Ceza Hukuku

Uyuşturucu Ticareti Suçunun Unsurları

Uyuşturucu Maddelerin Zararları ve Yan Etkileri

Uyuşturucu Ticareti Suçunun Unsurları, Uyuşturucu Madde Ticareti Suçu bakımından Türk Ceza Kanunu’nun TCK 188. maddesi kapsamında değerlendirilen en önemli konulardan biridir. Bu madde, uyuşturucu maddeyi üretme, satma, temin etme veya nakletme gibi fiillerin hangi şartlarda “ticaret” sayılacağını ve cezanın hangi durumlarda artırılacağını belirler. Aşağıda, suçun maddi ve manevi unsurları, kastın kapsamı ve suçun oluşabilmesi için aranan temel kriterler özetlenmiştir.

DMCA.com Protection Status

Uyuşturucu madde ticareti suçu, Türk Ceza Kanunu’nda toplum sağlığını korumak amacıyla en ağır şekilde cezalandırılan suçlardan biridir. Bu suç, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin yasa dışı biçimde satılması, nakledilmesi, depolanması ya da başkalarına verilmesi gibi fiilleri kapsar. Uygulamada çoğu zaman kullanmak için bulundurma suçu ile karıştırılabilen bu fiil, delillerin bütüncül değerlendirilmesiyle belirlenir. Ayboğa Avukatlık olarak, uyuşturucu madde ticareti suçlamalarında müvekkillerimizin haklarını koruyacak etkin savunma stratejileri geliştiriyor, soruşturma ve kovuşturma süreçlerinin her aşamasında profesyonel hukuki destek sağlıyoruz.

Uyuşturucu Ticareti Suçunun Unsurları
Uyuşturucu Ticareti Suçunun Unsurları

Uyuşturucu Madde Ticareti Suçu Nedir?

Uyuşturucu madde ticareti suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 188. maddesinde düzenlenmiş olup, ülke içinde satma, satışa arz etme, başkalarına verme, sevk etme, nakletme, depolama, satın alma, kabul etme, bulundurma fiillerinden herhangi birinin gerçekleşmesiyle oluşan seçimlik hareketli bir suçtur.

Bu kapsamda kanunda sayılan eylemlerden yalnızca birinin işlenmesi dahi suçun oluşması için yeterlidir. Toplum sağlığını koruma amacıyla yaptırımlar ağırdır; uyuşturucu veya uyarıcı maddenin çocuklara verilmesi ya da satılması hâlinde verilecek hapis cezası on beş yıldan az olamaz.

Uyuşturucu Madde Ticareti Suçunu Tespit Etmeye İlişkin Ölçütler Nelerdir?

Suçun tespiti yalnızca maddenin ele geçirilmesine indirgenemez; failin kastı, davranışları ve somut deliller
bir bütün hâlinde değerlendirilir. Yargısal uygulamada dikkate alınan başlıca ölçütler şunlardır:

Yıllık Kullanım Miktarı – Kıstas Tablosu

Gösterilen: 0
Madde Türü Yaklaşık Sınır / Değerlendirme Notu
Esrar 600–700 g üzeri genellikle ticari amaç göstergesi kabul edilir.
Hint keneviri ekimi 20 köke kadar, başka delil yoksa kişisel kullanım kapsamında değerlendirilebilir.
Eroin ~20 g ve üzeri (başka delil yoksa) ticari amaçlı bulundurma sayılabilir.
Kokain Saflık oranına göre ~20 g civarı eşik; saflık/doz analizi önemlidir.
Sentetik hap (ör. ekstazi) 50 adet ve üzeri çoğu durumda ticari amaç göstergesi kabul edilir.
Metamfetamin (kristal) Tek kullanım ~0,05 g; 9–10 g civarı kişisel sınırda kabul edilebilir. Paketleme/doz sayısı önemlidir.
Birden fazla madde Farklı türlerin birlikte bulunması, kişisel sınır altı miktarlarda dahi ticaret kastına delil teşkil edebilir.

Uyuşturucu Madde Ticareti – Tespit Sürecinin Esasları

Gösterilen: 0
Başlık Açıklama
Miktar ve kast Ele geçen miktar, paketleme, satışa yönelik hazırlıklar ve failin beyanları birlikte değerlendirilir.
Bilirkişi raporu Maddenin niteliği, saflığı ve kullanım sınırlarına ilişkin uzman raporları alınır.
Koruma tedbirleri Arama, el koyma, iletişimin denetlenmesi, teknik takip, gizli soruşturmacı gibi yöntemler hukuka uygun şekilde uygulanabilir.
Dijital ve finansal izler Mesajlaşmalar, aramalar, para hareketleri, güzergâh verileri ve tanık beyanları birlikte incelenir.
Bulundurma–ticaret ayrımı TCK 191 kapsamındaki “kullanmak için bulundurma” ile TCK 188 kapsamındaki “ticaret” ayrımı, kast ve delil yoğunluğuna göre yapılır.

Uyuşturucu Madde Ticareti - Tespit Ölçütleri

Gösterilen: 0
Ölçüt Açıklama
Miktar tek başına belirleyici değildir Yeterli başka deliller varsa az miktar bile ticaret kastına işaret edebilir; delil zayıfsa miktar yardımcı ölçüttür.
Satışa hazır paketleme ve ekipman Küçük gramajlı paketler, benzer ağırlıkta ambalajlar, hassas terazi ve ambalaj malzemeleri ticari amacı güçlendirir.
Pazarlık ve müşteri arama davranışları Müşteri aramak, numune göstermek, fiyat pazarlığı yapmak tipik ticaret göstergeleridir.
Saklama yeri ve erişim biçimi Kişisel kullanımda madde genellikle kolay erişilebilir yerlerde; ticarette ise gizli, uzun süreli saklama düzenleri kullanılır.
Kullanıcı olup olmama Failin kullanıcı olması tek başına belirleyici değildir; diğer delillerle birlikte değerlendirilir.
Sosyal / ekonomik durum Gelir düzeyi ile ele geçen madde miktarı arasındaki uyumsuzluk, ticaret kastını destekleyebilir.
“Yıllık kullanım” sınırının aşılması Maddenin türüne göre kişisel kullanım sınırının aşılması, ticaret ihtimalini artırır; ancak tek başına yeterli değildir.
Farklı türde maddelerin birlikte bulunması Birden fazla farklı etkiye sahip maddeyi birlikte bulundurmak, satış amacına delil sayılabilir.
Nakil / taşıma yöntemi Araç bölmelerinde gizleme, uzun mesafe sevk, kargo kullanımı gibi yöntemler ticaret kastını gösterir.
Teknik ve dijital deliller İletişim kayıtları, mesajlar, para hareketleri, güzergâh verileri ve tanık beyanları kastın tespitinde kritik rol oynar.
Uyuşturucu Maddelerin Zararları ve Yan Etkileri
Uyuşturucu Maddelerin Zararları ve Yan Etkileri

Uyuşturucu Maddelerin Zararları ve Yan Etkileri

MADDE TÜRÜ ZARARLARI VE YAN ETKİLERİ
Esrar Beyin fonksiyonlarını yavaşlatır, refleks ve hafıza kaybına yol açar. Uzun süreli kullanım psikotik bozukluklar, anksiyete ve kalıcı zihinsel yıkım yaratabilir.
Hint keneviri ekimi Yasadışı üretimdir ve ağır ceza yaptırımı vardır. Bitkinin teması ve dumanı toksiktir; üreticiyi de zehirli reçinelerle temas sonucu cilt ve solunum sorunlarına sürükler.
Eroin En yüksek bağımlılık oranına sahip uyuşturuculardandır. Solunum durması, damar çökmesi ve beyin hasarıyla ölüm riski taşır; bırakma döneminde ciddi yoksunluk belirtileri görülür.
Kokain Kalp krizi, felç, beyin kanaması riskini dramatik biçimde artırır. Yoğun bağımlılık yapar; kısa süreli uyarıcı etki sonrası ağır depresyon ve saldırganlık oluşturur.
Sentetik hap (ör. ekstazi) Vücut ısısını aniden yükseltir, kalp ritmini bozar ve dehidrasyon sonucu ölüm riski yaratır. Uzun vadede serotonin tükenmesiyle kalıcı depresyon ve bilişsel bozukluklara neden olur.
Metamfetamin (kristal) Ağır sinir sistemi tahribatı yapar; diş dökülmesi, kas erimesi, paranoya, halüsinasyon ve kalıcı beyin hasarına yol açar. Çok kısa sürede güçlü bağımlılık oluşturur.

Uyuşturucu Maddelerin Bağımlılık ve Yoksunluk Zararları

MADDE TÜRÜ BAĞIMLILIK VE YOKSUNLUK ETKİLERİ
Esrar Kısa sürede psikolojik bağımlılık oluşturur; bırakıldığında huzursuzluk, uykusuzluk, iştahsızlık ve yoğun kaygı ortaya çıkar. Uzun vadede kişiyi sosyal izolasyona ve zihinsel çöküşe sürükler.
Hint keneviri Düzenli kullanımda beyin ödül sistemini köreltir. Yoksunluk döneminde sinirlilik, agresyon, terleme ve konsantrasyon bozukluğu görülür. Bağımlılık sinsi biçimde gelişir.
Eroin Fiziksel bağımlılık en hızlı gelişen maddelerdendir. Bırakıldığında şiddetli ağrı, kas spazmları, mide bulantısı ve titreme yaşanır. Tedavi edilmezse ölümcül yoksunluk krizlerine yol açabilir.
Kokain Ağır psikolojik bağımlılık yapar; kısa süreli keyif ardından derin depresyon, paranoya ve halüsinasyonlar görülür. Yoksunlukta intihar eğilimi ve agresyon çok yüksektir.
Sentetik hap (ör. ekstazi) Sürekli kullanım beyin kimyasını geri dönülmez biçimde değiştirir. Yoksunluk döneminde yoğun depresyon, kas ağrıları ve uyku bozuklukları ortaya çıkar; kullanıcı kendine zarar verme eğilimindedir.
Metamfetamin (kristal) En yıkıcı bağımlılık türlerinden biridir. Yoksunlukta şiddetli depresyon, halüsinasyon, aşırı yorgunluk ve intihar riski gözlenir. Kullanıcı birkaç haftada ağır psikiyatrik tabloya sürüklenir.

Uyuşturucu Madde Ticareti Suçlarında “Yıllık Kullanım Miktarı” Ölçütü Nedir?

“Yıllık kullanım miktarı” kriteri, uyuşturucunun kişisel kullanım mı yoksa ticaret amacıyla mı bulundurulduğunu anlamada başvurulan yardımcı bir ölçüttür. Ancak miktar, diğer delillerle birlikte değerlendirilmelidir; örneğin satışa/temine ilişkin güçlü yan deliller varsa 1 gram dahi TCK 188/3 kapsamında değerlendirilebilir. Kişisel kullanım sınırı; kişinin fizyolojik/psikolojik özellikleri, maddenin cinsi/saflığı, kullanım yöntemi ve sıklığı gibi değişkenlere göre farklılık gösterebilir. Bu nedenle bilirkişi değerlendirmesi ve tüm delillerin birlikte yorumlanması esastır.

Ceza davaları ne kadar sürer?
Süre; mahkeme yoğunluğu, dosya kapsamı, bilirkişi süreçleri ve tanıkların dinlenmesine göre değişir. Soruşturma çoğunlukla birkaç ayda, kovuşturma ise ortalama 1–2 yıl aralığında sonuçlanabilir. İstinaf ve Yargıtay aşamaları bu süreye dahil değildir. Delillerin zamanında sunulması ve düzenli dosya takibi, sürecin gereksiz uzamasını önler.

Avukat vekalet ücreti ne kadardır?

Ücret; dosyanın niteliği, kapsamı, savunma stratejisi ve yargılama aşamalarına göre belirlenir. Her yıl yayımlanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi alt sınırdır; taraflar somut dosya özelliklerine göre bu tutarın üzerinde anlaşabilir. Ağır ceza dosyalarında (ör. TCK 188) teknik incelemeler, istinaf/temyiz gibi ek süreçler ücreti etkileyebilir.

Sık Sorulan Sorular – Uyuşturucu Madde Ticareti

Uyuşturucu madde ticareti suçu, Türk Ceza Kanunu’nda en ağır yaptırımlarla düzenlenen fiillerden biridir. Bu alanda açılan davalarda ceza miktarları, delil değerlendirmesi, kastın varlığı ve maddenin türüne göre farklılık gösterebilir. Vatandaşlar sıklıkla “kaç yıl ceza alınır, ne kadar yatar, beraat mümkün mü, sınır nedir” gibi sorular yöneltmektedir. Aşağıda, bu konulara dair en çok merak edilen soruları ve hukuki çerçevede hazırlanmış yanıtlarını bulabilirsiniz.

Uyuşturucu ticareti kaç yıl ceza alır?

Türk Ceza Kanunu’nun 188. maddesine göre, uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti yapan kişi 10 yıldan az olmamak üzere hapis ve adlî para cezası ile cezalandırılır. Eğer madde çocuklara verilmiş veya satılmışsa, ceza 15 yıldan az olamaz.

TCK 188/3 maddesi cezası nedir?

TCK 188/3, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin ülke içinde ruhsatsız şekilde satılması, nakledilmesi, depolanması veya bulundurulmasını düzenler. Bu suç için öngörülen ceza en az 10 yıl hapis ve bin günden yirmi bin güne kadar adlî para cezasıdır.

2025 yılında uyuşturucu satmanın cezası nedir?

2025 yılı itibarıyla TCK 188 maddesinde önemli bir değişiklik yapılmamıştır. Uyuşturucu madde satışı suçunda asgari 10 yıl hapis cezası uygulanır, nitelikli hallerde (örneğin örgütlü suç, okul çevresi, çocuklara satış) bu ceza 15 yıldan 22,5 yıla kadar çıkabilir.

Uyuşturucu madde ticareti sınırı nedir?

Uyuşturucu madde ticareti ile kişisel kullanım arasındaki sınır, maddenin türü ve miktarı ile belirlenir. Yargıtay’a göre örneğin esrarda 600–700 gram, eroin ve kokain için 20 gram üzeri miktarlar genellikle ticari amaç göstergesidir. Ancak yalnızca miktar değil, diğer deliller de dikkate alınır.

Kaç gram üstü satıcı sayılır?

Her madde için farklıdır: esrarda 600 gram, eroin ve kokainde 20 gram üzeri, metamfetaminde 9–10 gram üzeri ve 50 adet sentetik hap sınır kabul edilir. Bu değerlerin üzerindeki miktarlar ticaret kastı yönünde değerlendirilir.

Uyuşturucu ticareti suçundan nasıl beraat edilir?

Beraat için sanığın uyuşturucu maddeyi kullanma amacıyla bulundurduğu veya delillerin ticaret kastını ispatlamadığı savunması yapılabilir. Bilirkişi raporları, iletişim kayıtları ve sosyal durum raporlarıyla kastın bulunmadığı ispatlanabilir.

20 yıl hapis cezasının yatırı ne kadardır?

İnfaz kanununa göre uyuşturucu ticareti suçu “ağır suç” sayıldığından, cezanın %50’si kadar kısmı cezaevinde infaz edilir. Yani 20 yıl hapis cezası alan kişi koşullu salıverilmeden önce yaklaşık 10 yıl cezaevinde kalır.

Uyuşturucu ticaretinden 10 yıl ceza alan ne kadar yatar?

Uyuşturucu madde ticareti suçunda 10 yıl hapis cezası alan kişi, iyi hâl indirimiyle yaklaşık 5 yıl cezaevinde kalabilir. Ancak tekerrür, disiplin ihlali veya denetimli serbestlik koşulları bu süreyi uzatabilir.

Ot içmenin cezası ne kadar?

Uyuşturucu maddeyi kullanmak veya bulundurmak TCK 191 kapsamında suçtur. Bu durumda kişi hapis cezası yerine tedavi ve denetimli serbestlik altına alınabilir. Ancak aynı fiilin tekrarlanması hâlinde hapis cezası gündeme gelir.

İlk defa uyuşturucudan yakalananlar ne kadar ceza alır?

İlk defa uyuşturucu kullanan kişi genellikle hapis cezası almaz. TCK 191 gereğince 5 yıla kadar hapis öngörülse de mahkeme, denetimli serbestlik ve tedavi kararı verir. Bu süreçte yükümlülüklerini yerine getiren kişi hakkında ceza verilmez.

Uyuşturucu parmak izi yeterli delil sayılır mı?

Tek başına parmak izi, uyuşturucu ticareti kastını kanıtlamaz. Ancak paketleme malzemeleri, hassas terazi, iletişim kayıtları ve tanık beyanlarıyla birlikte değerlendirilirse önemli bir yan delil olabilir.

Uyuşturucu ticareti mahkemesi ne kadar sürer?

Uyuşturucu madde ticareti davalarının süresi mahkemenin yoğunluğu ve delillerin toplanma durumuna göre değişir. Ortalama 1 ila 2 yıl arasında sonuçlanır. İstinaf ve Yargıtay aşamaları bu süreye dahil değildir.

Çağrı Ayboğa

Avukat Çağrı Ayboğa, Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu olup yüksek lisans öğrenimine devam etmektedir. Ayboğa + Partners Avukatlık Bürosu’nun kurucu avukatlarındandır. Ankara Barosu’na kayıtlı olarak dinamik ve tecrübeli ekibiyle avukatlık mesleğini icra etmektedir.
Başa dön tuşu
Ara