5 Yılın Altındaki Ceza Yatar mı?
5 Yıl Ceza Alan Ne Kadar Yatar?
Ceza hukuku uygulamasında en çok merak edilen konulardan biri de, “5 yılın altındaki hapis cezası yatar mı?” sorusudur. Özellikle ceza alan ya da hakkında ceza davası devam eden kişiler için bu sorunun cevabı hayati önem taşır. Ceza miktarının infaz edilip edilmeyeceği; verilen cezanın ertelenip ertelenmeyeceği, HAGB uygulanıp uygulanamayacağı, denetimli serbestlik hükümlerinin devreye girip girmeyeceği gibi pek çok değişkene bağlıdır. Bu yazıda 5 yılın altındaki cezaların hangi şartlarda yatarsız kalabileceğini, hangi hallerde cezaevine girileceğini detaylarıyla ele alıyoruz.
5 Yıl Altı Ceza Denetimli Serbestlikle Çekilir mi?
Genel kural olarak, 5 yılın altında kesinleşmiş hapis cezası alan kişiler için denetimli serbestlik hakkı doğar. Özellikle ilk defa ceza alan, sabıkasız bireyler bakımından bu düzenleme oldukça koruyucu niteliktedir. 2023 itibarıyla yürürlükte olan infaz rejimi, bu tür cezaların yaklaşık yarısının denetimli serbestlikle infaz edileceğini öngörür.
Bu durumda kişi kısa bir süre cezaevinde kaldıktan sonra şartlı olarak tahliye edilir ve geri kalan süreyi dışarıda geçirebilir. Ancak bu uygulamadan yararlanmak için hükümlünün cezasının koşullu salıverilmeye elverişli olması, disiplinsiz davranışlar sergilememesi ve başka bir suçu bulunmaması gerekir.
5 Yıl Altı Ceza Hangi Hallerde Ertelenir?
Mahkeme, bazı durumlarda 2 yıl ve daha altındaki hapis cezalarını erteleyebilir. Bu cezanın infaz edilmemesi anlamına gelir. Erteleme kararı verilirse kişi cezaevine girmez; bunun yerine belirli bir denetim süresi içerisinde yükümlülüklere tabi tutulur. Bu süreç sonunda başka bir suç işlemezse ceza düşer.
Erteleme, özellikle sabıkasız ve pişmanlık gösteren sanıklar için söz konusu olur. Mahkeme, failin kişiliği, suçun işleniş biçimi ve toplum içindeki yeri gibi birçok faktörü değerlendirerek bu karar verir. 5 yılın altındaki cezaların çoğunda erteleme ihtimali yüksek olmakla birlikte, kesinlik arz etmez.
HAGB Uygulaması ile 5 Yıl Altı Ceza Yatar mı?
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB), 2 yıl ve altındaki hapis cezaları için uygulanabilir. Bu kapsamda, 5 yıl altı cezalar, hiçbir şekilde HAGB kapsamında girmeyeceğinden yatar süresi mevcuttur. Eğer mahkemece HAGB uygulanırsa sanık cezaevine girmez; çünkü ortada henüz açıklanmış bir hüküm yoktur.
HAGB kararının verilebilmesi için sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış olması, zararı gidermesi ve pişmanlık göstermesi gerekir. Ayrıca sanık, HAGB’yi kabul etmek zorundadır; zira bu bir hak değil, usul işlemi niteliğindedir. HAGB verilen davalarda cezanın yatarı olmaz. (HAGB – İlgili Link)
5 Yılın Altında Ceza Alan Kişi Cezaevine Girer mi?
Teorik olarak evet, ancak pratikte çoğu zaman hayır. 5 yıl altındaki bir hapis cezası alan kişi bazı istisnalar dışında cezaevine girmez. Erteleme, HAGB, adli para cezasına çevirme veya denetimli serbestlik uygulamaları sayesinde bu cezaların büyük kısmı dışarıda infaz edilir.
Ancak kişi daha önce kasıtlı bir suç işlemişse, hükmün açıklanmasının geri bırakılması uygulanmaz. Aynı şekilde, hakkında daha önce ceza verilen ve iyi hal göstermeyen kişiler için denetimli serbestlik hakkı da kısıtlanabilir. Bu nedenle her olayın koşulları ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Ayrıca hukukumuzda erteleme ve HAGB için 2 yıl veya altı; adli para cezasına çevrilme için ise 1 yılın altı ceza alma şartı olduğu için 5 yıl altında alan kişi şayet 2 yılın üstünde ceza almışsa cezaevine girecektir.
5 Yıl Hapis Cezası Yatar Süresi Sıkça Sorulan Sorular
5 yıl ceza ne kadar yatılır?
5 yıl hapis cezasında infaz sistemi şu şekilde işler:
1 yılı denetimli serbestlik olarak uygulanır.
Geriye kalan 4 yılın yarısı, yani 2 yıl cezaevinde infaz edilir.
Cezaevinde geçecek süre: yaklaşık 2 yıldır (iyi hal, açık cezaevi gibi durumlarla daha da azalabilir).
Sonuç: 5 yıl ceza alan biri, yaklaşık 2 yıl cezaevinde kalır.
5 yıl ceza alan paraya çevrilir mi?
Hayır. Türk Ceza Kanunu’na göre sadece 1 yıl veya daha az süreli hapis cezaları adli para cezasına çevrilebilir.
5 yıl hapis cezası, bu sınırın üzerinde olduğu için kesinlikle paraya çevrilemez.
Bu tür bir ceza ya ertelenir ya da infaz edilir; başka bir seçenek yoktur.
Hırsızlıktan 5 yıl ceza alan ne kadar yatar?
Hırsızlık suçu genellikle TCK 141 ve 142 kapsamındadır.
5 yıl hapis cezası alan bir kişi:
1 yıl denetimli serbestlik uygulanır.
Kalan 4 yılın yarısı, yani 2 yıl cezaevinde geçirilir.
Ancak failin sabıkası, pişmanlık durumu, suçun niteliği gibi etkenlere göre süre biraz değişebilir. Ama genel olarak yaklaşık 2 yıl cezaevinde kalır.
Kaç yılın altı yatarı yok?
Genel kural:
2 yıl ve altı hapis cezaları, şartlar uygunsa doğrudan denetimli serbestlikle infaz edilir.
Bu da demek oluyor ki:
2 yılın altındaki cezaların yatarı yoktur.
Ancak suçun niteliği, sabıka durumu ve mahkeme kararı bu durumu değiştirebilir.
Özetle: 2 yıl altı → cezaevi olmadan denetimli serbestlik mümkündür.
5 yıl ceza alan bir kişi ne kadar yatar?
5 yıl ceza alan kişi için standart infaz:
1 yıl denetimli serbestlik
Kalan 4 yılın yarısı → 2 yıl cezaevinde yatar.
Toplamda: Yaklaşık 2 yıl içeride kalıp sonra denetimli serbestliğe çıkar.
Eğer kişi daha önce sabıkalı değilse ve iyi hal gösterirse bu süre daha da kısalabilir.
5 yıl hapis cezası paraya çevrilir mi?
Hayır. TCK madde 50’ye göre sadece 1 yıl ve altı hapis cezaları adli para cezasına çevrilebilir.
5 yıl hapis cezası ise:
Paraya çevrilemez
Ertelenemez (bazı durumlar hariç)
İnfaz edilir
Ancak bazı özel hallerde HAGB veya erteleme uygulanabilir; bu mahkemenin takdirindedir.
5 yıldan az ceza alanlar cezaevine dönmeyecek mi?
Hayır, bu doğru değil.
Her 5 yıldan az ceza alan kişi cezaevine girmeyecek diye bir kural yok. Şu durumlarda kişi cezaevine girer:
Denetimli serbestlik hakkını kaybetmişse,
Daha önce sabıkası varsa,
Suçu örgütlü ya da ağır nitelikteyse,
Ceza 2 yılın üzerindeyse.
2 yıl ve altı cezalar denetimli serbestliğe uygundur, ama bu otomatik değildir. Savcılık ve infaz savcısı değerlendirme yapar.
