğinden Beraat (CMK 223/2-e) 2026
Delil yetersizliğinden beraat, ceza davalarında en sık görülen beraat nedenidir. Bu bölümde detaylı olarak ele alıyoruz.
Delil Yetersizliği Nedir?
İddia makamının (Cumhuriyet Savcılığı), sanığın suçluluğunu her türlü şüpheden uzak biçimde ispatlayamaması durumudur.
📊 Delil Yetersizliği İki Şekilde Olur:
1. Hiç Delil Olmaması:
- Sanık aleyhine hiçbir delil (belge, beyan, belirti) yok
- Salt şüphe veya iddia var, somut delil yok
- İhbar veya şikayet var ama destekleyen delil yok
2. Delillerin Yetersiz Kalması:
- Bazı deliller var ancak suçluluğu ispata yetmeyecek kesinlikte değil
- Deliller arasında çelişki var
- Deliller alternatif yorumlara açık
- Deliller “makul şüphe” oluşturuyor
Delil Yetersizliğinden Beraat Yargıtay Kararları
Yargıtay, delil yetersizliği konusunda şu ilkeleri vurgular:
- “Makul Şüphe” Testi: Makul bir şüphe bile varsa beraat kararı verilmeli
- “Her Türlü Şüpheden Uzak” Kriteri: Suçluluk kesin olarak ispat edilemiyorsa beraat
- “İhtimal” Yeterli Değil: Sadece “ihtimal” üzerine mahkumiyet verilemez
- “Şüpheden Sanık Yararlanır”: Bu ilke mutlaka uygulanmalı
Hangi Durumlarda Delil Yetersizliği Kabul Edilir?
| Durum | Açıklama |
|---|---|
| Çelişkili Tanık Beyanları | Tanıkların birbirini tutmayan ifadeleri varsa delil yetersizliği söz konusudur |
| Tek Tanık | Sadece tek tanık beyanı, başka destekleyici delil yoksa genellikle yetersiz sayılır |
| Dolaylı Deliller | Sadece dolaylı deliller var, doğrudan delil yoksa yetersizlik olabilir |
| Bilirkişi Raporları Eksik | Teknik konularda bilirkişi raporu yok veya yetersizse |
| Fiziksel Delil Yok | Fiziksel delil gereken durumlarda (DNA, parmak izi vb.) delil yoksa |
Sık Sorulan Sorular
Beraat kararından sonra dosya ne zaman kapanır?
Beraat kararı kesinleştikten sonra dosya kapanır. Kesinleşme süresi: İstinaf başvurusu yapılmazsa 7 gün, yapılırsa istinaf/temyiz süreci bitiminde. Dosya kapandıktan sonra, mahkeme dosyayı arşive gönderir. Beraat kararı adli sicil kaydına işlenmez.
Ağır ceza mahkemesi beraat verir mi?
Evet, Ağır Ceza Mahkemesi de beraat kararı verebilir. Ağır Ceza Mahkemesi, ağır cezalı suçlara (kasten öldürme, cinsel suçlar vb.) bakar. CMK 223/2’deki 5 nedenden biri varsa, Ağır Ceza Mahkemesi de beraat kararı vermek zorundadır. Görev mahkemesi fark etmez, beraat şartları aynıdır.
Beraat nasıl yazılır?
Türkçe’de “beraat” (be-ra-at) şeklinde yazılır. “Berat” veya “Berâat” şeklinde yazımlar yanlıştır. Kelime Arapça kökenli olup “aklanma, temize çıkma” anlamına gelir. Hukuki metinlerde daima “beraat” olarak kullanılır.
Mahkemede beraat etmek ne anlama gelir?
Mahkemede beraat etmek, sanığın suçsuz olduğunun mahkeme kararıyla resmen kabul edilmesi demektir. Beraat eden kişi hakkında ceza verilmez, adli sicil kaydı oluşmaz ve hukuki olarak “suçsuz” kabul edilir. Beraat, ceza davasının sanık lehine en iyi sonucudur.
223/2-a beraat ne demek?
CMK 223/2-a beraat, “yüklenen fiilin kanunda suç olarak tanımlanmamış olması” nedeniyle verilen beraat kararıdır. Yani, sanığa yüklenen eylem Türk Ceza Kanunu’nda veya özel kanunlarda suç sayılmıyorsa, sanık 223/2-a maddesi gereği beraat eder. Örneğin, sarhoşluk kanunda suç değildir, bu nedenle salt sarhoşluktan dolayı 223/2-a beraat verilir.
Beraat kararı sabıka kaydına işler mi?
Hayır, beraat kararı kesinlikle adli sicil kaydına (sabıka) işlenmez. Beraat, sanığın suçsuz olduğunu gösteren bir karardır. Suçsuz bir kişinin sabıka kaydının olması hukuken mümkün değildir. Beraat kararı sonrası adli sicil temizdir.
Beraat kararı Yargıtay’a gider mi?
Evet, beraat kararına karşı önce istinaf (Bölge Adliye Mahkemesi), sonra temyiz (Yargıtay) yoluna başvurulabilir. Ancak bazı küçük suçlarda (10 yıl veya daha az ceza gerektiren) beraat kararlarına temyiz yolu kapalıdır. Cumhuriyet Savcısı veya katılan, beraat kararına itiraz ederse dosya üst mahkemelere gider.
Beraat kararı kesinleşince ne olur?
Beraat kararı kesinleşince: (1) Sanık resmen suçsuz sayılır, (2) Dosya kapanır ve arşive gönderilir, (3) Tutuklu ise derhal tahliye edilir, (4) Adli kontrol tedbirleri kalkar, (5) Vekalet ücreti Hazine’den tahsil edilir, (6) Aynı fiilden tekrar yargılanamaz (non bis in idem), (7) Adli sicil temiz kalır.
Beraat kararı için avukat şart mı?
Hukuken zorunlu değildir (bazı ağır suçlar hariç), ancak beraat kararı almak için avukat tutmak son derece önemlidir. Deneyimli bir ceza avukatı, delil toplama, tanık sorguları, hukuki stratejiler konusunda uzman olduğundan beraat şansınızı önemli ölçüde artırır. Özellikle karmaşık davalarda avukat desteği kritik öneme sahiptir.
Beraat eden kişi tazminat alabilir mi?
Evet, belirli koşullarda. Eğer sanık tutuklu kalmış ve sonra beraat etmişse, CMK 141 uyarınca “haksız tutuklama tazminatı” talep edebilir. Ayrıca, haksız yere yargılandığını düşünen sanık, şikayetçi veya kamu görevlileri aleyhine tazminat davası açabilir. Ancak bu dava, beraat kararından ayrı bir hukuk davası olup, özel şartları vardır.
🎯 Sonuç: Beraat Hakkınızı Koruyun
Ceza davalarında beraat kararı almak, teknik bilgi, deneyim ve doğru stratejilerle mümkündür. Masumiyetinizi ispat etmek, sadece hukuken değil, sosyal ve psikolojik açıdan da kritik önem taşır.
Unutmayın:
- ✅ Masumiyet karinesi size tanınan anayasal bir haktır
- ✅ İspat yükü sizde değil, savcılıktadır
- ✅ En küçük bir şüphe bile lehinizedir
- ✅ Beraat, en iyi sonuçtur ve sabıka oluşturmaz
- ✅ Profesyonel hukuki destek, beraat şansınızı artırır
⚖️ Ceza Hukuku Uzmanı Desteği
Ceza davası sürecinizde, beraat kararı alma stratejileri ve tüm hukuki haklarınızın korunması için profesyonel destek alın.
Av. Ayboğa olarak ceza hukuku davalarında yanınızdayız.
Yasal Uyarı: Bu makalede yer alan bilgiler genel hukuki bilgilendirme amaçlıdır. Her ceza davasının kendine özgü koşulları olduğundan, somut durumunuz için mutlaka bir ceza avukatına danışmanızı tavsiye ederiz. Beraat süreci, profesyonel hukuki destek ile çok daha etkili yürütülür.
Son güncelleme: 24 Kasım 2025 | Güncel mevzuat: CMK 223
Ceza Davalarında Beraat – Emsal Yargıtay Kararları
Sayaçtan Geçen Elektriğin Kullanılması “Kaçak Elektrik” Sayılmaz – Derhal Beraat
Sanığın, borcundan dolayı kesik elektriği açarak kullandığı iddiasıyla hakkında tutanak tutulmuş ancak tutanakta elektriğin sayaçtan geçtiği açıkça belirtilmiştir. Soruşturma aşamasında sayacın değiştirilmesi, tüketimin gizlenmesi veya tüketim miktarını belirlemeyi engelleyici bir müdahale bulunduğuna dair hiçbir bulgu tespit edilmemiştir. Ayar şefliği raporunda da sayacın normal olduğu, herhangi bir müdahale olmadığı doğrulanmıştır. Bu nedenle sanığın karşılıksız yararlanma kastıyla hareket ettiği sabit değildir. Kovuşturma aşamasında sanığın sorgusu yapılamamış olsa da, CMK 193/2 gereği mahkûmiyet dışında bir karar verilmesi gerektiği anlaşıldığından dava yokluğunda sonuçlandırılmıştır. Mahkeme, kesilen elektriğin açılmasının tek başına kaçak kullanım oluşturmayacağına hükmederek CMK 223/2-b gereğince beraat kararı vermiştir. Olayda TCK 163/3 anlamında tüketimi sayaç dışına çıkarma veya tüketim miktarını belirsiz hâle getirme unsuru mevcut görülmemiştir.
Künye: Yargıtay 13. Ceza Dairesi, K. 2014/20539.
Derhal Beraat İçin Sorgu Şart Değildir – Usul Ekonomisi ve Sanık Lehine Yorum Esastır
CMK 193/2 gereğince, mevcut deliller mahkûmiyet dışında bir karar verilmesini gerektiriyorsa sanığın sorgusu yapılmamış olsa bile dava yokluğunda bitirilebilir. Bu hüküm, gereksiz yargılamaların önüne geçmek ve sanığın lehine olacak şekilde usul ekonomisini sağlamak amacıyla düzenlenmiştir. Kanun maddesinde “delil takdir edilemez”, “ilk bakışta suç teşkil etmez” gibi sınırlandırıcı ifadeler bulunmadığından hâkimin delilleri serbestçe değerlendirmesine engel yoktur. Delil, değerlendirme veya suçun oluşup oluşmadığının tespiti hâkime aittir; bu yetkinin daraltılması amaçlanmamıştır. Derhal beraat kararı verilebilecek bir durumda sanığın sorgusunun mutlaka yapılması yönündeki görüş hem kanuna hem de değişiklik gerekçesine aykırıdır. Soruşturma eksikliği nedeniyle sanığın sorgusunu geciktirerek mağduriyete yol açmak hukuk devletiyle bağdaşmaz. Bu nedenle bozma düşüncesine katılmayan daire, derhal beraatin koşullarının varlığı hâlinde sorgu yapılmasına gerek bulunmadığını vurgulamıştır.
Künye: Yargıtay 13. Ceza Dairesi, K. 2014/20539.
Katılana Yönelik Tehdit Suçunda Delil Olmadığından Derhal Beraat Kararı Gereklidir
Sanığın mağdurlara yönelik eylemi bulunduğu ancak katılana yönelik herhangi bir tehdit sözünün söylendiğine ilişkin katılan beyanı dışında delil bulunmadığı belirlenmiştir. Katılanın olay yerinde olmadığı, tanık ve mağdur ifadelerinin de sanığın bu kişiye yönelik tehditte bulunduğunu desteklemediği anlaşılmıştır. Delillerin değerlendirilmesi sonucunda sanığın katılana yönelik suçu işlediği sabit görülmemiştir. Bu durumda CMK 223/2-b gereğince beraat kararı verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması hukuka aykırıdır. Derhal beraat kararı verilebilecek hâllerde, ek araştırma yapılmasına gerek olmadığı gibi dava uzatılmamalıdır. Mevcut deliller sanığın atılı suçu işlemediğini ortaya koyduğundan beraat zorunluluktur.
Künye: Yargıtay 6. Ceza Dairesi, E. 2023/9760, K. 2023/9684.
Şikâyetten Vazgeçme Hâlinde Derhal Beraat Değil – Düşme Kararı Verilmelidir
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu TCK 134 gereği şikâyete tabi suçlardandır. Dosyada mağdur duruşmada açıkça şikâyetten vazgeçmiş, suça sürüklenen çocuk da bu vazgeçmeyi kabul etmiştir. Şikâyet yokluğu kovuşturma şartıdır ve gerçekleşmediği anda davanın devam etmesine hukuken imkân yoktur. Bu durumda CMK 223/9’daki derhal beraat hükümleri uygulanamaz; çünkü derhal beraat, yargılamanın geldiği aşamada araştırma gereksizliğine dayanır, ancak şikâyet yokluğu bir “düşme nedeni”dir. Mahkemenin beraat kararı vermesi yerine CMK 223/8 gereğince davanın düşmesine karar vermesi gerekir. Bu yön gözetilmeksizin yazılı şekilde beraate hükmedilmesi bozmayı gerektirmiştir.
Künye: Yargıtay 12. Ceza Dairesi, K. 2020/3045.
Haksızlık İçeriği Azlığı Gerekçesiyle Beraat Verilemez – Suç Oluşmuşsa Hüküm Kurulmalıdır
Sanığın alkol etkisiyle sandalyeyi kırdığı sabittir ve mala zarar verme suçunun maddi unsurları oluşmuştur. TCK 168’de düzenlenen etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi için zararın giderilmesi gerekir; sanık zararı karşılamamıştır. Somut olayda suçun unsurları oluştuğu hâlde “haksızlık içeriğinin azlığı” gerekçesiyle beraat kararı verilmesi hukuka aykırıdır. Hâkim, suç sabit ise ya hüküm kurmalı ya da etkin pişmanlık hükümlerini değerlendirmelidir; haksızlık içeriğini az görüp beraat vermesi mümkün değildir. Bu nedenle yazılı şekilde beraat kararı verilmesi bozma sebebi yapılmıştır.
Künye: Yargıtay 15. Ceza Dairesi, K. 2015/31912.
Zamanaşımı Varken Derhal Beraat Değil – Önce Düşme Kararı Verilir
CMK 223/9’a göre derhal beraat verilebilecek hâllerde durma, düşme veya ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilemez. Ancak Yargıtay’ın yerleşik içtihadına göre zamanaşımı, derhal beraati gerektiren hâller hariç olmak üzere, her durumda öncelikle dikkate alınması gereken “düşme nedenidir.” Somut olayda zamanaşımını kesen son işlem tarihi esas alınarak 5 yıllık asli zamanaşımı süresinin hükümden önce dolduğu tespit edilmiştir. Derhal beraat gerektiren bir durum da bulunmadığından mahkemece re’sen zamanaşımı nedeniyle davanın düşmesine karar verilmesi zorunludur. Buna rağmen beraat kararı verilmesi hukuka aykırı bulunmuş ve bozma nedeni sayılmıştır.
Künye: Yargıtay 7. Ceza Dairesi, E. 2020/4512, K. 2020/18097.
