Senet Nedir?
Senet, bir borç veya ödeme taahhüdünü belgeleyen ve devredilebilir nitelikte olan yazılı bir belgedir. Genellikle ticari işlemlerde ve borç ilişkilerinde kullanılan senetler, borçlunun belirli bir miktar parayı veya malı belirli bir süre içinde ödeme taahhüdünü içeren belgelerdir. Bu belgeler, borçlunun imzasını taşır ve belirli bir süre sonra veya belirli bir tarihte ödeme yapılmasını gerektirir.
Senetler, ticarette ödeme güvencesi sağlamak ve alacaklıların alacaklarını tahsil etmelerini kolaylaştırmak için kullanılır.
Bir alacaklı, senetleri devredebilir veya satabilir, böylece alacağını başka bir kişiye devredebilir. Senetlerin devredilebilir olması, ticari işlemlerin kolaylıkla gerçekleştirilmesine ve finansal esnekliğe olanak sağlar.
Senetlerin düzenlenmesi ve devredilmesi, belirli yasal kurallara tabidir. Genellikle senetlerin geçerli olması için belirli unsurları taşıması gerekir.
Bu unsurlar arasında senedin üzerinde borcun miktarının belirtilmesi, düzenleyenin imzasının bulunması gibi şartlar yer alır. Senetler, hukuki belgeler olduğundan dolayı taahhütlerin yerine getirilmemesi durumunda yasal yollara başvurulabilir.
Bono ise, bir senet türüdür ve ödeme taahhüdünü içerir. Belirli bir süre sonra veya belirli bir tarihte ödenmek üzere düzenlenen bonolar, ticari işlemlerde kullanım görmektedir.
Bono, senedin düzenleyeni (asıl borçlu) ile senedin lehtarı (alacaklı) arasında ikili bir ilişkiye dayanır. Genellikle bankalar veya finansal kuruluşlar tarafından düzenlenen bonolar, borçlunun finansman ihtiyaçlarını karşılamak ve yatırımcılara getiri sağlamak amacıyla kullanılır.
Senette Bulunması Gereken Zorunlu Unsurlar Nelerdir?
Senetlerin zorunlu unsurları, Türk Ticaret Kanunu’nun 776. maddesinde belirtilen unsurlardır. Bunlar şunlardır:
- Senet üzerinde senedi düzenleyen kişinin imzası olmalıdır. İmza, senet üzerinde belirgin ve tanınabilir olmalıdır.
- Senet metninde “Bono” veya “Emre Muharrer Bono” gibi ifadelerden biri açık bir şekilde belirtilmelidir. Bu ifadeler, senedin türünü belirtir ve geçerli olmasını sağlar.
- Senet hiçbir şarta bağlanmamalıdır. Örneğin, mal teslim edilirse belirli bir meblağın ödeneceği gibi şartlara yer verilmemelidir. Senet kayıtsız ve şartsız bir ödeme vaadi içermelidir.
- Senedin düzenlendiği tarih kesinlikle yazılmalıdır. Tarih, gün/ay/yıl formatında belirtilmelidir.
- Senedin lehtarı kimse ise adı, soyadı ve T.C. kimlik numarası açık bir şekilde yazılmalıdır. Bu bilgilerin eksiksiz ve doğru olarak yer alması önemlidir.
Bunlar senet doldururken zorunlu olan unsurlardır. Ancak bazı unsurlar tercihe bağlı olarak senete eklenilebilir. İşte tercihe bağlı olarak senette yer alabilecek unsurlar:
- Vade: Senette vade belirtilmesi zorunlu değildir. Vade belirtilmemişse, senedin ibraz edildiği tarihte ödeme yapılması kabul edilir.
- Ödeme yeri: Senette ödemenin nerede yapılacağının yazılması zorunlu değildir. Ödeme yeri belirtilmemişse, senedin düzenlendiği yer ödeme yeri olarak kabul edilir.
- Nakit ödeme kaydı: Senette bedelin nakden alındığına dair bir kayıt konulması zorunlu değildir.
- Muacceliyet kaydı: Eğer birden fazla bono varsa, bir bononun ödenmemesi durumunda diğer bonoların da muaccel hale geleceğine dair bir kayıt konulması tercihe bağlıdır. Bu kayda “muacceliyet kaydı” denir.
A) Unsurlar
TTK MADDE 776- (1) Bono veya emre yazılı senet;
a) Senet metninde “bono” veya “emre yazılı senet” kelimesini ve senet Türkçe’den başka bir dille yazılmışsa, o dilde bono veya emre yazılı senet karşılığı olarak kullanılan kelimeyi,
b) Kayıtsız ve şartsız belirli bir bedeli ödemek vaadini,
c) Vadeyi,
d) Ödeme yerini,
e) Kime veya kimin emrine ödenecek ise onun adını,
f) Düzenlenme tarihini ve yerini,
g) Düzenleyenin imzasını,
içerir.
B) Unsurların bulunmaması
TTK MADDE 777- (1) İkinci ilâ dördüncü fıkralarda yazılı hâller saklı kalmak üzere, 776 ncı maddede gösterilen unsurlardan birini içermeyen bir senet bono sayılmaz.
(2) Vadesi gösterilmemiş olan bono, görüldüğünde ödenmesi şart olan bir bono sayılır.
(3) Açıklık bulunmadığı takdirde senedin düzenlendiği yer, ödeme yeri ve aynı zamanda düzenleyenin yerleşim yeri sayılır.
(4) Düzenlendiği yer gösterilmeyen bir bono, düzenleyenin adının yanında yazılı olan yerde düzenlenmiş sayılır.
Ayboğa + Partners Avukatlık Bürosu, müvekkillerine senet düzenleme, senet inceleme ve değerlendirme, senet uyuşmazlıkları ve senet tahsili gibi konularda ilgili hukuki destek sunmaktadır.
Boş Senet Örneği
ÖDEME GÜNÜ TÜRK LİRASI KURUŞ NO
İş bu senedim… mukabilinde …./…./…… tarihinde ………………………………………………………….. veya emrühavalesine yukarıda yazılı yalnız …………………………………………… Türk Lirası …………… Kuruş ödeyeceği…. Bedeli ……………………………. ahzolunmuştur. İş bu senetten doğacak ihtilaflarda …………………… Mahkemeleri ve İcra Daireleri yetkilidir.
Düzenleme Tarihi
…./…./2023
Düzenleme Yeri
İmza
BORÇLU :
İsim/ Unvan :………………………………………
Adres (Ödeme Yeri) : …………………………
V.D/ T.C No : ………………………………………
