Karşı Vekalet Ücreti Serbest Meslek Makbuzu Kime, Ne Zaman ve Nasıl Düzenlenir? 2026
Karşı vekalet ücreti, bir davayı kazanan tarafın avukatına, kaybeden tarafça ödenmek zorunda olan ve Avukatlık Kanunu kapsamında tanımlanmış zorunlu bir yargılama gideridir. Bu ücret alınırken veya tahsil edilirken, avukat tarafından mutlaka Serbest Meslek Makbuzu (SMM) düzenlenmesi gerekir. Bu makalenin amacı, karşı vekalet ücretinin vergisel niteliğini, serbest meslek makbuzunun kim adına ve ne zaman düzenleneceğini, stopaj ve KDV boyutunu uygulamaya uygun şekilde açıklamaktır.
1. Karşı Vekalet Ücreti Nedir?
Karşı vekalet ücreti, Avukatlık Kanunu ve ilgili tarifelere göre; bir davayı kazanan tarafın avukatına, kaybeden tarafın ödemek zorunda olduğu yargılama gideri niteliğinde bir ücrettir. Bu ücret avukata ait olup müvekkile değil, doğrudan avukata ödenir.
Avukatın bu ücreti tahsil ettiği anda Serbest Meslek Makbuzu düzenleme yükümlülüğü doğar.
2. Karşı Vekalet Ücreti Serbest Meslek Makbuzu Kime Kesilecek?
En kritik konu budur ve çok sık hata yapılır.
Karşı vekalet ücreti serbest meslek makbuzu, parayı ödeyen taraf adına düzenlenmelidir.
- Eğer ödeme karşı taraf gerçek kişi tarafından yapılıyorsa → Makbuz gerçek kişi adına kesilir.
- Ödeme şirket (tüzel kişi) tarafından yapılıyorsa → Makbuz şirkete kesilir.
- Ödeme icra dosyasından geliyorsa → Borçlu adına makbuz düzenlenir.
Müvekkil adına makbuz düzenlenmesi hatalıdır.
3. Serbest Meslek Makbuzu Ne Zaman Düzenlenmelidir?
Vergi Usul Kanunu’na göre hizmetin ifası veya tahsilatın yapıldığı anda makbuz düzenlenmelidir.
Karşı vekalet ücretinde hizmet daha önce ifa edilmiştir; bu nedenle makbuzun:
- Tahsilatın yapıldığı gün düzenlenmesi zorunludur.
4. Karşı Vekalet Ücreti Kime Verilir?
Karşı vekalet ücreti, davanın kazanan tarafının avukatına verilir. Yani ücret müvekkile değil, doğrudan avukata aittir.
5. Karşı Tarafa Vekalet Ücretinden Stopaj Kesilir mi?
Stopaj sadece tüzel kişi ödemelerinde söz konusudur.
- Gerçek kişi ödeme yapıyorsa: Stopaj yoktur.
- Şirket ödeme yapıyorsa: %20 stopaj kesilerek ödeme yapılır.
Bu nedenle makbuzda stopaj satırı, ödeyen tarafın niteliğine göre açılır veya kapatılır.
6. Karşı Vekalet Ücreti Makbuzu Nasıl Kesilir?
Aşağıdaki adımlar izlenir:
- Makbuz “Karşı Vekalet Ücreti” açıklamasıyla düzenlenir.
- Makbuz, ödeyen taraf adına kesilir.
- Hizmet bedeli → Karşı vekalet ücretinin brüt tutarıdır.
- KDV uygulanır → %20
- Şirket ödüyorsa stopaj (%20) makbuzda belirtilir.
7. Karşı Vekalet Ücreti Makbuz Örneği
| Açıklama | Tutar |
|---|---|
| Hizmet Bedeli (Karşı Vekalet Ücreti) | 10.000 TL |
| KDV (%20) | 2.000 TL |
| Stopaj (%20) — (Şirket öderse) | 2.000 TL |
| Avukata Ödenecek Net Tutar | 10.000 + 2.000 – 2.000 = 10.000 TL |
8. Serbest Meslek Makbuzu Düzenleme Süresi
Serbest meslek makbuzu, tahsilatın yapıldığı gün düzenlenmelidir. Ertesi güne bırakmak VUK açısından usulsüzlük cezası doğurabilir.
9. Avukatta Stopaj Uygulaması
Stopaj, yalnızca mükellef sıfatı taşıyan tüzel kişi tarafından ödeme yapılırken uygulanır. Gerçek kişilerden alınan karşı vekalet ücretlerinde stopaj yoktur.
Avukatlık büroları stopaj kesmez; stopajı ödeme yapan şirket üstlenir ve vergi dairesine beyan eder.
