İstirdat Davası

Bir kişi aleyhine icra takibi başlatılırsa ve kendisinden talep edilen borcun var olmadığını düşünüyorsa bu takibe itiraz edebilir. İstirdat Davası İtirazı sonucunda alacaklı taraf elinde İİK m.68’deki belgelerden birini bulunduruyor ise itirazın kesin kaldırılması ya da itirazın geçici kaldırılması yollarına başvurabilir.

Menfi tespit davası, var olmayan bir borç sebebiyle aleyhine icra takibi başlatılmış veya başlatılmadan önce davacının böyle bir borcun olmadığını ispat etmek amacıyla açtığı davadır. Menfi tespit davasına ilişkin yazımız sitemizde Borçtan Kurtulma (Menfi Tespit) Davası adı ile yer almakta olup danışanların okumasını tavsiye etmekteyiz.

İstirdat Davası Nedir?

Borçlu menfi tespit davası açmamış veya açıp da tedbir talebi reddedilmiş olabilir böyle bir durumda da alacaklı takibini yapmış kesinleştirmiş haciz yapmış ve borçludan alacağı tahsil etmiş olabilir. Fakat borçlu gerçekten borçlu olmayabilir.

Genel haciz yolu ile takipte kişi gerçekten alacaklı olmadığı bir şey için takip yapabilir ve takibi kesinleştirebilir, elinde belirli belgeler var ise borçlu itirazın kesin kaldırılmasında buna müdahil belge gösteremezse takip kesinleşir.

Genel mahkemelerde de menfi tespit davası açmamış veya açıp da ihtiyati tedbir talep etmediğinden alacaklı gerçekten alacaklı olmadığı parayı tahsil edebilir. Borçlunun gerçekten borçlu olmadığı bir parayı alacaklıya ödedikten sonra açacağı davaya istirdat davası denir. İstirdat davasının talep konusu ödenmiş olan paranın geri alınmasıdır.

İstirdat Davası Nasıl Açılır?

Cebri icra tehdidi altında ödeme yapan borçlu ödemeyi yaptığı tarihten itibaren 1 yıl içerisinde istirdat davası için uzman bir avukatça hazırlanmış dava dilekçesi ve ödemiş olduğu borcun var olmadığına dair delilleriyle birlikte asliye hukuk veya icra hukuk mahkemesi ve özel görevli mahkemeye başvuracaktır. Burada dikkat edilmesi gereken husus görevli mahkemeden ziyade mahkemenin yer bakımından yetkili olup olmadığı ve ispat yükünün davacı borçluda olduğudur.

İstirdat Davasının Şartları Nelerdir?

İstirdat davası açabilmek için borçlu hesabında üç şartın gerçekleşmesi gerekmektedir:

• Borçlu aleyhine icra takibi yapılarak bu takibin kesinleşmesi
• Borçlunun borçlu olmadığı bir parayı ödemesi
• Davanın, hak düşürücü süre olan ödemeden itibaren 1 yıl içerisinde açılması

İstirdat Davasında Yargılama Usulü

İstirdat davasının tarafları, borcun konu edildiği icra takibinin alacaklısı ve borçlusudur. Davacı icra takibinin borçlusu, davalı ise icra takibinin alacaklısıdır. Dava konusu, davalıya ödenmiş borç, faiz ve diğer yargılama giderleridir.

İstirdat Davasının Olası Sonuçları

İstirdat davasını davacı borçlunun kazanması halinde davacı borçlunun ödemiş olduğu para, icra harç ve giderleri ile yargılama masrafları ve vekalet ücreti davalı alacaklıdan alınıp davacı borçluya ödenir.

İstirdat davasını davalı alacaklının kazanması halinde davacı borçlu, davalı alacaklıya yargılama giderlerini ödemekle yükümlüdür.

Menfi Tespit Davası ve İstirdat Davası Birlikte Açılabilir mi?

Menfi tespit davası icra takibi başlamadan veya başladıktan sonra ancak ödeme yapılmadan önce açılabilmektedir.

İstirdat davası ise icra takibinde kesinleşen borcun ödenmesinden sonra bir yıl içerisinde açılabilecek bir davadır. İki davanın birlikte açılma ihtimali yoktur. Ancak menfi tespit davası açılmış iken ihtiyati tedbir kararı verilmez ve alacak, alacaklıya ödenirse açılmış olan menfi tespit davası istirdat davasına dönüşür.

Menfi tespit davası açılmamışsa borçlu doğrudan bir istirdat davası açmalıdır. İcra ve İflas Kanunu’nun 72. maddenin 7. ve 8. fıkralarında bu açıkça belirtilmiştir. Kanundaki düzenlemeye göre;

“Takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs ödediği tarihten itibaren 1 sene içerisinde umumi hükümler dahilinde mahkemeye başvurarak paranın geri alınmasını isteyebilir.”

şeklindedir.

İstirdat Davası Yerine Sebepsiz Zenginleşme Davası Açılabilir mi?

İstirdat davası ödemenin gerçekleştiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde açılmış olmalıdır. Genel zamanaşımı hükümleri çerçevesinde de bu davanın açılması mümkündür ancak bu sefer adı istirdat davası değil; genel hükümlere göre sebepsiz zenginleşme davası olacaktır.

Borçlu taraf sebepsiz zenginleşme davasını ödemeyi gerçekleştirdiği 1 yıl içerisinde de açabilir ancak bu sefer dava şartları ve ispatla yükümlü olduğu hususlar genişleyecektir.

İstirdat Davası Arabuluculuğa Tabi Midir?

İstirdat davasının konusu bir miktar paranın geri alınmasıdır. Bu karar niteliği gereği icrai bir karardır. Arabuluculuk kararları ise arabuluculuk sonucu verilen kararlar ilam hükmünde olup, cebri icra yoluna başvurulabilecek niteliktedir. Dolayısıyla istirdat davası ticari alacağa ilişkin olduğu hallerde arabuluculuğa tabidir.

İstirdat Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme

Menfi tespit ve istirdat davaları takibi yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir.

Davacı istirdat davasında yalnız paranın verilmesi lazım gelmediğini ispata mecburdur. Görevli mahkeme bakımından kanun koyucu bir tespit yapmamış olup genel mahkemelerde veya özel görevli mahkemelerden biri olan icra hukuk mahkemesinde de açılabilir.

İstirdat Dava Dilekçesi Örneği

ANKARA İCRA HUKUK MAHKEMESİ

SAYIN HÂKİMLİĞİNE

DAVACI                                 :

VEKİLİ                                  :  Av. Çağrı AYBOĞA

DAVALI                                 :

VEKİLİ                                  :

DAVANIN DEĞERİ              : …………… .- TL.

KONUSU                               : İstirdat davasıdır.

İZAHI                                    :

1.) Davalı, ……………… nci İcra Müdürlüğü’nün ………… /…….. E. Sayılı dosyası ile …………… -TL’lik alacak takibinde bulunmuş ve neticede bu alacağını benden tahsil etmiştir.

2.) Ancak, ben kendisine adı geçen borcumu .. /.. /…… günü ödedim.Elimdeki makbuz, bu iddiamın delilidir.

3.) Buna rağmen, davalı İcra Müdürlüğü’nden yaptığı takiple, benden alacağını ikinci defa almıştır. Bu nedenle de, işbu davayı açmak zarureti doğmuştur.

HUKUKİ SEBEPLER           : İİK. m:72 ve sair mevzuat.

SÜBUT SEBEPLERİ            : İcra takip dosyası, senet, makbuz ve sair deliller.

CEVAP SÜRESİ                   : 10 Gündür.

SONUÇ VE İSTEK               : Yukarıda arz ve izah ettiğim sebeplerden ötürü, duruşma yapılarak;

1.)İcra dosyasına ödediğim ……………….-TL’nin davalıdan geri alınıp bana verilmesine,

2.)Yargılama giderlerinin de davalıya yükletilmesine karar verilmesini saygıyla dilerim.

Davacı Borçlu

Vekili

Av. Çağrı AYBOĞA